حجت الاسلام والمسلمین دکتر مراد علی ناطقی در گفتگو با شفقنا ضمن تبریک سالروز ولادت مولای متقیان حضرت علی (ع) به عموم مسلمانان جهان ، فرازهایی از زندگانی و شخصیت والای آن امام همام را تشریح نمود.
ولادت پرشکوه علی (ع) درکعبه
وی درباره ولادت با عظمت و پرشکوه علی (ع) در درون خانه خدا گفت : امام علی علیه السلام ، روز جمعه سیزدهم ماه رجب سال ۳۰ عام الفیل ( ده سال قبل از بعثت پیامبر) درمکه در درون کعبه دیده به جهان گشود. مادر او فاطمه دختر اسد بن هاشم بن عبد مناف و پدر بزرگوارش ابوطالب عموی پیامبر است. حضرت علی (ع) و برادرانش اولین کسانی هستند که هم از ناحیه پدر و هم از ناحیه مادر ، هاشمی می باشند.( مادر علی علیه السلام دختر عموی پدر پیامبر(ص) می باشند.)
از ویژگی های مخصوص علی (ع) این است که در درون کعبه متولد شد ؛ این موضوع یعنی متولد شدن حضرت در درون خانه خدا مورد توافق علماء و راویان شیعه و سنی است. علامه امینی در کتاب ارزشمند الغدیر جلد ششم ، این موضوع را از شانزده کتاب معتبر اهل تسنن نقل می کند و قبل از او هیچ کس در کعبه متولد نشده است و این از افتخارات بسیار ارجمند و در سطح بسیار بالایی است که خداوند به خاطر احترام و تجلیل از مقام بس ارجمند علی (ع) به آن حضرت اختصاص داده است.
امام سجاد (ع) فرمود : فاطمه بنت اسد هنگام طواف کعبه درد زایمان گرفت ، وارد کعبه شد و امیرمومنان علی (ع) در آنجا به دنیا آمد. شیخ صدوق از سعید بن جبیر و او از یزید بن قعنب نقل می کند که گفت : من با عباس عموی پیامبر (ص) و جمعی از طائفه عبدالعزی در مقابل خانه کعبه نشسته بودیم ، ناگاه فاطمه بنت اسد که از مدت حملش به آن حضرت ، نه ماه می گذشت به طرف کعبه آمد ، همان دم درد زایمان او را فرا گرفته بود و در کنار کعبه چنین دعا می کرد: خدایا من به تو ایمان دارم و همچنین به آنچه را که از سوی تو مانند رسولان و کتابهای آسمانی آمده اند ، باور دارم ، سخن جدم ابراهیم خلیل (ع) را تصدیق می کنم ، او کعبه را بنا کرده ؛ به حق آن کسی که کعبه را بنا کرد و به حق این مولودی که در رحم دارم وضع حمل را بر من آسان کن. یزید به قعنب می گوید ناگاه دیدیم دیوار کعبه از جانب پشت شکافته شد و فاطمه بنت اسد وارد کعبه گردید و از نظر ما پنهان شد و آن شکاف به هم پیوست، خواستیم قفل در خانه کعبه را باز کنیم ولی هر چه کوشش کردیم باز نشد ، فهمیدیم که این جریان امری از جانب خداست.
فاطمه بنت اسد (س) سه روز در میان کعبه بود و روز چهارم از خانه کعبه بیرون آمد در حالی که امیرمومنان علی (ع) در دست او بود. سپس گفت من بر زنان پیشین برتری یافتم زیرا آُسیه بنت مزاحم همسر فرعون مخفیانه خدا را عبادت کرد ، در آنجایی که عبادت کردن خدا جز در هنگام ضرورت جایز نیست ؛ حضرت مریم (س) دختر عمران و مادر عیسی (ع) هنگام زایمان به راه دوری رفت و سرانجام درخت خشکی از خرما دید و با دستش درخت خرمای خشک را حرکت داد تا اینکه خرمای تازه و مرغوب برای او فرو ریخت و او از آن خورد ولی من وارد خانه خدا شدم و از میوه ها و غذاهای بهشتی که در آنجا بود خوردم و هنگامی که خواستم از داخل کعبه بیرون آیم هاتفی ندا داد : ای فاطمه نام کودکت را علی بگذار ، او علی یعنی دارای مقام عالی است و خداوند علی اعلی می فرماید من نام او را از نام خودم ا قتباس کردم و او را به آداب خودم تربیت نمودم و او را بر مسائل مشکل علمی خودم آگاه ساختم ؛ او کسی است که بتها را در خانه ام در درون کعبه می شکند و بر بالای بام کعبه اذان می گوید و مرا تقدیس و تمجید می کند؛ و خوشا به سعادت آن کس که او را دوست بدارد و از او اطاعت و پیروی کند و وای بر کسی که با او دشمنی کند و از او نافرمانی نماید.
