چکیده
طرح سقط درمانی با هدف مراقبت از سلامت مادر و جنین توسط 40 نفر از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی ارائه شده است.
دلایل اصلی ارائه طرح، بر جلوگیری از سقطهای غیر قانونی و جلوگیری از ادامه بارداری مخاطره آمیز برای مادران یا کودکانی که به علت بیماریهای دوران جنینی، پس از تولید زندگی مشقت بار برای خود و خانواده خود خواهند داشت، استوار است.
قوانین نه تنها نتوانسته اند موجب توقف عمل سقط شوند، بلکه در افزایش مرگ و میر زنان در اثر سقطهای غیر مجاز اثر گذار بوده اند.
به لحاظ معارف اسلامی و فقهی، حکم اول در اسلام دربارة سقط جنین آن است که این عمل از محرمات قطعی است و ادلهی اربعه بر آن دلالت دارد. (مورد استفاده از آیة 5 سورة انعام قرآن کریم است.) که البته در دلالت این آیات در سقط جنین، پس از ولوج روح، 4 ماه تمام ایرادی نیست. لکن چون قبل از ولوج روح، جنین در مرحلة حیات نباتی است و دارای نفس محترم نیست، دلالت آیات بر جنین قبل از دمیده شدن روح، مشکل است که ماده واحده نیز براین اساس طرح شده است که بیان خواهد شد.
فقهای بزرگ شیعه، ابتدا تشکیل جنین را از حیث زمان به دو مرحله تقسیم میکنند:
1 – جنین پیش از 4 ماهگی، پیش از دمیده شدن روح
2 – جنین پس از 4 ماهگی پس از دمیده شدن روح
الف) اسقاط جنین پس از دمیده شدن روح حرام است و جایز نیست. اعم از اینکه برای مادر خطر داشته باشد، یا مشکلات روحی و روانی ایجاد کند و…. یا خطری متوجه او نباشد یا خطر متوجه خود جنین باشد.
ب) اسقاط جنین پیش از دمیده شدن در صورتیکه خطر جانی برای مادر داشته باشد جایز است، چون مادر دارای نفس محترم است و جنین هنوز به مرحله نفس محترمه نرسیده است، پس جان مادر تقدم دارد بر حیات نباتی جنین.
آن چه از مجموع ادلة شرعی استنباط میشود، حرمت اسقاط جنین بدون – عذر شرعی و مصلحت اهم است.
بسیاری از فقها منجمله حضرت آیات الله خامنهای، صانعی و فاضل لنکرانی قائل به جواز اسقاط جنین برای حفظ جان مادر هستند.
حضرت آیت الله خامنه ای، در جواب استفتاء فردی که بارداری را برای همسر خود سبب بروز ناراحتیهای روانی و مشقت دانسته است، فرمودهاند: (با توجه به جرح و مشقت روحی و درونی ناشی از بارداری ناخواسته برای همسرتان، سقط این به دلیل حرج و مشقت غیر قابل » چهار ماهگی « جنین را تا قبل از ولوج روح تحمل نمیتوان گفت حرام است، بلکه حرج و مشقت رافع است و سقط جنین جایز است.)
آیت الله مکارم شیرازی در خصوص ناقص بودن جنین پس از آنکه با تجهیزات پیشرفته پزشکی معلوم شود که جنین ناقص است و کودکی ناقص الخلقه یا معلول به دنیا خواهد آمد، اظهار داشتهاند )اگر تشخیص بیماری در جنین قطعی است و داشتن و نگه داشتن چنین فرزندی موجب حرج است، در این صورت جایز است، قبل از دمیده شدن روح، جنین را اسقاط کنند.)
کلمات کلیدی:
سقط جنین، فقه، قانون
