پرسش:
اخیرا متوجه شدم قیدار نبی که جد پیامبر اسلام هم است در ایران دفن شده است. لطفا درباره قیدار نبی به بنده توضیح دهید. اما سؤال این است که چرا باستانگراها، باز با وجود مرقد جد نبی اکرم اسلام در ایران، سعی دارند همچنان اسلام را عربی معرفی کنند؟
پاسخ:
اسلام، مسیحیت، یهودیت و … ادیان الهی هستند و ربطی به ملیت پیامبرشان ندارند، لذا ایرانی و غیر ایرانی ندارند. پس، آنان که سعی دارند اسلام را عربی معرفی کنند، کافرانی هستند که مقاصد دیگری را دنبال میکنند!
ابتدا دقت نمایید که واژهی “باستانگرا”، [که اخیراً بسیار فرافکنی میشود] غلط است؛ و اگر کسی واقعاً “باستانگرا” باشد، بسیار “مرتجع” میباشد!
نکتهی بعد که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که شناخت اشخاص، اقوام، سلاله، شجره، تاریخچه و …، کار “مورخ” است و نه “باستانگرا”؛ و بین این دو توصیف فرق بسیار است، لذا اصلاً سعی نشود که واژهی نادرست “باستانگرا”، جایگزین “مورخ، یا تاریخنگار” گردد.
الف – آیا برای ما مهم است که یک پیامبر و فرستادهی الهی، اهل کجاست و چه ملیّتی دارد؟! ما “توحید و معاد گرا” هستیم یا “ملی گرا”؟! آیا اگر آخرین انبیا و رسولان الهی، در چین، ترکیه یا بلغارستان به دنیا میآمد، برای ما فرقی داشت؟! آیا هیچ یک از پیامبران الهی، مردمان را به ملّیت خود دعوت نمودهاند؟!
چرا برای مسیحیان و یهودیان امریکا و اروپا، مهم نیست که حضرات موسی و عیسی علیهما السلام، فلسطینی بودهاند؛ اما تعصبات ملی را به ما القا میکنند؟!
بله، در شناخت شناسنامهای، به نسل، محل تولد، محل دفن و … توجه میشود، اما این ربطی به “دین” ندارد، چرا که هر کافری هم با اندکی مطالعه، میتواند این اطلاعات را به دست آورد.
ب – نه ایران فعلی به وسعت ایران قدیم میباشد و نه عربستان فعلی، به وسعت جهان عرب آن موقع میباشد، لذا “ملّیت” متغیر است و هیچ ثباتی ندارد؛ اما در همین ایران کوچک شدهی فعلی، 15 پیامبر مدفون میباشند که همه شجرهنامهی موثق دارند.
ب /1 – بسیاری از قبائل، خاندانها و بالتبع انبیا و اوصیای الهی کوچ میکردند.
ج – وجود مقبرهی یک پیامبر، امام یا هر شخص دیگری در یک کشور، دلیل نمیشود که او اهل آنجا بوده باشد؛ مگر حضرت امام رضا علیه السلام که قبرشان در طوس (مشهد فعلی) قرار دارد، ایرانی میباشند، و یا مگر دانیال نبی علیه السلام، اهل ایران و منطقه شوش بوده و یا مگر مولوی، اهل ترکیهی فعلی بوده است؟!
د – تمامی انسانها از نسل آدم ابوالبشر علیه السلام میباشند، و نسل انبیای الهی، همه از طریق حضرات اسماعیل و اسحاق علیهم السلام، به حضرت ابراهیم علیه السلام میرسد و از طریق ایشان به فاصلهی چند نسل، به نوح و آدم علیهما السلام میرسد.
قیدار نبی علیه السلام:
مقبرهی “قیدار نبی” علیه السلام، در شهر “خدابنده”، واقع در استان زنجان فعلی قرار دارد.
در تورات و نیز بسیاری از کتب تاریخی موثق، از ایشان به عنوان جانشین حضرت اسماعیل علیه السلام نام برده شده است.
- -در تورات (سفر تکوین) قیدار را فرزند اول حضرت اسماعیل میداند. عبارت توراتچنین است: «و تناسل اسماعیل پسر ابراهیم را هاجر مصری… اول زادهی اسماعیل، نینایوت و قیدار و … (در مجموع 12 پسر) بود». (بستان القلوب)
- -در تاریخ یعقوبی آمده است: حضرت اسماعیل (ع) دوازده پسر داشت که بزرگترین آنان حضرت قیدار (ع) بود؛ پس از وفات حضرت اسماعیل (ع) در 130 سالگی و دفن او در حجر (کنار کعبه)، قیدار جانشین پدر میشود و مردم را به توحید دعوت میکند. بنابراین، ایشان فرزند حضرت اسماعیل علیه السلام میباشند.
- -بر همین اساس، برخی معتقدند که ایشان “وصی” بوده است و نه “نبی”، اما به خاطر عظمت و تلاشش در دعوت مردم به سوی توحید، او را “قیدار نبی” نامیدند. و برخی میگویند: «قیدارِ نبی»، یعنی آن قیداری که فرزند نبی خدا، حضرت اسماعیل علیه السلام میباشد. و مشهور همان “نبی” و پیامبر بودن ایشان است، چرا که به بسیاری از اوصیا، وحی نازل میشد.
- -مرحوم علامه مجلسی در کتاب شریف بحارالانوار در ذکر اجداد پیامبر گرامی اسلام صلوات الله علیه و آله، به نقل از برخی کتابها و مستندات نوشته است: «حضرت قیدار، جد سیام رسول اکرم (صلیالله علیه و آله و سلم) بوده است». بنابراین، حضرت اسماعیل علیه السلام جدّ سی و یکم و حضرت ابراهیم علیه السلام، جدّ سی دوم آن بزرگوار میباشند.
- -مسعودی (مورخ مشهور) مینویسد: «حضرت ابراهیم(ع) وقتی نور نبوّت را در صورت اسماعیل نظاره کرد، به او فرمود: «به به، گوارا باد بر تو ای اسماعیل! خداوند تو را به نور پیامبرش محمد مخصوص گردانیده است و من از تو در اینباره عهد و پیمان میگیرم». پس اسماعیل این عهد را گرفت و به آن پایبند بود تا با هاله دختر حارث ازدواج نمود و قیدار از او متولد شد و نور رسول خدا در چهره او نمایان شد. اسماعیل آن نور را در چهره او دید و تابوت (امانات) را به وی داد و او را به دین و سنت خداوند توصیه نمود. به او فرمان داد که این نور را جز در پاکترین زنان به ودیعت نسپارد.» (مسعودى، على بن حسین، اثبات الوصیة، ص 97)
- -البته مسعودی چنین نوشته که او را در “کوه ثبیر” دفن کردند، که در مکه و روبروی غار حرا است، ولی مشهور همین مقبرهی واقع در شهر خدابنده میباشد.
- -مرحوم حضرت آیت الله نجفی مرعشی رحمة الله علیه، که علم عجیبی در انساب داشتند، در پاسخ به سؤالی نوشتهاند: «بسمه تعالی، نظر به فرمایش عدهای از محققین در این امور، مسلم میباشد که مدفون در آن مزار شریف، جناب قیدار، جد رسول مکرم صلی الله علیه و آله و سلم میباشد.»
*** – و البته برای ما نظر ایشان صائب میباشد که به غیر از تبحر خارق العاده در علم انساب، پس از انجام کاملترین تحقیقات در مستندات، چنین فرمودهاند.