پرسش:
حضرت رقيه بنت الحسين(ع) كه بود و چه كرد؟ آيا در خصوص وي نظرات مختلفي وجود دارد؟
پاسخ:
در مدارك معتبر ميان فرزندان امام حسين(ع)نامي از حضرت رقيه برده نشده است. محدث قمي در فرزندان حسين بن علي ذكري از حضرت رقيه به ميان نياورده است.
در منتهي الآمال(۱) از كامل بهائي نقل كرده است: از بچه هاي كوچك شهادت پدرشان را مخفي مي كردند و به آن ها مي گفتند پدرتان به مسافرت رفته. بر همين وضع بود تا يزيد آن ها را به خانه شخصي خود منتقل نمود. امام دختري چهارساله داشت. شبي از خواب بيدار شد. گفت: پدرم كو. اكنون او را در خواب ديدم. ناراحت و پريشان بود. زنان كه نواي اين كودك را شنيدند. همه صدا به گريه بلند كردند. ساير بچه ها نيز گريه مي كردند. يزيد از خواب بيدار شد. پرسيد: چه خبر است؟ جريان را به او گفتند. دستور داد سر پدرش را برايش ببرند. سر را آوردند. در دامن آن كودك گذاردند. پرسيد: چيست؟ گفتند: اين سر پدر توست. چنان ناراحت شد كه فريادي زد. از همان ناراحتي مريض گرديد و پس از چند روز فوت شد.
اين واقعه بنابر قول وقايع الشهور و الايام آيت ا… بيرجندي در پنجم ماه صفر اتفاق افتاده است. در كتاب رياض القدس مي‌نويسد كه روز پنجم صفر بنا به قولي حضرت رقيه خاتون از دنيا رفته و آن طفل كوچك كه مرحوم آيت ا… بيرجندي در كتاب وقايع فرموده. به احتمال قوي رقيه بوده است. (۲)
روايت فوق نام اين دختر را بيان نكرده و از او فقط با تعبير دخترك چهارساله ياد كرده است.
براي وجود چنين دختري دو شاهد مي‌توان آورد:
شاهد اول: هنگامي كه زينب(س) در كوفه با سر بريده امام حسين(ع) مواجه شد. اشعاري سرود كه در ضمن آن آمده است: “”اي برادرم! با فاطمه كوچك سخن بگو كه نزديك است قلبش تهي گردد””. (۳) كه نشان از وجود چنين دختر خردسالي كه در فراق پدر بي‌تاب بوده. دارد.
شاهد دوم: امام حسين(ع) در آخرين لحظات حيات خويش. هنگام مواجهه با شمر فرمود: الا يا زينب يا سكينه! يا ولدي! من ذايكون لكم بعدي؛ الا يا رقيه! يا ام‌كلثوم! انتم وديعه ربي. اليوم قد قرب الوعد. (۴)
اگر چه اين جا نيز تنها يك نقل تاريخي است.
ابن فندق(م ۵۶۵ق)نيز در لباب الانساب از رقيه به عنوان دختر امام حسين(ع) ياد كرده است. (۵)
آقاي محمد باقر مدرس مي گويد: درباره اين دختر امام حسين(ع)از مرحوم آيت ا… نجفي كتباً و شفاهاً سؤالاتي نمودم. فرمود: اگر چه مدارك معتبر از وجود چنين دختري ساكت است لكن با وجود اين شهرت نمي شود انكار كرد. (۶) البته ديدگاه شهيد مطهري بر اساس منابع معتبر كهن است كه فرزندي به نام حضرت رقيه براي امام حسين(ع) در آن ها ذكر نشده است.
پي نوشت ها:
۱. منتهي الآمال. محدث قمي، ج۴، ص۲۰۴.
۲. حضرت رقيه دختر امام حسين، شيخ علي فلسفي خراساني.
۳. “” …يا اخي فاطمه الصغيره كلمّها فقد كاد قلبها ان يذوبا “”بحارالانوار. ج ۴۵، ص ۱۱۵؛ القندوزي، ينابيع الموده، ج ۲، ص ۴۲۱، انتشارات الشريف الرضي، چاپ اول ۱۳۷۱ ش.
۴. مـوسوعه كلمات الامـام الحسين، معهد تحقيقات بـاقرالعلوم، ص۵۱۱، دارالمعروف، قم، ۱۴۱۵ هـ. چاپ اول؛ ينابيع الموده، ج ۲، ص ۴۱۶.
۵. لباب الانساب، ابن فندق، ج ۱، ص ۳۵۵، تحقيق سيد مهدي رجايي، كتابخانه آيت الله نجفي.
۶. شخصيت حسين، محمد باقر مدرس، ص۴۵۸.”
