عالم دینی، مولف و مدرس حوزوی
آیت الله محمد هاشــم صالحی مدرس در ســال 1324 شمســی در دره تركمن واقع در شهرســتان سرخ پارسا از ولایت پروان در خانواده‌ای مذهبی چشم به جهان گشود. پدر وی مرحوم حاج قنبرعلی از بزرگان به نام تركمن، به روحانیت بسیار علاقه‌مند بود و با روحانیون ارتباط نزدیك داشــت. به همین علت محمدهاشــم را كه كوچكترین فرزند خانواده بود، در ســن ده سالگی روانه مكتب کرد.
تحصیلات
او تا پایان ســطوح ابتدایی در مكتب‌خانه منطقه ترکمن مشغول به تحصیل بود. سپس، سال 1342 برای تحصیل سطوح بالاتر علوم دینی روانه كابل شــد. علاقه و عطش زیاد محمدهاشم صالحی مدرس برای کسب علوم دینی باعث شد در سال 1346 برای ادامه تحصیل در علوم حوزوی عازم شهر نجف شود تا از بزرگان حوزه علمیه نجف اشرف بهره بگیرد. او پس از ورود به نجف اشــرف از درس‌های خارج فقه و اصول اســاتیدی همچــون حضرات آیات خمینی، خوئی و شهید صدر كسب فیض کرد. همچنین در نجف بــه تدریس اشتغال یافت و درس‌هایی مثل لمعتین، كفایتین، قوانین و .. را تدریس کرد.
اخراج از عراق
آیت الله صالحی مدرس در ســال 1355 هنگام بازگشــت از زیارت امام حسین علیه السلام توسط عمال بعثی دستگیر و به همراه خانواده از عــراق اخراج و وارد ایران شــد. او قصد داشــت به افغانســتان برگردد، اما به دلیل وقوع کودتای کمونیستی در این کشور و توصیه دوستان به افغانستان نرفت و 24 سال در قم اقامت گزید.
اساتید او
– آیت الله شیخ محمدامین افشــار در علم منطق
– آیت الله شیخ عزیزالله در علم معانی و بیان
– حجت الاسلام میرعلی احمد عالم در فلسفه
– حجت الاسلام حجت در علم اصول و فقه از قبیل كتب معالم و قوانین و لمعه
– آیت الله شهید محمدســرور واعظ در رســائل و كفایه و مكاســب
– آیت الله خمینی
– آیت الله خویی
– شهید صدر
تدریس
او از ســال 1355 تدریس در سطوح عالی را در حوزه علمیه قم آغاز کرد و به عنوان اســتاد فعال و با تجربه به طلاب زیادی از کشورهای مختلــف درس گفت. برخی از مضامین تدریس او عبارتند از:
– رســائل شــیخ اعظم انصاری
– اصول مظفر
– كفایة الاصول
– حلقات شهید صدر
– درس خارج اصول
فعالیتهای علمی و فرهنگی
آیت الله محمد هاشــم صالحی ســالیان متمــادی علاوه بر تدریــس دروس در حوزه علمیه نجف و قم، از مسئولان بازنگری و از محققان مقالات اصول و فقه مؤسسه دائرة المعارف فقه اهل بیت علیهم السلام و دبیر شورای عالی نظارت بر مدارس دینی افغانستان بود.او در جریان انقلاب اسلامی ایران در تمــام راهپیمایی‌ها، تظاهرات و تجمعات حضور داشت. همچنین در جهاد مردم افغانستان در برابر متجاوزان شوروی سابق در افغانستان نقش محوری داشت.
آیت الله صالحی پس از نزدیک به 24 ســال اقامــت در قم به افغانستان بازگشــت. ایجاد وحدت و همگرایی بین شیعیان، تأسیس دو مدرسه علمیه «رسالت» و «ولایت» در کابل و بامیان، تدریس خارج فقه و اصول در کابل، ســاخت مســجد جامع الزهراء سلام الله علیها در مرکز کابل، ســاخت چندین مسجد، حســینیه و تکیه در شــهرهای مختلف گوشه ای از فعالیتهای علمــی و اجتماعــی آیت الله صالحی مدرس پس از اقامت او در افغانستان است.
آیت الله صالحی مــدرس از ســوی رئیس جمهور افغانســتان به عنوان یکی از اعضای اصلی ســتره محکمه و رئیس کمیســیون امنیت در شورای عالی قضائی افغانستان مشغول به خدمت بود. او همچنین با عنوان مشــاور عالی ریاســت جمهوری اسلامی افغانستان در امور دینی منصوب شده بود. آیت الله صالحی در برنامه هــای حکومتی و تقویم افغانستان نقش به سزایی داشت. تعیین روز پژوهش، روز فلســفه، روز وحدت و همگرایی و مباحثی مثل اخــوت، وحدت، تقریب و شــورای اخــوت از جمله اقدامات مهم وی بوده است.
همچنین وی پــس از رحلت آیت الله محســنی به عنوان رئیس شورای علمای شیعه افغانستان انتخاب شد.
اجازه اجتهاد
آیت الله صالحــی از شــش مرجع اجــازه اجتهاد دارد، آیــات عظــام: فاضل لنکرانی، شــیخ مرتضی حائری یزدی، سید صادق روحانی، مکارم شیرازی، منتظری و سید کاظم حائری برای او اجازه نامه اجتهاد صادر کرده اند. او هم اکنــون رییس شورای علمای شیعه افغانستان است و در مدرسه علمیه رسالت مشغول تدریس سطوح عالی و خارج اصول می‌باشد.
آثار قلمی
تقریرات آیت الله صالحی درباره حکومت اسلامی چاپ شــده، اما ســایر تقریرات او در مرحله تدوین و ویراستاری است. وی کتابی در مبحث اصول و کتابی دیگر در بحث حلقات شهید صدر دارد که آماده چاپ است و به زودی وارد بازار خواهد شد.
