سنت و بدعت دو مفهوم کاربردی در حوزههای گوناگون علوم اسلامی است که احکام متعددی درباره آن در عقاید و فقه بیان شده است. بیشتر توجهات پیرامون این مسئله در مصادیق آن بوده است و کمتر به مبانی نظری آن و با نگاه ماهیتشناختی پرداختهاند. در این مقاله، ابعاد نظری سنت و بدعت از قبیل ماهیت، گونه شناسی، اقسام، خاستگاه، فرآیند شکل گیری و پیامدهای ایجاد سنت و بدعت از منظر اهل بیت( مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس روایات اهل بیت(، سنت و بدعت به دو گونه دینی و عرفی تقسیم میشود و سنت حسنه و سیئه، در زمره سنت عرفی جای میگیرند. در مورد بدعت، همه موارد گونه دینیِ آن، مذموم بوده و موارد پسندیده گونه عرفیِ آن، به عنوان سنت عرفی حسنه شناخته میشود. امامان معصوم(، هرگونه نوآوری در دین را گمراهی خواندهاند، اما برای انگیزش مسلمانان به ایجاد سنتهای عرفیِ دارای امتداد اجتماعی و همسو با آموزههای دین، پاداشهای فراوانی در نظر گرفتهاند. در نقطه مقابل، گناه عمل کنندگان به سنتهای عرفیِ ناپسند را برای بنیانگذار آن سنت سیئه، پیشبینی کردهاند.
کلیدواژهها
سنت، بدعت، سنت حسنه، بدعتگذار ،بدعت حسنه
