پرسش :
داستان این که عقیل نزد معاویه رفت رو با ذکر منبع بیان فرمایید. آیا عقیل از معاویه پول گرفت و آیا عقیل کور شده بود، در قبال پول گرفتن چه کار کرد؟
پاسخ :
اصل رفتن عقیل نزد معاویه در منابع متعددی آمده است.(1) البته در اینکه آیا این ملاقات در زمان حیات امام علی(علیه السلام) بوده یا بعد از شهادت آن حضرت اختلاف وجود دارد. اما آنچه از مجموع گزارشات رسیده درباره گفتگوهای صورت گرفته بین عقیل و معاویه بدست می آید این است که عقیل همچنان مدافع امام علی(علیه السلام) بوده و کینه و عداوتی نسبت به آن حضرت نداشته است. بعنوان مثال در یکی از این گفتگوها معاویه بدو گفت: علی را چگونه دیدی؟ گفت: گوئی پیامبر بود و صحابه‌اش مگر این که پیامبر در بینشان نبود و تو همچون ابوسفیان هستی و یارانش مگر این که ابوسفیان در جمعتان نیست.(2)
روزی معاویه در حالی که عقیل نزدش نشسته بود گفت: این ابویزید [کنیه عقیل] است، اگر نمی‌دانست که من برای او از برادرش بهترم نزد ما نمی‌آمد و او را رها نمی‌کرد. عقیل پاسخ داد: برادرم برایم در دینم بهتر است و تو در دنیایم برایم بهتری؛ و من دنیایم را ترجیح دادم؛ و از خدا عاقبت به خیری را می‌خواهم.(3)
نکته جالب در رابطه با این ملاقات این است که عقیل در تمام گفتگوهایی که در منابع نقل شده است، ذره ای در دفاع از امام علی(علیه السلام) و بیان فضائل و مناقب آن حضرت کوتاهی نمی کند و این گزارشات این نکته را ثابت می کند که ملاقات عقیل با معاویه به هیچوجه به معنای کینه و دور شدن عقیل از امام علی(علیه السلام) و پیوستن به معاویه و تایید او نبوده است.
پی نوشت ها:
1. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق٬ ج۱۰ ٬ ص۲۵۰؛ ابن الاثیر٬ أسد الغابه، ۱۴۰۹ق٬ ج۳ ٬ ص۵۶۰-۵۶۲ ؛ نجمی٬ عقیل بن ابی طالب در میزان تاریخ صحیح٬ ۱۳۷۵ش٬ ص51.
2. ابن الاثیر٬ أسد الغابه، ۱۴۰۹ق٬ ج۳ ٬ ص۵۶۰-562.
3. همان، ص560.
