پرسش:
لطفا چند نمونه از داستان‌های اوستا را بیان کنید
پاسخ:
کتاب مقدس زرتشتیان اَوِسْتا نام دارد. این کتاب مملو از اسطوره‌های ایران باستان است. نبردهای فراوانی از ایزدان و دیوان نیز در آن ذکر شده که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم: آرش کمانگیر: در کتابِ یشْت‌های اوستا،(۱) آرش از کوه اَیریوخْشَئوثه تیری به کوه خْوَنْوَنْت پرتاب کرد، اهورامزدا به تیر آرش نفخه‌ای دمید و «مِهر»، دارندهٔ دشت‌های فراخ، راه عبور تیر را هموار کرد، «اَشی» نیک و بزرگ و «پارِند» (فرشتهٔ ثروت) سوار بر گردونه از پی تیر روان شدند تا تیر بر زمین فرود آمد. این مسافت را بیش از هزار کیلومتر دانسته‌اند. نبرد ایزد باران با پریانی به شکل شهاب سنگ.(۲) در جهان شناسی زرتشتی، دیو و پری مخلوقات اهریمن، در مبارزه با اهورامزدا و نابودی آفریده‌های او هستند. نبرد با اژدهای شاخدار نیز در کتاب‌های زرتشتی آمده است.(۳) نطفه کیومرث ۴۰ سال بر روی زمین(۴) و نطفه زرتشت هزاران سال در دریاچۀ هامون آماده بارورسازی دختران برگزیده‌اند.(۵) در پادشاهی جمشید خوردنی‌ها کاهش نمی‌یافت، چهارپاها و مردم نمی‌مردند و گیاهان خشک نمی‌شدند، در آن هنگام سرما و گرما و پیری و مرگ و رشک وجود نداشت و این پیش از آن بود که جمشید دروغ بگوید.(۶) هوشنگ از پادشاهان پیشدادی از آناهیتا (فرشتۀ اهورامزدا) می‌خواهد به او کمک کند تا دو سوم دیوهای مازندران را از بین ببرد.(۷) پسرش تهمورث اهریمن را شکست داد و او را به اسبی تبدیل کرد و از او سواری گرفت.(۸) ضحاک دیوی بود که خود را به شکل انسان در آورده بود. او تهمورث را کشت و در ایران ستم فراوان نمود. بر دوش او ۲ مار بود. فریدون نوه تهمورث ضحاک را شکست داد، مارها را از او جدا کرد و ضحاک را در کوه دماوند زندانی کرد.(۹) ایرج -پسر فریدون- توسط برادرانش دستگیر و به ضحاک در کوه دماوند داده شد تا او را بکشد. بخشی از متن اوستا درباره ضحاک چنین است: آن کہ آژی دهاک را فرو کوفت؛ [اژی دهاکِ] سہ پوزۀ سہ کلّۀ شش چشم را، آن دارندۀ ھزار[گونە] چالاکی را، آن دیوِ بسیار زورمندِ دُروج را، آن دُروَندِ آسیب رسانِ جهان را، آن زورمندترین دروجی را که اهریمن برای تباه کردنِ جهانِ اَشَه بە پتیارگی (=از راه فاحشگی) در جهان اَستومند بیافرید.(۱۰) داستان کیکاووس: کیکاووس، شاه کیانی، در آغاز پادشاهی خود عادل و نیکوکار بود. او به مردم خود عدل و داد می‌بخشید و حکومتی نیکو برقرار می‌کرد اما با گذشت زمان، کیکاووس دچار غرور و طغیان شد. او خود را برتر از همه می‌دانست و دستورات اهورامزدا را نادیده می‌گرفت. کیکاووس به اژدها دستور داد که هفت دختر زیبا را برای او بیاورد. اژدها این دختران را ربود و به کاووس‌دژ آورد.کیکاووس به آسمان پرواز کرد و با اهورامزدا ملاقات کرد. او از اهورامزدا خواست که به او قدرت بیشتری بدهد اما اهورامزدا از غرور و طغیان کیکاووس خشمگین شد و او را مورد عذاب قرار داد. او کیکاووس را از تخت پادشاهی برکنار و به کوه دماوند تبعید کرد.(۱۱) در اوستا، سیمرغ به عنوان پرنده‌ای بزرگ و شگفت‌انگیز توصیف شده است که در کوه بلندی به نام «هرمزد کوه» یا «کوه اهورامزدا» زندگی می‌کند. سیمرغ دارای بال‌های بلند، منقاری تیز و پنجه‌هایی نیرومند است. او قادر است به آسمان‌ها پرواز و در دریاها شنا کند. او پشتیبان انسان‌های نیک‌سیرت است.(۱۲) بر اساس اوستا، کوه‌های بلند برای محافظت انسان‌ها از نیروهای اهریمنی آفریده شده‌اند.(۱۳) پانویس: ۱. تیریشت، بند ۶ و ۷ و ۳۷ و ۳۸ ۲. دوستخواه، جلیل، یشت‌ها، یشت هشتم، بند ۱ تا ۱۲ ۳. دوستخواه، جلیل، یشت‌ها، ص۴۹۱ ۴. آموزگار، ژاله، «کیومرث، نخستین انسان، در گاهنبار ششم آفریده شد. آفرینش او هفتاد روز به طول انجامید. پس از آن، نطفه او بر زمین ریخت و چهل سال به همان حال ماند.». دینکرد، بخش ۲۰، بند ۱۶ ۵. آموزگار، ژاله. «تاریخ اساطیری ایران». چاپ پنجم تهران: سمت، ۱۳۸۱، ص۸۳–۸۴ ۶. اوستا، یشت‌ها، بندهای ۳۰ تا ۳۴ ۷. یشت ۵ بند ۲۲: «این نعمت را به من بده،ای اردوی سور آناهیتای خوب بسیار نیرومند، تا برترین شهریاری را بر همهٔ کشورها، بر دیوان و مردمان، جادوان، و پریان، فرمانروایان ستمکار، کَوی‌ها و کَرَپان بیابند، و دو سوم دیوان مازنی و بدکاران وَرَنی را نابود کنم.» ۸. یشت‌ها، یشت ۳۲، بند ۲: «تهمورث، پسر هوشنگ، پس از شکست دیوان، اهریمن را به صورت اسبی درآورد و بر او سوار شد. او با سواری بر اهریمن، جهان را از شر نیروهای اهریمنی پاک کرد.» ۹. یشت‌ها، یشت ۱۹، بندهای ۲۶ تا ۳۱ ۱۰. دوستخواه، جلیل، یشت‌ها، ص۴۹۱ ۱۱. دوستخواه، جلیل، یشت‌ها، یشت ۱۹، بندهای ۱۷ تا ۲۱ ۱۲. اوستا، یشت فریدون، یت ۱۷-۱۹ ۱۳. اوستا، یشت‌ها، یشت ۱۳
