در این زمینه دو نظریه عمده وجود دارد: عده‌ای معتقدند که مراد از علی بن الحسین» امام سجاد (ع) است و برخی دیگر قائل‌اند که جناب علی‌اکبر (ع) مراد این فقره زیارت عاشورا است. هرکدام از این دو گروه برای نظریه خود توجیه و استدلال‌هایی دارند که در اینجا به موارد مهم آن اشاره می‌شود. ما بدون آن‌که اصرار برطرف خاصی از این اقوال داشته باشیم به نظرمان ترجیح با قول کسانی است که علی بن الحسین در زیارت عاشورا را به امام سجاد (ع) تفسیر می‌کنند.
کسانی که قائل هستند مراد جناب علی‌اکبر (ع) است چنین استدلال می‌کنند:
1. این دعا در مقام ذکر شهدای کربلا است؛ لذا مراد از علی بن الحسین همان علی‌اکبر است که در آن روز به شهادت رسیدند. در مقابل این استدلال بایستی متذکر شویم اگرچه این قسمت دعا در مقام ذکر شهدای کربلا است، ولی به خاطر اشاره به مقام امامت و جایگاه ویژه امام سجاد (ع) و امامت آن حضرت پس از امام حسین (ع) و با توجه به این‌که امام سجاد (ع) درواقعه عاشورا حضورداشته‌اند، بعید به نظر نمی‌رسد که در این قسمت زیارت عاشورا تصریح به نام آن امام شده باشد، وگرنه با تعبیر و علی أولاد الحسین اشاره به جناب علی‌اکبر (ع) می‌شود و نیازی به ذکر جداگانه نام ایشان با این امتیاز نیست؛ به‌عبارت‌دیگر به نظر می‌رسد که امتیاز در ذکر این نام، بیشتر برازنده مقام عصمت باشد. مگر حضرت ابوالفضل هم فرزند امام علی (ع) و برادر امام حسین (ع) نیستند؟ چرا نام ایشان به‌طور مستقل نیامده است؟! درحالی‌که نمی‌توان گفت ایشان ازنظر مراتب و درجات از جناب علی‌اکبر (ع) پایین‌تر هستند.
2. به قرینه زیارات دیگر امام حسین (ع)، ازجمله زیارت آن حضرت در اول و نیمه رجب، نیمه شعبان و … که پس از سلام دادن بر امام حسین (ع)، جناب علی‌اکبر را خطاب قرار داده و به ایشان سلام می‌دهند، پس اینجا هم مراد جناب علی‌اکبر است. در جواب از این استدلال، لازم به ذکر است که از یک نکته مهم در این استدلال غفلت شده و آن این‌که آن زیارات دیگر، زیارات از نزدیک است؛ یعنی کسی که داخل حرم مطهر امام حسین (ع) است، بایستی این‌گونه زیارت کند؛ برخلاف زیارت عاشورا که زیارت از راه دور است و برای کسانی که نمی‌توانند در حرم مطهر آن امام حاضر شوند و می‌خواهند به ثواب زیارت برسند؛ بنابراین متصور است که زیارت از نزدیک با زیارت از راه دور تفاوت داشته باشد، به‌خصوص حضرت علی‌اکبر (ع) در کنار پدر بزرگوارشان امام حسین (ع) مدفون هستند.
به‌علاوه که می‌بینیم در آن زیارات دیگر امام حسین (ع) که زیارت از نزدیک است، بعد از زیارت خود امام (ع)، زیارت جناب علی‌اکبر و پس‌ازآن زیارت سایر شهدای کربلا و سپس زیارت حضرت ابوالفضل (ع) آمده است؛ درست به همان شکلی که عملاً زیارت از نزدیک آن مقامات ممکن است. چراکه امام حسین (ع) و جناب علی‌اکبر (ع) و جمع شهدا در مجموعه حرم امام حسین (ع) مدفون‌اند و حضرت ابوالفضل (ع) در فاصله چند ده متری حرم مستقل دارند. این در حالی است که در زیارت عاشورا که زیارت از راه دور است پس از سلام دادن بر خود امام، با تعبیر وعلی اولاد الحسین وعلی اصحاب الحسین به همه شهدا با این تعبیر اشاره شده است؛ فقط می‌ماند تعبیر وعلی علیّ بن الحسین که آن‌هم ظاهراً تصریح به امامت امام سجاد (ع) است که در عاشورا حضورداشته‌اند. علاوه بر این، همان‌طور که گذشت همین‌که تصریح به نام حضرت ابوالفضل (ع) نشده و ایشان در زمره اصحاب ذکرشده‌اند، ظاهر در مطلب فوق در زیارت از راه دور است. استدلال سوم برای اثبات این‌که مراد جناب علی‌اکبر (ع) است، این است که ایشان در پایین پای امام حسین (ع) و در یک ضریح دفن شده‌اند، لذا مراد از علی بن الحسین نیز ایشان است. همچنان که گذشت، این نظم برای زیارت از نزدیک خوب است، ولی زیارت عاشورا به قرائنی که در بالا به آن اشاره شد، زیارتی از راه دور یا لااقل اعم از دور و نزدیک است. در زیارت از دور ترتیب مکانی مورد لحاظ نیست و تنها ترتیب در فضیلت ملحوظ خواهد بود.
در ترتیب به‌حسب افضلیت مقامی و رتبه‌ای اگر نام حضرت علی‌اکبر (ع) بیاید، به نظر می‌رسد نام حضرت ابوالفضل (ع) هم می‌بایست می‌آمد. این برخلاف زیارت‌هایی است که ناظر به زیارت از نزدیک هستند. در آنجا ترتیب می‌تواند، بلکه طبیعی است که به‌حسب مکان دفن شهدا باشد. نگارنده گمان دارد که مراد از علی بن الحسین در زیارت عاشورا امام سجاد (ع) است که درواقعه کربلا در روز عاشورا حضور داشته و پس امام حسین (ع) مقام والای امامت به ایشان رسیده و به همین خاطر با تصریح به امامت امام سجاد (ع) پس از امام حسین (ع)، پس از سلام بر امام حسین (ع) به آن بزرگوار سلام داده می‌شود و پس‌ازآن به اولاد و فرزندان امام حسین (ع) که به شهادت رسیده‌اند و سپس به شهدای از اصحاب امام.
نکته پایانی این‌که چه‌بسا تصریح به امام سجاد (ع)، در این فراز از دعا و زیارت عاشورا، خود تذکری به این مطلب داشته باشد که به دستگاه بنی‌امیه و به همه ستمگران و ظالمان به حقوق اهل‌بیت (ع) بفهماند که با این‌که همه تلاش شما بر این بود که خط امامت و رهبری اهل‌بیت (ع) و اولاد امام علی (ع) را از بین ببرید و به همین خاطر آن فاجعه خون‌بار عاشورا را به راه انداختید ولی بدانید که این خط امامت باقی است و پس از امام حسین (ع) مقام امامت و رهبری به امام سجاد (ع) منتقل‌شده و در واقع تلاش شما به هیچ نتیجه‌ای نرسیده است.
