در آستانه عاشورای 1403، کارگاه شش روزه آموزش های تخصصی تبلیغ برای ائمه جماعات ومبلغین، از طرف شورای نظارت برحوزات علمیه افغانستان ، در دفتر اجرایی این شورا در کابل برگزار گردید که حدود سه صد تن از ائمه جماعات ومبلغین مشارکت داشتند وسه روز اول به ائمه ومبلغین مشهر وسه روز دوم به ائمه ومبلغین آزاد اختصاص داشت و به مدت 6 روز از ساعت 7 صبح الی ساعت 11 قبل از ظهر ادامه داشت و در هر روز سه تن از اساتید برجسته ، آموزش های خود را در قالب کارگاه تخصصی ارائه کردند .
دکترحسینی بلخی که پیرامون مخاطب شناسی سخنرانی می کرد به این نکته تاکید داشت که اگرما در تبلیغ مخاطب را نشناسیم ، پیام ها انتقا ل پیدا نمی کند ، بایدما در سه سطح برمخاطب خود تاثیرگذاری داشته باشیم :
1. ذهن مخاطب که چه چیز هایی را بداند
2. قلب مخاطب که به چه چیزهایی حب وبغض داشته باشد
3. رفتار مخاطب که چه کارهایی بایدانجام دهد
مبلغ ، سطوح مختلف شناختی وعاطفی مخاطب را باید در نظر گرفته ومتناسب با آن ها محتوای تبلیغ را ارائه کرد.
دکتر سیدحسن صالحی ، صحبت هایش را پیرامون محتوای تبلیغ ارائه کرد ، صحبت های وی که درآن از مثال ها ومصداق های ملموس وعینی استفاده می شد ؛ با استقبال گرم شرکت کنندگان مواجه شد و در نظرسنجی ها میزان رضایت بسیار بالا را از آن خود ساخت.
وی تاکید نمود که درمیان سه رکن تبلیغ (مبلغ، مخاطب، محتوای تبلیغ)محتوا یا پیام از اهمیت بالایی برخوردار است وبرای ارائه محتوای قوی باید مطالعه کرد. ماسه نوع مطالعه داریم :
1. مطالعه آزاد ، که شامل مطالعه عمومی وتخصصی می شود ومطالعه عمومی ، دونوع مطالعه مذهبی وغیر مذهبی را دربرمی گیرد ومطالعه تخصصی به مطالعه مهارتی ومحتوایی تقسیم می گردد.
2. مطالعه هدفمند ، که به هدف تامین محتوای یک سخنرانی معین انجام می شود
3. مطالعه تکمیلی ، مطالعه یادداشت های گرد آوری شده جهت بازنگری در آنها از نقطه نظر موقعیت ومواد مناسب و رفع نواقص انجام می شود .
وی افزود :مواد سخنرانی ، عبارت از مطالبی است که برای رسیدن به هدف سخنرانی از آنها استفاده می شود وبه دو دسته تقسیم می شود :
الف . اشرف مواد
ب. سایر مواد
اشرف مواد ، قرآن وسنت است که که تبلیغ بدون آن تبلیغ دینی محسوب نمی شود .
سخنران باید اهل تدبر در آیات قرآن باشد ونیز در برخی موارد باید حجت روایات را توضیح دهد .
منظور از سایر مواد آن دسته از مطالبی است که در قرآن وحدیث نیست اما برای تبیین معارف اسلامی ویا جمع بندی وماندگاری آنها درذهن مخاطب تاثیر دارد. به دوهدف از سایر مواد بهره گرفته می شود
1.توضیح وتبیین مفاهیم نظری وتطبیق آنها با واقعیات عینی مانندتوضیح آیه « من ذی الذی یقرض الله …..» به عبارت دیگرتبیین عینی و ملموس کردن مباحث ومفاهیم نظری دین با استفاده از مثل ،تاریخ ، سیره بزرگان ، حکایت ، داستان ، قصه ، داستان واره ، شبیه ، لطیفه ، شعر و…
2. عنوان سازی های جذاب وماندگار در ذهن مخاطب
دکتر صالحی دراخیر به این موضوع تاکید نمو که : بعد از آماده کردن محتوا، روش ها واسلوب های ارائه آنها به مخاطب بگونه ای که تاثیر گذار باشد ،از اهمیت به سزایی برخوردار است که در دو حوزه مطرح می شود :
الف . توجه وتمرکز
ب. اقناع
جذب فکر واندیشه برای تمرکز وتوجه از چند راه صورت می گیرد:
طرح معماگونه مطالب ،طرح مطالب فوق العاده مهم ،استفاده از دسته بندی ،دعوت مستقیم به تمرکز و پرهیز از عوامل حواس پرتی ، برخی ازاین راهها می باشد .
