پرسش:
آیا بودا و بوداییها خدا را قبول دارند؟
پاسخ:
محور اشتراک ادیان ابراهیمی بحث های توحید، نبوت و معاد است هر چند در تبیین آنها با هم اختلافات زیادی دارند. اما در ادیان غیرابراهیمی مثلا بودیسم، مفهوم خدا، مفهومی فرعی است. بودا در پاسخ به این سوال که این جهان را چه کسی آفریده است دو راه را پیش گرفته است:
راه اول: سکوت و عدم پاسخ به سوال در مورد آفرینندۀ هستی [1]
راه دوم: انکار، برخی از شواهد تاریخی نشان می دهد که بودا به انکار وجود خالق و خدا پرداخته است و معتقد بوده این عالم قدیم و ازلی است و نیازی به خالق نامحدود و واجب الوجود ندارد تا ما در جستجوی او باشیم. وقتی او به مقام بودایی رسید در اولین اقدام برای تبلیغ آیین خود در پاسخ راهبانی که از او پرسیده بود، تو می گویی «برهما» هنگام آفریدن جهان مردم را به طبقات گوناگون تقسیم نکرده است، پاسخ داد: «اصلا من باور ندارم برهما چیزی را آفریده باشد تا جهان آفریده او باشد. آنان پرسیدند: پس جهان ساخته کیست؟ بودا پاسخ داد: به نظر من جهان ابدی است و آغاز و انجامی ندارد.»[2]
اعتقادی که توحید را نفی کند یا در مورد توحید فهم دقیقی نداشته باشد، قطعا منحرف است. پس اولین سوال از هر عقیدهای، #مباحث_توحیدی است.
پینوشتها:
[1] . جان بی ناس، تاریخ جامع ادیان، ترجمة علی اصغر حکمت، تهران، انتشارات آموزش و انقلاب اسلامی، چاپ پنجم، 1370، ص 188.
[2] . توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، قم، انتشارات سمت، چاپ اول، 1379، ص 47.
