خلع قاهر عباسی از خلافت و میل کشیدن به چشمان وی در 3 جمادی الاول سال 322 ق

پیشینه و زمینه‌های خلع قاهر عباسی

قاهر عباسی، خلیفه عباسی، در سال 320 قمری به خلافت رسید. دوران حکومت او با ناآرامی‌ها و اختلافات داخلی همراه بود. رفتارهای خشن و بی‌ثباتی سیاسی او باعث نارضایتی عمومی و ترس از شر او در میان مردم و حتی نزدیکانش شد. این نارضایتی‌ها به‌تدریج به نقطه‌ای رسید که منجر به خلع او از خلافت در سال 322 قمری گردید. برخی از منابع اشاره می‌کنند که قاهر از خلع خود امتناع می‌کرد، اما فشارها و ترس از اقدامات او باعث شد تا تصمیم به خلع او گرفته شود.

منبع: تاریخ الطبري جلد 11 صفحه 284

خلع قاهر و میل کشیدن به چشمانش

در جمادی‌الاول سال 322 قمری، قاهر عباسی از خلافت خلع شد. این اتفاق در بغداد رخ داد و به دستور مخالفانش، چشمان او را میل کشیدند. این عمل به‌گونه‌ای انجام شد که چشمانش بر روی گونه‌هایش جاری شد و او نابینا گردید. برخی منابع اشاره می‌کنند که این اولین بار بود که چشمان یک خلیفه عباسی میل کشیده می‌شد. دلیل این اقدام، ترس از شر و اقدامات احتمالی قاهر پس از خلع عنوان شده است.

منبع: النجوم الزاهرة جلد 3 صفحه 245

پیامدهای خلع قاهر

پس از خلع قاهر، الراضی بالله به عنوان خلیفه جدید انتخاب شد. قاهر پس از خلع و نابینا شدن، مدتی زندانی شد و سپس به حال خود رها گردید. او در همان سال، در جمادی‌الآخره 322 قمری درگذشت. خلع قاهر و اقدامات خشونت‌آمیز علیه او نشان‌دهنده بی‌ثباتی سیاسی و ضعف حکومت عباسیان در آن دوران بود. این واقعه تأثیر قابل‌توجهی بر روند تاریخ خلافت عباسیان گذاشت و نشان‌دهنده افزایش نفوذ نظامیان و کاهش قدرت خلفا بود.

منبع: تاریخ الإسلام جلد 25 صفحه 177

نقش افراد کلیدی در خلع قاهر

در جریان خلع قاهر، افراد مختلفی نقش داشتند. علی بن عیسی بغدادی، یکی از چهره‌های تأثیرگذار، پیشنهاد خلع قاهر را مطرح کرد و بر این اقدام تأکید داشت. همچنین، ابوعلی بن مقله و حسن بن هارون از جمله کسانی بودند که با قواد نظامی ارتباط برقرار کرده و آن‌ها را از خطرات قاهر آگاه ساختند. این افراد با استفاده از نفوذ خود، زمینه‌های خلع قاهر را فراهم کردند.

منبع: الكامل في التاريخ جلد 8 صفحه 279

جمع‌بندی

خلع قاهر عباسی از خلافت در سال 322 قمری، یکی از وقایع مهم تاریخ خلافت عباسیان بود. این واقعه نه‌تنها نشان‌دهنده بی‌ثباتی سیاسی و ضعف حکومت عباسیان بود، بلکه تأثیرات بلندمدتی بر ساختار قدرت در خلافت عباسیان گذاشت. اقدامات خشونت‌آمیز علیه قاهر، از جمله میل کشیدن به چشمانش، نشان‌دهنده ترس از اقدامات او و تلاش برای جلوگیری از هرگونه بازگشت او به قدرت بود.

منبع: وقایع السنین و الاعوام جلد 1 صفحه 208

نمایش کمتر

 گزارش منتخب