علی (ع) از ولادت تا بعثت پیامبر اسلام (ص)
وی درباره دوران زندگانی حضرت از ولادت تا بعثت پیامبر اکرم (ص) ، گفت : اگر مجموع عمر علی علیه السلام را به پنج بخش تقسیم کنیم ، اولین بخش آن را زندگی امام پیش از بعثت پیامبر تشکیل می دهد ، مقدار عمر امام در این بخش از ده سال تجاوز نمی کند زیرا زمانی که علی (ع) دیده به جهان گشود بیش از سی سال از عمر پیامبر (ص) نگذشته بود و پیامبر در چهل سالگی به رسالت مبعوث گردید بنابر این علی (ع) در موقع بعثت پیامبر بیش از ده سال نداشت.
علی (ع) در آغوش پیامبر (ص)
وی دورانی که علی (ع) در خدمت پیامبر بوده و در خانه ایشان زندگی می نمود را از ادوار مهم زندگانی ایشان ذکر کرده و گفت : علی (ع) در این دوره که دوره حساس شکل گیری شخصیت و دوره پذیرش تربیتی و روحی او بود ، در خانه حضرت محمد (ص) و تحت تربیت او به سر برد . مورخان اسلامی در این زمینه می نویسند : یک سال قحطی بزرگی در مکه رخ داد ، در آن زمان ابوطالب عموی پیامبر (ص) دارای عائله زیاد و هزینه سنگینی بود ؛ پیامبر اسلام (ص) به عموی دیگر خود عباس که از ثروتمندترین افراد بنی هاشم بود ، پیشنهاد کرد که هر کدام از ما یکی از فرزندان ابوطالب را به خانه خود ببریم تا فشار مالی ابوطالب کم شود ، عباس موافقت کرد و هر دو نزد ابوطالب رفتند و موضوع را با او در میان گذاشتند و وی با این پیشنهاد موافقت کرد در نتیجه عباس ، جعفر را و حضرت محمد (ص) ، علی (ع) را به خانه خود بردند.
علی (ع) همچنان در خانه آن حضرت بود تا آنکه خداوند حضرت محمد (ص) را به نبوت مبعوث فرمود و علی (ع) او را تصدیق کرد و از وی پیروی نمود . پیامبر گرامی اسلام (ص) پس از گرفتن علی (ع) فرمود : همان را برگزیدم که خدا او را برای من برگزید.
علی (ع) در غار حراء
دکتر ناطقی با اشاره به این مسئله که علی (ع) در عبادات پیامبر در غار حراء همواره با ایشان همراه بود ، گفت : حضرت محمد (ص) پیش از آنکه به رسالت مبعوث شود ، سالی یک ماه در غار حراء به عبادت می پرداخت و در این مدت اگر فقیری نزد وی می آمد به او طعام می داد و وقتی که ماه به پایان می رسید و می خواست به خانه برگردد اول به مسجدالحرام می رفت و هفت بار یا هر قدر که خدا می خواست خانه خدا را طواف می کرد و سپس به منزل خود باز می گشت. قرائن نشان می دهد که حضرت محمد (ص) با عنایت شدیدی که نسبت به علی (ع) داشت ، او را در آن یک ماه همراه خود به حراء می برد.
وقتی که فرشته وحی برای اولین بار در همان غار بر حضرت محمد (ص) نازل شد و او را به مقام رسالت مفتخر ساخت ، علی (ع) در کنار آن حضرت بود و آن روز از همان ماهی بود که حضرت برای عبادت به کوه حراء می رفت.
علی (ع) در خطبه قاصعه در این باره می فرماید : پیامبر هر سال در کوه حراء به عبادت می پرداخت و جز من کسی او را نمی دید. هنگامی که وحی بر آن حضرت نازل شد ، صدای ناله شیطان را شنیدم . به رسول خدا عرض کردم که این ناله چیست؟ فرمود این ناله شیطان است و علت ناله اش این است که او از اینکه در روی زمین اطاعت شود ناامید گشته است؛ سپس فرمودند آنچه را من می شنوم تو نیز می شنوی و آنچه را می بینم تو نیز می بینی جز اینکه تو پیامبر نیستی بلکه وزیر من و بر خیر و نیکی هستی.
