محمدیوسف واعظی شهرستانی، در سال ۱۳۲4 در قریة تگابلور از ولسوالی شهرستان ولایت دایکندی امروز(ارزگان شمالی) متولد شد و در ۲۳ میزان ۱۳۹۳ در کابل از دنیا رفت.
زندگینامه
محمدیوسف واعظی فرزند اسحاق آخوند در خانوادهای مذهبی و صاحباحترام متولد شد. اسحاق آخوند به سبب آموختهها و اطلاعات مذهبیاش به آخوند معروف بود و موقعیت مذهبی خاص و احترام ویژهای بین مردم داشت و مرجع و پاسخگوی مسائل مذهبی مردم قریه بود.
محمدیوسف واعظی شهرستانی در همان آغاز کودکی پدرش را از دست داد و تحصیلات ابتدایی و مکتبی را در زادگاهش گذراند. در همین دوران، حوزة درسی استادان نامدار و سرآمد منطقهاش مانند مرحوم شيخ محمد عيسي، حاج شيخ نبي محقق، شيخ سخي، شيخ موسي حاجي و شيخ ابراهيم را درک کرد و بخشی از ادبیات عرب را فرا گرفت و در آغازین سالهای دهه دوم زندگیاش تحصیلات حوزوی را در سنگتخت (شمال دایکندی) آغاز کرد. در آنجا بخشی از علوم حوزوی را نزد آيت الله خسروي آموخت و کتابهای سيوطي، جامی و مطول را در حوزهای ادبیات به اتمام رساند و فراگیری کتاب قوانين را در حوزة اصول فقه آغاز کرد.
او دو سال در سنگتخت تحصیل کرد و سپس در سال 1347 برای ادامه تحصیل در علوم دینی به ایران مهاجرت کرد. یک سال در حوزه علمیه مشهد درس خواند و نزد کتاب مطول را نزد ادیب نیشابوری بازخوانی کرد و همزمان کتاب لمعه را نزد آیت الله سید صالحی از استادان معروف حوزة مشهد و قوانین را نزد آیت الله واعظ طبسی فرا گرفت.
بعد از آن در سال ۱۳۴۸خورشیدی به عراق رفت و تحصیل در حوزه علمیه نجف را شروع کرد و تا مقطع درس خارج ادامه داد. واعظی شهرستانی در حوزه علمیه نجف، کتاب مکاسب را نزد آيت الله العظمی شيخ جواد تبريزي و قسمتهایي از رسائل را نزد آيت الله مدرس افغاني و کفايه را نزد آيت الله صدرا بادکوبهای آموخت. نزدیک به چهار سال در حوزه علمیه نجف تحصیل کرد و سپس، سال 1352 به قم مهاجرت کرد و در حوزه علمیه قم درس خارج حوزه را پی گرفت.
او از سال 1351 همزمان با تحصیل در حوزه نجف به فعالیتهای سیاسی و انقلابی روی آورد و با بیت امام خمینی (ره) ارتباط گرفت و این فعالیتها را در ایران نیز ادامه داد. به همین سبب، سال 1354 نیروهای ساواک او را دستگیر و از ایران اخراج کردند. او این سال در 17خرداد 1354 و در جریان حمله مأموران ساواک به مراسم یاد بود شهدای ۱۵ خرداد که در مدرسه فیضه برگزار شده بود، دستگیر شد و پس از شکنجه در زندان از ایران اخراج شد.
واعظی شهرستانی پس از بازگشـت به افغانسـتان، به کابل رفت و فعالیتهای علمی و مبارزاتیاش را در کابل ادامه داد و سال 1357 بار دیگر به ایران مهاجرت کرد. او در سال 1358 با همراهی تعدادی از طلاب افغانستانی مقیم قم سازمان نصر را پایهگذاری کرد و خودش نیز به عضویت شـورای مرکـزی این سازمان درآمد که به مبـارزه مسـلحانه علیـه دولت حـزب خلق افغانستان میپرداخت. او از چهرههای سرشناس و تأثیرگذار سازمان نصر بود و بعد از تشـکیل حزب وحدت اسلامی افغانسـتان هم یکی از اعضای هیئت اعلام موجودیـت حـزب وحـدت و ادغـام پایگاههای احـزاب قبلـی شـیعیان بـود و همـراه بـا ایـن هیئت به بامیان و مناطق مختلف دایکندی اعزام شـد.
او بعد از سقوط طالبان و روی کارآمدن نظام سیاسی جدید، در دوران حکومت حامد کرزی مشاور ریاست جمهوری، در امور دینی بود و عضویت مؤثر در شورای سرتاسری علمای افغانستان، عضـویت شـورای علمـای شـیعه افغانسـتان، عضویت شـورای اخـوت اسلامی و عضـویت مجمـع عمومـی مجمـع جهانـی اهلبیت (ع) و تلاش برای تقریب مذهبی و کمکردن فاصلهها و گسستهای مذهبی بخشی از کارنامة او در این سالهاست.
/پایان/