کَشْفُ الغُمَّة فی مَعْرِفَةِ الأئمّة(ع) کتابی به زبان عربی در شرح‌حال، فضائل و معجزات چهارده معصوم(ع) نوشته علی بن عیسی اربلی (درگذشته ۶۹۲ق) از عالمان دینی شیعه می‌باشد. نویسنده، کتاب را با انگیزه روشن‌کردن حقانیت آنان بر دشمنان اهل بیت و مقابله با غلوکنندگان ائمه(ع) نگاشته و در تألیف خود، استفاده از منابع اهل سنت را بر منابع شیعی مقدم داشته است.
کتاب کشف الغمه مفصل‌ترین اثر درباره زندگی امامان شیعه(ع) در قرن هفتم هجری و مهم‌ترین اثر علی بن عیسی اربلی قلمداد شده است.
رسول جعفریان کتاب کشف الغمه را به‌لحاظ ابتکاری‌بودن روش مؤلف در تدوین آن و نیز موضع معتدل او در مورد اختلافات میان شیعه و اهل‌سنت مورد علاقه و مراجعه شیعه و اهل‌سنت دانسته است. از نظر جعفریان، این علاقه موجب شده تا این کتاب را بسیاری از عالمان قرن هفتم روایت کنند و نسخ کهن فراوانی از آن موجود باشد.
ابوالحسن بهاءالدین علی بن عیسی هَکّاری (درگذشت ۶۹۲ق)، مشهور به بهاءالدین اِرْبِلی محدّث و مورّخ شیعی قرن هفتم است. بهاءالدین اِرْبِلی در اِرْبِل زاده شد و همان‌جا پرورش یافت. پدرش فخرالدین عیسی، معروف به ابن جِجْنی حاکم اربل و نواحی آن بود.
این کتاب درباره زندگانی پیامبر(ص)، فاطمه زهرا(س) و ائمه اثنی‌عشر(ع) و مناقب و معجزات آنان نوشته شده است. مصنف همچنین اشاره‌ای هم به حضرت خدیجه(س) دارد.
این کتاب دو جزء دارد:
جزءِ اول دربرگیرنده زندگانی پیامبر اسلام(ص) و امام علی(ع)است و تاریخ اتمام آن شعبان ۶۷۸ق است.
جزءِ دوم هم دربرگیرنده زندگانی حضرت فاطمه(س)، حضرت خدیجه و امامان است و تاریخ اتمام آن رمضان ۶۸۷ ذکر شده است. وی در مقدمه کتاب صراحتاً تشیع خود را اعلام داشته و اهل بیت را ثانیِ ثقلین دانسته، دوستی و دشمنی با آنان را دوستی و دشمنی با خدا عنوان کرده است. او چند مناظره با دانشمندان اهل سنت داشته و تعبیراتی همچون اصحابنا الشیعه و انّا معاشر الشیعه دارد.
اربلی در پایان هر باب کتاب کشف الغمه قصیده‌ای نیز در مدح یا مرثیه اهل بیت سروده است. این کتاب از منابع وسائل الشیعه و بحارالانوار بهره برده است.
این کتاب دارای دو جزء است که نگارش جزء اول در تاریخ ۶۷۸ق و جزء دوم ۶۸۲ق به اتمام رسیده است. برخی منابع که کشف الغمه به آن‌ها استناد کرده، امروزه در دسترس نیستند و تنها در این کتاب به آرای آن‌ها اشاره شده است.
مؤلف از مدت‌ها تصمیم برآن داشت تا مجموعه‌ای از اخبار و اوصاف اهل بیت(ع) را جمع‌آوری کند و از آن جا که اهل سنت به تاریخ ائمه و فضائل آنان نپرداخته و برخی از عالمان سنی حتی نام ائمه را نمی‌دانند، به تاریخ و شخصیت آنان پرداخته، تا حقانیت آنان را بر مُبْغضان و دشمنان اهل بیت روشن گرداند و غُلُوّ کنندگان ائمه نیز دست از این عمل بردارند. او همچنین درباره هدف تألیف کتاب می‌نویسد بسیاری از مردم، زیارت قبر موسی بن جعفر(ع) را تمسخر می‌کنند در حالی که بسیاری از همین مردم، قبور فقرا و صوفیان را زیارت می‌کنند.
اربلی در تدوین کتاب از آثار و منابع گذشتگان بهره گرفته و عمده مطالب خویش را از آنان نقل می‌کند. او تنها توضیحات و نقدهای خویش را در ذیل برخی روایات آورده است و در پایان زندگانی هر یک از ائمه قصیده‌ای در مدح و ستایش آنان سروده است. از ویژگی‌های این اثر آن است که مؤلف کوشیده است در نقل روایات مربوط به مقامات و مناقب امامان(ع)روایات اهل سنت را بر روایات شیعه مقدم بدارد و بدین‌سان قبول مطالب کتاب را برای مخالفان آسان گرداند.
مؤلف از نگرش‌های کلامی خویش بهره گرفته و در تاریخ امامان شیعه به ادله اثبات امامت، معجزات و کرامات آنان پرداخته است. نویسنده در سنجش و ارزیابی عقاید مخالفان، کوشیده است به گونه علمی و با تکیه بر اخبار تاریخی داوری کند. او گاه نظراتی متفاوت با دیدگاه‌های رسمی دیگر عالمان شیعه ابراز کرده است؛ از جمله شهادت امام رضا(ع) را به‌دست مأمون نمی‌داند
