غنائم الأيام في مسائل الحلال و الحرام تألیف ابوالقاسم بن مولى محمدحسن بن نظر على گيلانى شفتى جابلاقى قمى معروف به محقق قمى و فاضل قمى.
ويژگىهاى كتاب
همانگونه كه از مقدمه كتاب بر مىآيد كتابت آن بعد از كتاب مفصل مناهج الاحكام و در اوج حيات علمى ميرزا صورت گرفته و بالطبع عصاره فقهى و نشانگر نهايت اقتدار اوست.
آنچه كه در كتب فقهى از قديم الايام تا كنون معمول بوده و هست اين است كه بعضى از آنها بيشتر به استخراج فروع فقهى زياد، بعضى به ارائه ادله عقلى متعدد و برخى ادله نقليه و بعضى ديگر هم به نقل اقوال اهميت داده و به آنها پرداختهاند ليكن ميرزاى قمى ضمن رعايت اختصار و دقت تمام اين جوانب را با هم جمع نموده است.
از مختصات فقهى ميرزا اعتماد بر شهرت و تقويت قول مشهور است و البته گاهى هم قول نادرى را بر مىگزيند و دلايل متعددى براى اثبات آن ارائه مىنمايد.
تصحيح اين كتاب بر اساس دو نسخه خطى ذيل صورت پذيرفته است:
- نسخه كتابخانه امام امیرالمؤمنین(ع) در نجف اشرف كه خوشبختانه به كتابخانه امام رضا(ع) اهداء گرديده و با شماره 15161 در آنجا محفوظ است. اين نسخه در زمان حيات مصنف كتابت و تكملههايى هم توسط مصنف بر آن نوشته شده است. اين نسخه كه عمده اعتماد تصحيح و تحقيق ن بر آن استوار است در نهايت صحت است و با حرف رمز (م) شناخته مىشود.
- نسخه كتاب آقاى زنجانى در زنجان: اين نسخه هم در زمان حيات مصنف نوشته شده كه هر چند درجه صحت آن به نسخه اول نمىرسد ليكن به تصحيح كتاب كمك مىكند و مفيد است. حرف رمز اين نسخه (ز) مىباشد. البته در تصحيح كتاب از نسخ خطى ديگرى كمك گرفته شده و همچنين از يك نسخه چاپ سنگى كه اعتبارش كمتر از نسخ خطى مذكور نيست.
روش تحقيق كتاب
روش تحقيق اين كتاب به اين شكل بوده كه ابتدا مقابله كامل بين نسخ خطى صورت گرفته و آنگاه در موارد اختلاف دقت لازم انجام و بر اساس نسخه چاپ سنگى تثبيت و نهايى شده است.
کیفیت استخراج
- استخراج روايات از همه مصادر معتبر و از كتاب وسائل همراه با اشاره به ضعف سند بعضى روايات.
- استخراج اقوال فقهى و لغوى و اصولى و تفسيرى و….
- تعريب متن از خطاهاى نحوى و املايى و علمى و اختيار نسخه صحيح يا اصح كه در اغلب اوقات نسخه (م) ترجيج داده شده است.
- تنظيم و درج حاشيه به گونهاى كه نه مطول و نه زياد مختصر باشد.
- ملاحظه مجدد و رجوعهاى متعدد به كتاب براى اجتناب از هر گونه افتادگى و نقص احتمالى.