ابن ابی الحدید معتزلی در شرح نهج البلاغه می گوید : در کتب صحاح روایت شده است که وقتی جبرئیل برای اولین بار بر پیامبر نازل گردید و او را به مقام رسالت مفتخر ساخت ، علی علیه السلام در کنار پیامبر اسلام (ص) بود.
علی (ع) از بعثت تا هجرت پیامبر(ص)
وی دوران بعثت تا هجرت پیامبر (ص) را از دیگر ادوار مهم زندگانی علی (ع) بر شمرده و وقایع مهم و مختص علی (ع) در طی سالیان آن را نشانه عظمت والا و جایگاه اعلی ایشان ذکر کرده و گفت : دومین قسمت از زندگانی علی (ع) را ، از بعثت تا هجرت پیامبر (ص) تشکیل می دهد که از نظر زمانی سیزده سال می شود. این بخش از زندگانی امام شامل یک سلسله خدمات و مجاهدات درخشان و اقدامات بزرگ و برجسته علی (ع) در راه پیشرفت اسلام می باشد که در تاریخ اسلام نصیب کسی جز او نشده است:
۱-نخستین کسی که اسلام آورد: اولین افتخار علی (ع) در این دوران پیشگام بودن وی در پذیرفتن اسلام و یا به عبارت صحیح تر ، ابراز و اظهار اسلام دیرینه خویش است زیرا علی (ع) از کوچکی یکتا پرست بود و هرگز آلوده به بت پرستی نبود تا اسلام او به معنای دست کشیدن از بت پرستی باشد در حالی که در سایر یاران پیامبر چنین نبود. پیشگام بودن در پذیرفتن اسلام ارزشی است که قرآن مجید روی آن تکیه کرده و صریحا اعلام نموده است که کسانی که در گرایش به اسلام پیشگام بوده اند ، در پیشگاه خدا ارزش والایی دارند ؛ آنجایی که در سوره واقعه آیه ۱۰ و ۱۱ می فرماید : و پیشگامان ، پیشگام ، آنان مقربانند.
۲-حامی و جانشین پیامبر(ص): پیامبر اسلام به مدت سه سال از دعوت عمومی خودداری می ورزید و تنها در تماسهای خصوصی با افرادی که زمینه پذیرش را در آنها احساس می کرد ، آنها را به اسلام دعوت می نمود. پس از سه سال فرشته وحی نازل شد و فرمان خدا را ابلاغ کرد که پیامبردعوت عمگانی خود را از طریق دعوت خویشان و بستگان آغاز نماید. به همین منظور پیامبر (ص) به علی علیه السلام دستور دادند که چهل و پنج نفر از شخصیتهای بزرگ بنی هاشم را برای ضیافت ظهر دعوت کند و تدارکات این مهمانی را هم ترتیب دهد. مهمانان همگی در وقت معین خدمت پیامبر شتافتند اما پس از صرف غذا ، ابولهب عموی پیامبر با سخنان سبک خود مجلس را از آمادگی برای طرح سخن و تعقیب هدف انداخت و مجلس بدون اخذ نتیجه به پایان رسید و مهمانان پس از صرف غذا خانه رسول خدا را ترک گفتند. پیامبر تصمیم گرفتند فردای آن روز ضیافت دیگری ترتیب دهد و همه آنها را جز ابولهب به خانه خود دعوت کنند. باز علی (ع) تدارک مهمانی را دیده و از شخصیتهای برجسته و شناخته شده بنی هاشم برای این مهمانی و استماع سخنان پیامبر دعوت به عمل آورد. این بار پس از صرف طعام پیامبر سخنان خود را آغاز کردند و فرمودند : هیچ کس از مردم برای کسان خود چیزی بهتر از آن چه من برای شما آورده ام ، نیاورده است؛ من خیر دنیا و آخرت برای شما آورده ام . خدایم برایم فرمان داده که شما را به توحید و یگانگی وی و رسالت خویش دعوت کنم ؛ چه کسی از شما مرا در این راه کمک می کند تا برادر و وصی و نماینده من در میان شما باشد؟
