سایتهایی وجود دارد که پولی به حسابشان واریز کرده و با خود نرم افزار سایت، بازی کامپیوتری انجام میدهیم. در صورت بُرد، مقدار معینی پول برنده شده و در صورت باخت، پول واریزی از دست میرود. آیا این نوع بازی قمار محسوب میشود و پولی که دریافت میکنیم حرام است؟
پرسش
1. آیا بازیهای کامپیوتری معمولی که در همه شهربازیها وجود دارد به طوری که در آن فرد سکهای در دستگاه میگذارد و با کامپیوتر بازی میکند و در صورت بُرد پول یا جایزهای میگیرد و در صورت باخت پول داده شده از دست میرود. آیا این بازیها جزو قمار محسوب میشوند و پول برده شده حرام است؟(مثل بازیهای تلفنی). 2. اگر این نوع بازیهای شهربازی در سؤال یک اشکالی ندارد، سؤال اصلی من این است که در اینترنت سایتهایی وجود دارد که دقیقاً مثل بازیهای کامپیوتری شهربازی، هر مقدار پولی را که میخواهید واریز میکنید و با خود نرم افزار سایت، بازی کامپیوتری انجام میدهید و در صورت برد، مقدار معینی پول برنده میشوید و در صورت باخت، پول واریزی از دست میرود. آیا این نیز قمار محسوب میشود و پول برده شده حرام است؟ در ضمن سایت طوری است که میتوان بازی را در حالت کمترین ریسک قرار داد که احتمال برد ما تقریباً 25 برابر باخت است؛ یعنی یکی از دلایل حرمت قمار یعنی احتمال باخت سنگین و به نابودی کشیدن زندگی فرد به هیچ عنوان وجود ندارد.
پاسخ اجمالی
در این بازیها برد و باخت به دو صورت میتواند فرض شود:
1. از بازندگان چیزی بگیرند و از همان پول به برندگان بدهند.
2. از تمام شرکتکنندگان، پولی بابت مخارج سایت بگیرند و از منبعی دیگر به برندگان جایزه بدهند.
گزینه اول -که ظاهراً روش کاربردی بسیاری از این سایتها است- صورت شرعی نداشته و همان شرطبندی حرام است، اما اگر رویکرد سایت، مبتنی بر گزینه دوم باشد، ایرادی ندارد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
1و2. در هر صورت برد و باخت اگر به صورتی باشد که از بازنده چیزی بگیرند که به برنده بدهند صورت شرعی ندارد و همان شرط بندی حرام است.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
اگر شرط جایزه شود یعنی بر اساس قرارداد در فرض برد، بازنده ملزم به پرداخت جایزه باشد جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در هر دو صورت اگر از شرکت کنندگان پولی بگیرند، قمار محسوب میشود و حرام است.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
جایز نیست.