لباس، نمایانگر ماهیت اجتماعی تفاوتهای جنسیتی است و با نمایش آشکار تمایزهای پوشش مردانه و زنانه نقش مهمی در بازتاب هنجارها و ارزشهای فرهنگی دارد. [۱] در این میان، مدگرایی با طراحی سبکهای گوناگون پوشش، تأثیرات عمیقی بر ساختارهای اجتماعی و فرهنگی برجای میگذارد. یکی از مصادیق بارز مدگرایی در دنیای معاصر، ترویج پوشش مردانه در میان زنان است؛ پدیدهای که طی آن بسیاری از دختران و زنان به پوشیدن لباسهای مختص مردان روی میآورند. ریشههای این گرایش را میتوان در تاریخ مد غرب جستجو کرد. در قرنهای هجدهم و نوزدهم، زنانی که علیه قالبهای سنتی زنانگی شورش میکردند، با انتقادات شدیدی مواجه میشدند. فمینیستهای آن دوران، مد را ابزاری برای به دام انداختن زنان میدانستند و لباسهای سنتی زنانه را بهصراحت رد میکردند. . »[۲]
در روایات اسلامی، پوشش نهتنها بهعنوان نمادی از ارزش و کرامت انسانی معرفی شده، بلکه انتخاب لباس، بهویژه در تطابق با جنسیت، جایگاهی ویژه دارد. از منظر روایات، گرایش زنان به پوشش مردانه از نشانههای آخرالزمان یاد و سخت نکوهش شده است. پیامبراکرم(ص) فرمودهاند: «أَرْبَعٌ لَعَنَهُمُ اللَّهُ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ… وَ الْمَرْأَةُ تَتَشَبَّهُ بِالرِّجَالِ وَ قَدْ خَلَقَهَا اللَّهُ أُنْثَى؛ [۳] چهار گروهاند که خداوند از بالای عرش خود آنان را لعنت کرده است… زنی که خود را شبیه مردان کند، در حالی که خداوند او را زن آفریده است. »
در این نوشتار به بررسی علل و پیامدهای مدگرایی در انتخاب پوشش مردانه توسط زنان پرداخته میشود.
نویسنده: سیده طاهره موسوی