چکیده
پیشینه استشهاد به آیات قرآن کریم سابقه ای دیرینه دارد و از همان آغاز نزول قرآن خود پیامبر (س) حضرت فاطمه (س) و ائمه اطهار (ع) در سخنان خود به آیات قرآن کریم استشهاد می کردند و در واقع بعد از نزول قرآن کریم نیز شاعران و نویسندگان در آفرینش آثار ادبی خود شیوه های بیانی قرآن را الگوی کار خود قرار دادند و از الفاظ و اندیشه های قرآنی در آثار خود بهره جستند. از آنجا که بعد از پیغمبر اکرم (س) دیگر ائمه اطهار (ع) مفسر و مبین قرآن کریم هستند و از شاخصه های کلام ایشان استشهاد به آیات قرآن و به کار بردن تعبیرهای قرآنی است. لذا ضرورت پژوهش برای گونه شناسی اقتباس های ائمه از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این میان خطبه فدکیه یکی از رساترین خطبه های حضرت فاطمه (س) در باب غصب «فدک» بوده که سرشار از آیات و اشارات قرآنی است. آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد پاسخ تفصیلی به این پرسش است که گونه های استشهاد و اقتباس های قرآنی حضرت زهرا در خطبه فدکیه به چه صورت بوده است.
واژگان کلیدی: آیات قرآن، استشهاد تلویحی و تصریحی، خطبه فدکیه، حضرت فاطمه (س).
