این مقاله کوششی است برای نشان دادن چگونگی نفوذ و گسترش فرهنگ ایرانی به ویژه در حوزه زبان و ادبیات فارسی در شبه قاره هند.این موضوع تحت دو عنوان کلی:«نقش حکومت در گسترش فرهنگ، و«شالودههای فرهنگ ایرانی در هند»مورد بررسی قرار گرفته است.در بخش نخست به بسترهای مناسبی اشاره شده که در پی گسترش امپراتوری غزنوی در نواحی شمالی و شرقی هند به وجود آمد و زمینه برخورد فرهنگ اقوام مختلف را فراهم نمود.در این راستا با برداشته شدن مرزها و موانع سیاسسی، زمینه آمد و شد پژوهندگان، علما و ادیبان فراهم شد.مهاجمان ترک خود نیز در لشرکشیها به هندوستان به عنوان حاملان فرهنگ ایرانی عمل میکردند، زیرا آنان قبلا در این فرهنگ مستحیل شده بودند.علاوه بر این حمایتهای مادی و معنوی عزنویان از اهل ادب در بسط تمدن ایرانی در هند مؤثر بود.در بخش دیگر نشان داده شده که در پی فتوحات غزنویان در هند و فروکش کردن جنگ، قافلههای فرهنگی متشکل از علما، ادبا و دانشمندان از ایران به سوی آن سرزمین روانه شدند.گروهی از علمای شریعت و رهبران طریقت سالها در شهرهای مختلف هند به تبلیغ و ارشاد پرداختند.زبان و ادبیات فارسی نیز به عنوان مهمترین قلمرو فرهنگی از طریق پنجاب، دهلی، گجرات، مالوا و دره گنگ در آن دیار رواج یافت.از قرن پنجم هجری، فرهنگ«هندی- ایرانی»در لاهور بنیان گرفت.علاوه بر دین و ادبیات، تأثیر و تأثرهای فرهنگی در دیگر حوزههای فرهنگ و تمدن چون معماری، ریاضی، نجوم و هنر نیز آغاز شد و تأثیرات پایداری بر جای گذاشت.
