زمینه تاریخی
در سال 187 هجری قمری، هارون الرشید، خلیفه عباسی، تصمیم گرفت تا تغییراتی در حکومت مصر ایجاد کند. این تصمیم در پی عزل لیث بن فضل از حکومت مصر اتخاذ شد. هارون الرشید، احمد بن اسماعیل بن علی بن عبدالله بن عباس را به عنوان حاکم جدید مصر منصوب کرد. این انتصاب در بغداد، پایتخت خلافت عباسی، صورت گرفت و نشاندهنده توجه خلیفه به مدیریت کارآمد مناطق تحت حکومت خود بود. [منبع: النجوم الزاهرة، جلد 2، صفحه 124]
احمد بن اسماعیل عباسی
احمد بن اسماعیل، از خاندان عباسی و از نوادگان عبدالله بن عباس، عموی پیامبر اسلام ، بود. او به عنوان یکی از افراد مورد اعتماد هارون الرشید شناخته میشد و این انتصاب نشاندهنده جایگاه ویژه او در دستگاه حکومتی عباسیان بود. احمد بن اسماعیل با عنوان “الأمیر أبو العباس الهاشمی العباسی” نیز شناخته میشد که نشاندهنده تبار هاشمی و عباسی اوست. [منبع: النجوم الزاهرة، جلد 2، صفحه 124]
تاریخ و مکان انتصاب
انتصاب احمد بن اسماعیل به حکومت مصر در جمادیالثانی سال 187 هجری قمری در بغداد انجام شد. این تاریخ نشاندهنده اهمیت این واقعه در دوران خلافت هارون الرشید است. بغداد به عنوان مرکز خلافت عباسی، محل تصمیمگیریهای مهم سیاسی و اداری بود و این انتصاب نیز در همین چارچوب صورت گرفت. [منبع: نسب نامه خلفا و شهر یاران و سیر تاریخی حوادث اسلام، جلد 1، صفحه 40]
اهمیت و تأثیر واقعه
انتصاب احمد بن اسماعیل به حکومت مصر نشاندهنده سیاست هارون الرشید در انتخاب حاکمانی از خاندان عباسی برای مناطق مهم خلافت بود. این اقدام نه تنها باعث تقویت کنترل مرکزی بر مصر میشد، بلکه وفاداری حاکمان محلی به خلافت عباسی را نیز تضمین میکرد. این واقعه همچنین نشاندهنده نقش کلیدی بغداد به عنوان مرکز تصمیمگیریهای سیاسی در دوران خلافت عباسی است. [منبع: النجوم الزاهرة، جلد 2، صفحه 124]
منابع
1. النجوم الزاهرة، جلد 2، صفحه 124
2. نسب نامه خلفا و شهر یاران و سیر تاریخی حوادث اسلام، جلد 1، صفحه 40
ذكر ولاية أحمد بن إسماعيل على مصر هو أحمد بن إسماعيل بن علىّ بن عبد اللّه بن العباس الأمير أبو العباس الهاشمىّ العباسىّ أمير مصر. ولاّه الرشيد على صلاة مصر بعد عزل اللّيث بن الفضل عنها فى سنة سبع و ثمانين و مائة
