آیا شیخ فضل الله نوری از به توپ بستن مجلس حمایت کردند؟

پرسش:
آیا شیخ فضل الله نوری از به توپ بستن مجلس توسط محمد علی شاه حمایت کردند و مطلبی در این باب گفتند و پس از استبداد صغیر با شاه قاجار همراه شدند؟

پاسخ:
خیر، این اتهامی بود که به شیخ فضل الله بستند و ایشان را متهم به این موضوع کردند.
ایشان به صراحت اظهار داشتند: «ایها الناس من به هیچ وجه منکر مجلس شورای ملی نیستم بلکه من مدخلیت خود را در تاسیس این اساس بیش از همه کس می‌دانم، زیرا علمای بزرگ ما که مجاور عتبات عالیات و سایر ممالک هستند هیچ یک همراه من نبودند و همه را به اقامة دلیل و براهین من همراه کردم. از خود آقایان عظام می‌توانید این مطلب را جویا شوید.
الان من همان هستم که بودم. تغییری در مقصد و تجدیدی در رأی من به هم نرسیده است. صریحا می‌گویم همه بشنوید و به غائبین هم برسانید که من آن مجلس شورای ملی را می‌خواهم که عموم مسلمانان آن را می‌خواهند. به این معنی که البته عموم مسلمانان مجلسی را بخواهند که اساسش بر اسلامیت باشد و بر خلاف قرآن، شریعت محمدی (صلی الله علیه و آله) و مذهب مقدس جعفری قانونی نگذارد… من و عموم مسلمین بر یک رای هستیم.
اختلاف میان ما و لا مذهب هاست که منکر اسلامیت و دشمن دین حنیف اند… خدای تعالی راضی مباد از کسی که دربارة مجلس شورای ملی غیر از تصحیح و تکمیل و تنقیح خیالی داشته باشد. بر غضب الهی گرفتار شوند کسانی که مطلب مرا بر خلاف واقع انتشار می‌دهند و بر مسلمانان تدلیس و اشتباه می‌کنند و راه حل شبهه را از هر جهت مسدود می‌سازند تا سخن ما به گوش مسلمانان نرسد و به خرج مردم بدهند که فلانی (شیخ فضل الله) و سایر مهاجرین منکر اصل مجلس شورای ملی شده اند.(1)

پی نوشت:
1. علی دوانی، نهضت روحانیون ایران،تهران:مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1377، ج1، ص 117 – 118