پرسش:
حلاج چه شخصیتی بود؟
پاسخ:
اختلافات بسیاری درباره حلاج وجود دارد؛ برخی او را سنیمذهب و پیرو فقه حنفی دانستهاند.(1) حلاج در دادگاههای متعدد، خود را از اهل سنت، معتقد به اصول و فروع اسلام و مبانی قرآن، و همچنین مؤمن به توحید و نبوت معرفی میکرد. برخی مانند کامل مصطفی شیبی و عبدالحسین زرینکوب، از انتساب او به شیعه سخن گفتهاند.(2)
در میان عالمان مسلمان، گروهی فتوا به کفر حلاج دادهاند، گروهی او را اهل ولایت دانستهاند، و گروه دیگری سکوت کردهاند. از میان فقهای امامیه، ابن بابویه، شیخ طوسی و علامه حلی، به کفر او فتوا دادهاند و شوشتری و عاملی، او را بی گناه و پا کدامن خواندهاند. همین اختلاف در میان عالمان مذاهب دیگر اسلامی نیز دیده میشود.
پی نوشت ها:
1. شمس، «حلاج»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، 1392ش، ص 264.
2. همان.
