چکیده
تا به امروز، سوگ¬سرود ابوالحسن کسایی(341ه.ق) از جانب پژوهندگان ادبی به¬عنوان نخستین شعر عاشورایی شناخته شده¬است. این قصیده نقطۀ عطفی در تاریخ شعر فارسی به شمار می¬آید زیرا در آن پیشینۀ پیوند ادبیات فارسی با موضوعات دینی-هنری بیش از پیش آشکار می¬شود، امّا تاکنون توجهی به جایگاه ادبی- هنری این سوگ¬نامه نشده است. نگارندگان با هدف تبیین جایگاه واقعی نخستین شعر عاشورایی در ادب فارسی، نخست به روشن ساختن نکاتی دربارۀ تسامحات نام، مذهب و شعر کسایی روی آورده¬ و سپس با نگاهی زیبا¬شناختی و درون¬متنی به ساختار بلاغت در این قصیده، به واکاوی و بررسی عناصری نظیر شیوۀ اثرپذیری از قرآن و حدیث، تلمیحات، بسامد آوایی، وزن و قافیه، تعریف مسندالیه با ضمایر اشاره، عنصر رنگ، معادله¬سازی در تشبیه و صبغة اشرافی و سپاهی¬گری پرداخته¬اند، که بی¬گمان این عناصر در منسجم ساختن بلاغت تصویر و نسج بخشیدن به فضای عاشورایی، مهّم و اثر گذار است.
کلیدواژگان
نام و مذهب کسایی، شعر مدحی و مذهبی، نخستین شعر عاشورایی، بررسی زیباشناختی
