حجت الاسلام والمسلمین محمدجواد برهانی از جمله عالمان حوزوی افغانستان است که تحصیل و علوم حوزوی را با تحقیق و نوشتن پیوند زده است و کارنامه پرباری در حوزه تألیف و تحقیق دارد. در گفت و گوی پیشین با سیر زندگی و تحصیلات حوزوی او آشنا شدید. اکنون بررسی کارنامه پژوهشی و نگارشی او را در گفت و گوی اختصاصی با افق اندیشه بخوانید.
درباره‌ی سیر فعالیت‌های علمی و حضور علمی خود در جامعه افغانستان بفرمایید از چه زمانی و چگونه آغاز شد و چه کار کردید؟
به صورت پراکنده و مقطعی درس های صرف، نحو، منطق، اصول و لمعه را در مدرسه خاتم الانبیاء و مجتمع قرآن و عترت کابل و مدرسه قائم در کابل، مدرسه حضرت ابوالفضل در کابل تدریس کردم که با استقبالی خوبی رو به رو شد. برای علما و ملاامامان منطقه هم درس طلاق و نکاح را در ایام رمضان سال 92 برگزار کردم که رضایت‌مندی از آن خوب بود. چندین کارگاه آموزشی را برای ملاامامان منطقه جاغوری، غزنی و کابل و همچنین کارگاه‌های آموزشی برای معلمان و مدیران مکاتب کابل و غزنی داشتم که با استقبال خوبی مواجه شد و از سوی نمایندگی یونسکو در افغانستان لوح تقدیر دریافت کردم.
به صورت پیوسته مدت سه سال در دانشگاه کاتب مشغول تدریس در مقطع لیسانس و فوق لیسانس بودم و مضامینی چون روش تحقیق، مبانی جامعه شناسی، مسائل اجتماعی افغانستان، آسیب شناسی اجتماعی، مطالعات اسلامی، جامعه شناسی حقوق، جامعه شناسی شهری، جامعه شناسی روستایی، مبانی استنباط و… را در دانشگاه تدریس کردم. تا زمانی که گروه جامعه شناسی وجود داشت عضو هیئت علمی دیپارتمنت جامعه شناسی در دانشگاه کاتب بودم. همچنین عضو هیئت تحریریه فصلنامه کاتب بودم که یک شماره بیشتر منتشر نشد.
در سال 1391 به عنوان استاد نمونه در کاتب شناخته شدم و دروس تخصصی جامعه شناسی و روش تحقیق را در دانشگاه‌های خاتم النبیین، پیام نور، جامعه المصطفی و استقلال تدریس کردم. در دانشگاه کاتب بیشتر از ده تحقیق پایانی (منوگراف) را در مقطع کارشناسی راهنمایی و داوری کردم که عمدتا در رشته جامعه شناسی و اندکی هم در رشته حقوق بودند. همچنین راهنمایی و مشاوره پایان نامه هایی را در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در ایران داشته ام که در حجتیه و جامعه العلوم به عنوان استاد مشاور و راهنما بودم. برای دو سال هم در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی استاد مشاور در زبان عربی و انگلیسی بودم. از سال 1396 هم مدیریت موسسه فرهنگی خدماتی فانوس را در کابل به عهده داشتم و در بخش تحقیقات آن نیز مشغول تحقیق بودم.
از آثار علمی و تالیفی خود بگویید و بفرمایید چگونه بین حضور اجتماعی و فرهنگی و نیز کارهای علمی جمع کردید که به تولید اثر علمی بی توجهی نشود.
بنده به نوشتن علاقه جنون آمیز دارم و هیچ گاه از ترجمه و تحقیق خسته نشدم، بلکه برایم همیشه لذت بخش بوده است. در زندگی ام دنبال حرف مردم نبودم که چه می‌گویند و کارهایم را چگونه ارزیابی می کنند. تلاش کردم از وقتم نهایت استفاده کنم و در زندگی خود برنامه ریزی داشته و برای یک دقیقه عمرم هم ارزش قائل شوم. اکثر کتاب هایی را هم که نوشته ام تلاش کردم کاربردی و ناظر به مشکلات آموزشی و اجتماعی جامعه باشد که در ذیل به آن اشاره می شود:
کتاب سیره اجتماعی پیامبر اعظم (ص) که تاکنون هفت بار با تیراژ در حدود 30 هزار نسخه در قم از سوی بوستان کتاب و سه بار در کابل چاپ شده است. «بانک از نگاه اسلام» اثر آیت الله العظمی فیاض که بنده آن را ترجمه کرده ام و تاکنون پنج بار در قم و کابل چاپ شده است. کتاب نقش اسلام در دگرگونی اجتماعی با تأکید بر افغانستان معاصر، این کتاب در واقع پایان نامه ماستری ام بود که از سوی موسسه امام خمینی چاپ و منتشر شد.
