چکیده
یکی از مباحث جدید که ظرفیت شایانی برای کاربست در حیطه علوم گوناگون و از جمله دانش فقه دارد، پدیده هوش مصنوعی است. چه‌اینکه هوش مصنوعی به دلیل ظرفیت‌های جدیدی که در تحلیل و کنترل رفتار انسان ایجاد نموده و تأثیر شگرفی که بر زیست فردی و اجتماعی آدمیان دارد، سبب شده است که پرسش‌های جدیدی درباره نسبت این پدیده با اهداف شارع مقدس ایجاد شود. بنابراین با وجود جدید بودن موضوع از حیث نظری، لزوم شناخت پدیده هوش مصنوعی و نیز تشریح نحوه ارتباط آن با علوم انسانی و اسلامی از اهمیت شایانی برخودار است. جستار حاضر با عنایت به اهمیت بحث، در پژوهشی مسئله‌محور و با اتخاذ شیوه توصیفی-تحلیلی، گونه‌های تعامل پدیده مزبور را با یکی از زیرشاخه‌های مهم علوم دینی(دانش فقه یا حقوق اسلامی) مورد مطالعه قرار داده و با ارائه شواهد گوناگون چنین نتیجه گرفته است که فقه می‌تواند دست‌کم در سه حوزه از داده‌های هوش مصنوعی بهره گیرد: 1- در باب موضوع‌شناسی مسائل فقهی. 2- در باب تطبیق احکام فقهی با آموزه‌های اخلاقی. 3- در باب شناخت لوازم و اقتضائات مسائل نوین و مستحدثه
کلیدواژه‌ها
- هوش مصنوعی، فقه، موضوع‌شناسی، اخلاق، مسائل مستحدثه