پیامبر این جمله را گفتند و کمی مکث کردند تا ببیند کدام یک از آنان به ندای او پاسخ مثبت می دهد؟ در این موقع سکوت مطلق آمیخته با بهت و تحیر بر مجلس حکومت می کرد و همگی سر به زیر افکنده و در فکر فرو رفته بودند ، ناگهان علی (ع) که در آن زمان سن او از ۱۵ سال تجاوز نمی کرد ، سکوت را شکست و رو به پیامبر گفت: ای پیامبر خدا من تو را در این راه یاری می کنم ؛ سپس دست خود را به سوی دست پیامبر (ص) دراز کرد تا به عنوان پیمان دست ایشان را بفشارد. در این موقع پیامبر دستور داد که علی علیه السلام بنشیند. باز پیامبر(ص) حرفهای خود را تکرار نمود و باز هم علی (ع) برخاست و آمادگی خود را اعلام نمود و این بار نیز پیامبر به علی دستور دادند که بنشیند؛ در مرتبه سوم نیز مانند دفعات قبل جز علی (ع) کسی برنخاست و تنها او بود که اعلام آمادگی نمود و پشتیبانی خود را از هدف مقدس پیامبر اعلام کرد . در این موقع پیامبر گرامی اسلام (ص) دست خود را به دست علی زد و جمله تاریخی خود را در مجلس بزرگان بنی هاشم درباره علی (ع) بیان نمود و گفت : هان ای خویشاوندان و بستگان من ، علی برادر و وصی و خلیفه من در میان شما است.
بدین ترتیب اولین وصی پیامبر اسلام (ص) به وسیله آخرین سفیر الهی در آغاز رسالت که هنوز جز عده ای ناچیز به آیی وی نگرویده بودند ، تعیین گردید.
۳- فداکاری بزرگ: در سال سیزدهم بعثت به دنبال انعقاد پیمان عقبه دوم در شب سیزدهم ذیحجه میان پیامبر اسلام (ص) و یثربیان که طی آن مردم یثرب پیامبر را به آن شهر دعوت نموده و قول حمایت و دفاع از آن حضرت دادند و از فردای آن شب مسلمانان مکه به تدیج به یثرب مهاجرت کردند ، سران قریش دانستند پایگاه تازه ای برای نشر دعوت اسلام در یثرب آماده شده است و از این رو احساس خطرکردند. برای جلوگیری از این خطر در آخر ماه صفر سال ۱۴ بعثت در دارالندوه اجتماع کردند و سرانجام تصمیم گرفتند که پیامبر را به قتل برسانند. چون قتل پیامبر(ص) کار آسانی نبود و ممکن بود بنی هاشم به خون خواهی برخیزند لذا تصمیم گرفتند که از هر قبیله یک نفر در این ترور شرکت داشته باشد تا از این طریق جلوی خونخواهی احتمالی بنی هاشم را بگیرند زیرا آنان با همه قبایل نمی توانستند درگیر شوند و لذا به ناچار به گرفتن خون بها راضی می شدند.
قریش برای اجرای نقشه شوم خود شب اول ربیع الاول را انتخاب کردند . به دنبال این تصمیم فرشته وحی پیامبر را از نقشه شوم مشرکان آگاه ساخت و دستور الهی را ابلاغ کرد که پیامبر شهر مکه را به عزم یثرب ترک کند. در این جا برای شکست نقشه دشمن لازم بود پیامبر (ص) از شیوه رد گم کردن استفاده کند تا بتواند از شهر خارج شود و برای این منظور لازم بود فرد جانباز و فداکاری شب در بستر پیامبر بخوابد تا گروهی که به خانه او یورش می برند ، تصور کنند او هنوز خانه را ترک نگفته است و در نتیجه فکر آنان متوجه خانه شود و از کنترل راهها غفلت کنند . چنین کسی جز علی (ع) نبود و ایشان آن شب در بستر پیامبر خوابیدند و طبق نقشه افراد مهاجم به خانه پیامبر حمله کردند و وقتی با علی (ع) مواجه شدند متحیر مانده و سخت برآشفتند و بدین ترتیب نقشه آنان عملی نشد.
این فداکاری بزرگ ، علی (ع) را در تاریخ جاودانگی بخشید و طی آیه ۲۰۷ از سوره بقره ، او را از کسانی معرفی می کند که در راه خدا جان خود را فدا می کند.
انتهای پیام