کتاب سیره اجتماعی امام حسین که در ایران از سوی انتشارات دارالمبلغین در سال 1396 و در افغانستان از سوی انتشارات مقصودی چاپ شده است. کتاب الگوی حکومت اسلامی که ترجمه است و در ایران از سوی بوستان کتاب در سال 1396 و در افغانستان از سوی انتشارات مقصودی چاپ شده است. کتاب حکومت اسلامی و جایگاه زن در آن که باز هم در قم از سوی بوستان کتاب و در کابل از سوی انتشارات مقصودی چاپ شده. کتاب سیره اجتماعی امام حسن ع که از سوی پژوهشگاه آستان قدس رضوی چاپ شده است. کتاب سیره اجتماعی حضرت فاطمه زهرا (س) در موسسه فانوس در کابل سه بار چاپ شده است. کتاب آموزش احکام مقدماتی، که تاکنون بارها در کابل از سوی انتشارات اکبر و موسسه تحقیقات علوم انسانی چاپ شده است و سطح مقدماتی آن به زبان انگلیسی نیز ترجمه شده است.
کتاب آموزش اخلاق مقدماتی، که تاکنون هفت بار در کابل از سوی انتشارات اکبر و موسسه تحقیقات علوم انسانی و موسسه فانوس چاپ شده است. کتاب آموزش عقاید مقدماتی، که تاکنون هفت بار در کابل از سوی انتشارات اکبر و موسسه تحقیقات علوم انسانی و موسسه فانوس چاپ شده است.
کتاب آموزش احکام پیشرفته، که تاکنون هفت بار در کابل از سوی دفتر آیت الله فیاض و انتشارات مقصودی و موسسه فانوس چاپ شده است. کتاب آموزش اخلاق پیشرفته، که تاکنون هفت بار در کابل از سوی دفتر آیت الله فیاض و انتشارات مقصودی و موسسه فانوس چاپ شده است. کتاب آموزش عقاید پیشرفته، که تاکنون هفت بار در کابل از سوی دفتر آیت الله فیاض و انتشارات مقصودی و موسسه فانوس چاپ شده است.
کتاب سفرنامه اربعین که از سوی انتشارات اکبر در سال 1393 چاپ و منتشر شد. کتاب روش تحقیق که در قم از سوی انتشارات احسانی و از سوی انتشارات مقصودی و موسسه فانوس چاپ و منتشر شد. مبادی فقه اسلامی(دانشگاه غرجستان)1399. سبک زندگی خانوادگی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها (موسسه فرهنگی خدماتی فانوس) 1398. مبانی استنباط حقوق اسلامی (موسسه فانوس و مقصودی)1398. زن در اندیشه آیت الله فیاض (موسسه صاحب الامر)1398. مباحث تئوریک فقهی درباره مسائل مستحدثه، ترجمه (موسسه فرهنگی خدماتی فانوس).
ترجمه کتاب اراضی از نگاه فقه اسلامی (موسسه فرهنگی خدماتی فانوس)، 1396، فروغ پارسایی زندگینامه استاد عادل (بوستان کتاب) 1394، زندگینامه استاد عبدالصمد فیاض جودری (انتشارات امیر)، بانکداری اسلامی ترجمه (موسسه صاحب الامر) و بانک از نگاه اسلام ترجمه (بوستان کتاب).
اگر مواردی هست درباره زندگی و شخصیت و فعالیت‌های و حوزوی جنابعالی که پرسیده نشده و مناسب می‌دانید گفته شود لطفا تکمیل کنید.
تاسیس مدرسه دینی خاتم الانبیاء در منطقه بابه جاغوری؛ بنده همراه سایر علماء منطقه اقدام به تاسیس مدرسه دینی در سال 1375 نمودیم که امروزه یکی از مراکز مهم دینی منطقه محسوب می شود.
تاسیس کتابخانه آیت الله فیاض؛ بنده همراه با سایر علماء منطقه کتابخانه مذکور را تاسیس کردیم.
همچنین در امر سرک سازی همراه با مردم منطقه فعالیت داشتیم و در ساخت سرک بین بابه و پشی نقش داشته ام.
بازسازی مسجد امام علی در سفید سنگ بابه و…، عضو موسس موسسه تحقیقات بنیادین و عضو هیئت تحریریه فصلنامه اندیشه فردا، عضو موسس مجمع علما و طلاب جاغوری و مسول سایت مجمع در سالهای 86-87، عضو موسس انجمن دانشگاهیان افغانستان در کابل، تشویق مردم برای احداث باغ و ایجاد تغییر در امر کشاورزی از مواردی است که ناگفته ماند.
