مسجد جامع پل خشتی یکی از مساجد بزرگ شهر کابل است که گنبد و منار آن، قبل از اعمار ساختمان‌های جدید و بلندمنزل های امروزی از بیشترینه نقاط شهر کابل، قابل دید بود. این مسجد شریف تاریخ طولانی داشته و روایت‌های گونه‌گون دارد.
برخی روایت‌های شفاهی و محلی می‌گوید: گمان می رود زمین مسجد شریف پل خشتی مکان عبادتگاه حضرت سلیمان (ع) باشد، که حدود سه هزار سال از آن سپری شده است.
پس از آن که کابل به تصرف مسلمانان عرب درآمد مسلمانان در کنار دریای کابل سنگ بنای این مسجد را گذاشتند که همان سنگ مذکور در محراب بهاری مسجد سابقه محفوظ و بعد از تهداب‌گذاری بنای جدید توسط تعدادی از علما به تهداب محراب مسجد حاضر گذاشته شده است.
مسجد پل خشتی بعد از مسجد شریف شاه دو شمشیره (ع) دومین مسجد است که در کابل اعمار شده است. این مسجد شریف به نام مسجد لب دریا نیز مشهور بوده است که چون تعداد نمازگزاران و رفت و آمد مسلمانان در شهر روز به روز فزونی پیدا می‌کرد ایجاب می نمود پلی بالای دریای کابل مقابل مسجد اعمار شود. مسجد پل خشتی در اواخر قرن اول هجری تاسیس شده است و سنگ بنای ساخت این مسجد هنگام ورود مسلمانان به کابل گذاشته شده است و پیش‌تر به نام «مسجد نورالاسلام» مشهور بوده است.
روایاتی وجود دارد که پل مذکور از خشت مسجد اعمار شده و به همین دلیل به نام پل خشتی مسمی گردیده است. سپس، در سال 1271 هجری شمسی در زمان سلطنت امیرعبدالرحمن خان در قسمت وسطی مسجد بنای دیگری اعمار گردید که دارای سه دالان، هفت رواق و بیست و یک گنبد بود و در وسط هرگنبد یک چراغ بزرگ که در آن تیل خاک می سوخت، آویزان گردید و توسط لنگرهای زنجیری پایین و بالا می شد. این چراغ ها در آن زمان، از عظمت ویژه ای برخوردار بود.
فرش داخل مسجد سندله کاری و بیرون آن با تخته سنگ های عادی فرش گردیده و به اندازه ای ظریفکاری و صاف شده بود که با سنگ های مرمر همسری می‌کرد.
در سال 1303 به فرمان امان الله خان پادشاه افغانستان یک مدرسه برای اطفال نوآموز نیز در این مسجد اعمار شد و ترمیمات اساسی مسجد صورت گرفت و یک حوض و وضوخانه مجهز در آن ساخته شد. برای خطیب، خادم و ملا امام مسجد یک مقدار معاش نیز منظور گردید.
در زمان سلطنت محمدظاهرشاه به اعمار و توسعه آن مطابق سبک و روش معیارهای عصری مساجد بزرگ ممالک اسلامی جهان پرداخته شد. مسجد سابقه را شهید و در اوایل سال 1334 سنگ تهداب مسجد بزرگ کنونی را گذاشت. این مسجد شریف که منار آن 62 متر و گنبد سبزرنگش از کرسی 18 متر ارتفاع داشته گنجایش سه هزار نمازگزار را دریک وقت دارا می باشد. تمام ایوان رواق ها، طبقه اول و دوم، زینه های عریض دهلیزها و دیوارها از سنگ مرمر شفاف کار شده و روی گنبد آن، با کاشی سبز آبی رنگ، مزین گردیده است که به تاریخ 4 عقرب سال 1345 به پایه اکمال رسیده و گشایش یافت. یک قندیل بسیار بزرگ نیز در وسط گنبد آویزان گردید که 1600 کیلوگرام وزن دارد و بیشتر از 300 چراغ در آن تعبیه شده. مسجد دارای، سقاخانه، وضوخانه، شبکه آبرسانی و سیستم‌های صوتی است و در رواق‌ها و دیوارهای مسجد به تعداد هفتاد آویز بلوری نصب گردیده است که داخل و خارج مسجد را نورانی می سازد. این مسجد شریف دارای 17 نفر پرسونل بوده که متشکل از خطیب، ملاامام، موذن، مدیر حفظ و مراقبت، یک نفر برقی، دو تن خانه سامان و ده نفر خادم می باشد.
این مسجد مانند تمام مساجد کشورهای اسلامی در مرکز شهر قرار دارد. اطراف آن با مغازه‌ها و گذرهای قدیمی شهر چون «چهار چته»، «گذر قصاب کوچه»، «گذر کتابفروشی» و «مراد خانی» و باغ «علیمردان» و «بارانه» و «شهر کهنه» و از طرف دیگر بازار پرزرق برق «سرای شازده» و طلافروشی و میدان کابل و جاده «نادر پشتون» با دکان‌های لوکس احاطه شده است.
