اشعث ابن قیس چه شخصیتی در تاریخ بوده است؟

پرسش:
اشعث ابن قیس چه شخصیتی در تاریخ بوده است؟

پاسخ:
«اشعث بن قیس» از جمله افرادی است که شخصیت ثابتی در مسیر زندگی‌اش نداشته و تغییر مواضع فراوانی در طول زندگی‌اش داشته است و در مجموع می‌توان او را به عنوان شخصیتی منافق و دو رو معرفی کرد.
از جمله مواردی که بیانگر نقش منفی اشعث بن قیس می‌باشد، نقش او در تحمیل حکمیت بر امام علی(علیه السلام) در جریان جنگ صفین است.
س از آنکه لشکر معاویه قرآن‌ها را بر نیزه کردند، اشعث به امام علی(علیه السلام) اعتراض کرد و حتی آن حضرت را تهدید به قتل هم کردند و از او خواست پیشنهاد دعوت به کتاب‌الله را بپذیرد.(1)
بر اساس منابع تاریخی، اشعث از ماجرای شهادت امام علی(علیه السلام) آگاهی داشته است. به گزارش یعقوبی هنگامی که «ابن ملجم» برای کشتن امام علی (علیه السلام) به کوفه رفت، یک ماه در منزل اشعث اقامت گزید و شمشیرش را آماده می‌کرد.(2)
بنابر گزارشی، اشعث از ابن ملجم خواست پیش از دمیدن صبح در مقصود خود یعنی قتل امام علی(علیه السلام) اقدام کند تا نزد مردم رسوا نشود.(3)
گفته شده امام علی(علیه السلام) به او اعتماد نداشته و او را منافق خطاب کرده بود.(4)

پی نوشت ها:
1. منقری، نصربن مزاحم، وقعه صفین، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، قاهره، الموسسة العربیة الحدیثة، 1382ق، افست (قم، منشورات مکتبة المرعشی النجفی)، 1404ق.ص482.
2. یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دارصادر، بی‌تا.ج2، ص212.
3. ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1410ق.ج3، ص26.
4. نهج البلاغه، خطبه19.