اقناع ، نیز یکی از مهمترین ویژگیهای تبلیغ دینی است . برخلاف تبلیغات دنیا گرایانه ، غیردینی وبی بند وبارکه بیشتر به اغفال اندیشه می پردازد نه اقناع آنها ، برای اقناع مخاطب باید استدلال آوردو آنها را با شواهدعینی وآمار ومستندات دیگر تقویت نمود .
حاج آقای عالمی بلخی ، پیرامون ویژگیهای یک مبلغ موفق سخنرانی نمود
1.هدف گذاری ، باید مشخص باشد که جامعه وبیدار گری را به کجا می برد، هدف اصلی مبلغ ، رضای خداوند متعال بدون ترس می باشد .
2. استفاده از وسایل مدرن تبلیغاتی ، درمسجد یک گروه واتساپی بسازید و در پایان هرمنبر خلاصه سخنرانی تان را در آن بگذارید .
3.تحلیل وضعیت ، جامعه در چه وضعیتی است وچه باید کرد ، کدام سخن را بگویم که هم مطابق ارزشهای دینی باشد وهم تنش ایجاد نکند.
4. خود شناسی ،سه حدیث از پیامبراکرم ص آمده است که در آنها علما به انبیاء تشبیه شده که تفسیر دقیق وشناخت آن باعث شناخت جایگاه علماء ومبلغین می گردد.
5. دوری از تبلیغان جنگ طلبانه ، جامعه 45 سال است که جنگ را تجربه کرده است .
6. تعامل با امارت اسلامی ،سیره ائمه راهنمای عملی ما است نباید احساساتی عمل کنیم به سمت جنگ نمی رویم وبه ارزشهای مذهبی آنها احترام قایل هستیم وآنها نیز باید به ارزشهای مذهبی ما احترام قایل باشند .
دکتر افشاگر ، در رابطه با اصول آموزش احکام وشیوه های آن صحبت کرد ، وی تاکید کرد که بخش زیادی از مباحث دینی همین احکام است چون لازمه عمل کردن ، دانستن اینها است بهترین فرصت آموزش احکام ، جلسات عاشورا در ماه محرم است .
امام باقر ع می فرماید کسیکه تفقه در دین پیدا نکند خداوند ازاو راضی نمی شود وبراساس فتوای مجتهدین کسیکه یادگیری مسایل مورد ابتلا را ترک کند ودر صدد یادگیری آنها هم نباشد این آدم فاسق است واگرنیاموختن واجب شرعی به ترک آنها بیانجامد شخص گناه کاراست . درآموزش احکام باید این اصول را در نظر بگیرند : 1. مطالغه 2. آموزش عملی احکام 3. داشتن تسلط 4. زمان بندی درس 5. دسته بندی احکام 6. داشتن یک متن 7. گزینش احکام مورد نیاز
حاج آقای مظفر ، راجع به روش روضه خوانی صحبت نموده وتوجه مبلغین را به نکات ذیل را ضروری دانست:
1 . روضه هایی که خوانده می شود باید موثق ومستند باشد و از منابع معتبری اخذ شده باشد.
2 . در روضه باید از اشعار استفاده شود وصرف به نقل مرثیه اکتفا نشود .
3 . سخنرانی باید برنامه ریزی شود که با روضه ای که در آخر خوانده می شود تناسب داشته باشد .
4 . پرورش صدا در روضه بسیار مهم است باید این کار به صورت فنی و دقیق صورت گیرد .
پس از اتمام کارگاه تخصصی 6 روزه ، برگه های ارزیابی برای شرکت کنندگان توزیع گردید تا با خانه پری آن وتکمیل پروسه نظرسنجی در رابطه با توانایی ها ومهارت های اساتید ، درجه میزان رضایت آنها از مباحث مطرح شده وپیشنهادات وانتقادات آنها مشخص شود .
