ابومسلم خراسانی که بود؟

پرسش:
ابومسلم خراسانی که بود؟ می‌خواهم بدانم در کل آدم خوبی بوده است یا نه؟ او چه کار‌هایی کرده است؟

پاسخ:
با مراجعه به تاریخ، به متن دستوری بر می‌خوریم که از طرف «ابراهیم امام» خطاب به ابومسلم خراسانی در آغاز قیام صادر شده است.
ابراهیم در این فرمان، می‌گوید:«تو مردی از اهل بیت ما هستی، به آنچه سفارش می‌کنم عمل کن… (در وفاداری به ما) نسبت به هر کس که شک کردی و در کار هر کس که شبهه نمودی، او را به قتل برسان، و اگر توانستی که در خراسان یک نفر عربی زبان هم باقی نگذاری، چنین کن (تمام اعراب مقیم خراسان را به قتل برسان) و هر کجا یک بچه را هم دیدی که طول قدش پنج وجب می‌باشد و مورد سو ظن تو قرار دارد، او را به قتل برسان»!(1)
«مقریزی» می‌گوید: اگر ابراهیم امام می‌خواست ابومسلم را به دیار شرک بفرستد که آنان را به اسلام دعوت کند هرگز جایز نبود چنین وصیتی به او بنماید، در صورتی که با این حکم او را به دیار اسلامی فرستاد و این چنین دستور کشتن مسلمانان را به او داد!(2)
به تعبیر «یافعی»، ابومسلم، حَجّاج زمان خود گردید و در راه استقرار حکومت عباسیان مردم بیشماری را کشت.(3)
مورخان می‌نویسند: تعداد کسانی که ابومسلم در دوران حکومت خود به قتل رساند، بالغ بر ششصد هزار نفر بود!(4)
ابومسلم، هنگامی که از ناحیه منصور بیمناک شد، به وی نوشت:
«برادرت (سفاح) به من دستور داد که شمشیر بکشم، به مجرد سؤظن دستگیر کنم، به بهانه کوچکترین اتهامی به قتل برسانم، هیچ گونه عذری را نپذیرم. من نیز به دستور وی بسیاری از حرمتها را که خدا حفظ آنها را لازم کرده بود هتک کردم، بسیاری از خونها را که خدا حرمتشان را واجب کرد بر زمین ریختم، حکومت را از اهل آن ستاندم و در جای دیگر نهادم …».(5)

پی نوشت ها:
1. ابن خلدون، العبر، ترجمه عبد المحمد آیتی، چ 1، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1364 ه’.ش، ج 2، ص 167 .
2. النزاع و التخاصم فیما بین بنی امیه و بنی هاشم، قاهره، مکتبه الاهرام، ص 67.
3. مراه الجنان، ط 2، بیروت، مؤسسه ال اعلمی، 1390 ه’.ق، ج 1، ص 285.
4. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ط 2، بیروت، مکتبه المعارف، 1977 م، ج 10، ص 72 .
5. حیدر، اسد، الامام الصادق و المذاهب الاربعه، ط 2، بیروت، دارالکتاب العربی، 1390 ه’.ق، ج 2، ص 533 .