پرسش:
از منظر اسلام آیا خدا محور عالم است یا انسان؟ دلائل متعددی وجود دارد که عالم بر محور خدا میچرخد، نه انسان، با این وجود چرا برخی به محور بودن انسان اشاره کردند؟
پاسخ:
در مورد اینکه خدا محور عالم است و یا انسان، دو نگاه وجود دارد که به نظر میرسد بین این دو نگاه را میتوان جمع نمود. به این معنا که بیگمان عالم بر محور خداوند است؛ یعنی هم در مقام تکوین و واقعیت که وجود جهان وابسته به وجود خداوند است؛ و هم از جهت تشریع و قانونگذاری، یعنی زندگی فردی و اجتماعی را باید بر اساس اراده و خواست تشریعی خداوند تطبیق کرد؛[1] اما از آنسو خداوند در عالم تکوین و واقعیت، به انسان، جان و روحی مصفا و لطیف هدیه نموده است[2] که اگر در گردونهی زندگی مادی دچار آلودگی نگردد؛ چیزی نمیخواهد جز آنچه که محبوب و مطلوب خدا باشد. از آنجا که انسان بزرگترین مظهر و تجلی خداوند است، در این صورت خدامحوری و انسانمحوری با هم متحد میشوند و وحدت پیدا میکنند.
[1]. ر. ک: «تاثیر خدا در زندگی انسان ها »، 8700؛ «چگونگی تأثیر خدا در زندگی انسان»، 11473.
[2]. ر. ک: «حقیقت نفس»، 25150؛ «شناخت نفس و شناخت خدا »، 33973؛ «ویژگیهای نفس انسان»، 67748.