پرسش:
ما عقیقهای مختلفی داریم از شجری و سلیمانی و یمنی گرفته تا مدلهای دیگر؛ آیا اثر اینها بر انسان فرق میکند؟ سؤال دیگر اینکه اگر در دست بیندازیم یا گردن کنیم اثر سنگ متفاوت خواهد بود؟
پاسخ:
پیش از پاسخ به دو پرسش مذکور؛ نخست لازم است چند نمونه از احادیث که پیرامون عقیق بیان شده، مطرح شود، سپس به پاسخ پرداخته شود.
امیر مؤمنان على(ع) فرمود: «انگشترى عقیق به دست کنید که خدا شما را برکت دهد، و از بلا در امان باشید».[1]
امام باقر(ع) فرمود: «کسى که انگشترى عقیق در دست کند،- تا زمانى که آنرا در دست داشته باشد- همواره نیکى میبیند، و پیوسته نگهبانى از جانب خداوند او را محافظت میکند».[2]
امام صادق(ع) فرمود:
«کسى که انگشترى به دست خود کند که نگین آن عقیق باشد، [به برکت آن] تنگدست نخواهد شد، و حاجتهایش برآورده نمیشود، مگر به بهترین صورت».[3]
«عقیق ایمنى است در سفر».[4]
همانطور که ملاحظه میشود، در این روایات؛ تفاوتی میان انواع عقیقها (شجری، سلیمانی، یمنی و سایر مدلهای دیگر)، قرار داده نشده است.
امّا درباره بخش دوم پرسش باید گفت:
ثوابها و آثاری که درباره سنگ عقیق در بیشتر روایات بیان شده؛ مربوط به دست کردن انگشتر عقیق است؛ زیرا با عبارتهایی؛ مانند «تَخَتَّمُوا بِالْعَقِیق»، «مَنْ تَخَتَّمَ بِالْعَقِیق» و «مَنِ اتَّخَذَ خَاتَماً فَصُّهُ عَقِیق» نقل شدهاند.[5] اما در دستهای دیگر از روایات تنها به ذکر لفظ «العَقیق» اکتفا شده است؛[6] یعنی به صورت مطلق نقل شدهاند، از این دسته از روایات میتوان استفاده کرد که؛ اصل همراه داشتن عقیق، مطلوب و دارای ثواب مخصوص به خود است؛ مانند روایاتی که همراه داشتن عقیق در سفر را موجب ایمنی میدانند که عمومیّت داشته و شامل انگشتر عقیق و یا عقیق به کار برده شده در گردنبند نیز میشود.[7] ولی انگشتر عقیق به عنوان مصداقی کامل و مناسب –بهویژه در نماز- جزو سنّتهای پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) و دارای پاداش و خواص زیادی است.[8]
پینوشتها:
[1]. شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 174، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406ق.
[2]. همان.
[3]. همان، ص 173.
[4]. همان، ص 174.
[5]. ر. ک: کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 6، ص 470 – 471، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[6]. همان، ص 470.
[7]. مجلسی اول، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج 7، ص 645، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، 1406ق.
[8]. برگرفته از: «ثواب به گردن آویختن سنگ عقیق»، سؤال 29601.
