اصل شفاعت، مورد اتفاق همه مذاهب اسلامی است؛ گرچه در برخی از جزئیات آن دربین آنها اختلاف نظر وجود دارد. بعضی ها، شفاعت را از شؤون الهی می دانند و بر اینباورند که درخواست آن از غیر خدای متعال، مو جب شرک است. به اعتقاد این گروه انسان فقط می تواند از خدای متعال بخواهد که شخصی آبرومندی را شفیع او قرار دهد ونمی تواند از خود آن شخص در خواست شفاعت کند و به او بگوید که مرا در پیشگاه الهی شفاعت کن! این شبهه مهمی است که در مسأله شفاعت وجود دارد. افزون بر این، چنان که خواهد آمدـ إن شاء الله تعالی ـ شبهات دیگری نیز در این مسأله وجود دارد.
شبهۀ اول بر مبنای استنباط ناصحیح، از آیات قرآن کریم در این زمینه است و بسیاری ازشبهات دیگر، ناشی از برداشت نادرست از مسأله شفاعت و مقایسه آن با واسطه گری رایج در بین مردم می باشد؛ چنانکه همین برداشت نادرست ،موجب جرأت بعضی، بر گناه وسوء استفاده آنها از این مسأله شده است. معروف است که شاعری به نام حاجب چند بیت شعری، سروده بود که بیت اول آن چنین بود:
حاجب اگر معامله حشر با علی(ع)است * من ضامنم هر چه بخواهی گناه کن
بعد خود او، امام علی(ع)رادر خواب دید که به او فرمود: مصراع دوم بیتش را تغیر دهد وبگوید:
حاجب اگر معامله حشر با علی(ع)است* شرم از رخ علی(ع)کن و کمتر گناه کن
با توجه به آنچه اشاره شد، اهمیت و جایگاه بحث شفاعت در اسلام روشن می شود.
در این نوشتار، حقیقت شفاعت، فلسفه و شرایط آن، دیدگاه مذاهب اسلامی، آیات وروایات و مهم ترین شبهات در این زمینه، مورد بررسی قرار می گیرد.
