در سال ۳۶ هجری قمری، پس از شهادت عثمان بن عفان، امام علی به خلافت رسیدند. در این زمان، گروهی از مخالفان به رهبری طلحه، زبیر و عایشه در بصره گرد آمدند و با ادعای خونخواهی عثمان، به مخالفت با امام علی پرداختند. این گروه که به اصحاب جمل معروف شدند، در منطقهای به نام زاویه اردو زدند و آماده رویارویی با امام علی و یارانشان شدند. امام علی که همواره بر صلح و جلوگیری از خونریزی تأکید داشتند، پیش از آغاز جنگ، تلاش کردند تا با گفتوگو و دعوت به صلح، از وقوع درگیری جلوگیری کنند.
منبع: الكامل في التاريخ جلد : 3 صفحه : 236
تلاشهای امام علی برای صلح
امام علی پس از رسیدن به منطقه زاویه، سه روز را بدون درگیری سپری کردند. در این مدت، ایشان پیامهایی را برای اصحاب جمل فرستادند و آنها را به صلح و بازگشت به مسیر حق دعوت کردند. امام در این پیامها بر وحدت مسلمین و جلوگیری از تفرقه تأکید کردند و تلاش نمودند تا با استدلال و گفتوگو، مخالفان را از ادامه مسیر نادرست بازدارند. این اقدامات نشاندهنده رویکرد صلحجویانه امام علی و تلاش ایشان برای حفظ جان مسلمانان بود.
منبع: الكامل في التاريخ جلد : 3 صفحه : 236
واکنش اصحاب جمل
با وجود تلاشهای امام علی ، اصحاب جمل به دعوت ایشان پاسخ مثبت ندادند و بر مواضع خود پافشاری کردند. آنها به جای پذیرش صلح، آماده نبرد شدند و در نهایت، جنگ جمل در جمادیالثانی سال ۳۶ هجری قمری آغاز شد. این جنگ که به دلیل حضور شتر عایشه به نام جمل معروف شد، یکی از مهمترین نبردهای تاریخ اسلام بود و تأثیرات عمیقی بر جامعه مسلمین گذاشت.
منبع: تاریخ الطبري جلد : 4 صفحه : 501
اهمیت واقعه
دعوت امام علی به صلح پیش از جنگ جمل، نشاندهنده رویکرد ایشان به حل اختلافات از طریق گفتوگو و جلوگیری از خونریزی بود. این اقدامات، جایگاه امام را به عنوان رهبری دلسوز و صلحطلب برجسته میکند. با این حال، عدم پذیرش صلح از سوی اصحاب جمل و وقوع جنگ، منجر به تفرقه بیشتر در جامعه مسلمین شد و پیامدهای منفی بسیاری به همراه داشت. این واقعه درسهای مهمی درباره اهمیت وحدت و پرهیز از تفرقه در تاریخ اسلام به جای گذاشت.
منبع: الكامل في التاريخ جلد : 3 صفحه : 236
منابع
1. الكامل في التاريخ جلد : 3 صفحه : 236
2. تاریخ الطبري جلد : 4 صفحه : 501
و أقاموا ثلاثة أيّام لم يكن بينهم قتال، فكان يرسل عليّ إليهم يكلمهم و يدعوهم، و كان نزولهم في النصف من جمادى الآخرة سنة ست و ثلاثين، و نزل بهم عليّ و قد سبق أصحابه و هم يتلاحقون به
