پرسش:
میگویند: «تفویض شئون نبوت به امام، ناقض خاتمیت است»؟!
پاسخ:
مگر شئون نبوت به کسی تفویض شده است که ناقض خاتمیت باشد؟!
عادت نکنیم و عادت ندهیم که هر کسی، هر ادعایی و هر شعاری که خواست، روی هوا بدهد، سپس ما برای رد آن به دنبال دلایل عقلی، نقلی، اثباتی و … برویم.
گزارۀ «تفویض شئون نبوت به امام ناقض خاتمیت است!» فقط یک ادعا و یک شعار است، و حال باید دید آیا دلیلی هم بر این مدعا اقامه کردهاند؟! فرمود: «قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ – بگو: برهان (دلیل) خود را بیاورید، اگر راست میگویید / النّمل، 64 و …».
●- میپرسیم: آیا معنا و تفاوت «نبوت، خاتمیت، امامت، شئون و تفویض» را میدانید؟ به راستی چه تفاوتی بین “تفویض شئون”، با “تفویض اختیارات” وجود دارد؟! آیا اگر کسی تمام یا بخشی از اختیارات خود را به دیگری تفویض نماید، یعنی شئون خود را تفویض نموده است؟!
●- نبوت، که در فارسی آن را به “پیامبری” برگردان (ترجمه) نمودهاند، یعنی نزول و اخذ وحی الهی که به اخذ کنندۀ آن “نبی” میگویند و اگر مأمور ابلاغ به دیگران شد، به او “رسول” میگویند. پس، “نبوت و نبی” و “رسالت و رسول” با اخذ و ابلاغ وحی الهی سروکار دارد. چنان که در آیات متعددی به هر دو مقام اشاره نموده است:
«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا» (الأحزاب، 45)
– اى پيامبر! ما تو را گواه فرستاديم و بشارت دهنده و انذاركننده!
*- حال آیا این شأن، مقام و کار، به دیگری تفویض شده است؟!
●- خاتمیت، یعنی به پایان رسیدن نبوت و نزول وحی؛ و “خاتم” یعنی آخرین.
بنابراین، چون پس از آخرین نبی، به کسی وحی نازل نمیشود، دیگر نه کسی نبی خواهد بود و نه رسول، لذا شریعت جدیدی نیز نخواهد آمد.
خداوند متعال میفرماید که این سلسله امر نبوت و رسالت و سلسلۀ انبیاء و رسولان الهی، با حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله ختم گردیده [به پایان رسیده] است:
«مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا» (الأحزاب، 40)
– محمّد (ص) پدر هيچ يك از مردان شما نبوده و نيست؛ ولى رسول خدا و ختم كنندۀ و آخرين پيامبران است؛ و خداوند به همه چيز آگاه است!
*- حال آیا خاتمیت در نبوت و رسالت، به کسی تفویض [واگذار] شده است؟!
تفویض شئون
درجه، مقام و شئون نبوت، رسالت، ولایت و امامت الهی، قابل تفویض از سوی کسی به دیگری نمیباشد، بلکه این خداوند سبحان است که خلق و ربوبیّت مینماید، بندگانش را میشناسد، برمی گزیند و مأمور مینماید؛ و پیامبرش فقط به دیگران ابلاغ و اطلاعرسانی مینماید، چون پیامبر اوست.
پس، این فقط خداوند سبحان است که میداند چه کسانی را به نبوت، رسالت، ولایت و امامت برگزیند و مأمور نماید.
«وَإِذَا جَاءَتْهُمْ آيَةٌ قَالُوا لَنْ نُؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتَى مِثْلَ مَا أُوتِيَ رُسُلُ اللَّهِ اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ أَجْرَمُوا صَغَارٌ عِنْدَ اللَّهِ وَعَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا كَانُوا يَمْكُرُونَ» (الأنعام، 124)
– و هنگامى كه آيهاى براى آنها بيايد، مىگويند: «ما هرگز ايمان نمىآوريم، مگر اينكه همانند چيزى كه به پيامبران خدا داده شده، به ما هم داده شود!» خداوند داناتر است كه رسالت خويش را كجا قرار دهد! بزودى كسانى كه مرتكب گناه شدند، (و مردم را از راه حق منحرف ساختند،) در مقابل مكر (و فريب و نيرنگى) كه مىكردند، گرفتار حقارت در پيشگاه خدا، و عذاب شديد خواهند شد.
بنابراین، نبی، رسول، ولیّ الله و امام را خداوند متعال خودش برمی گزیند و منصوب مینماید.
امامان، شأن خود را دارند
مأموریتها قابل تفویض میباشند، اما شئون که قابل تفویض نیست؛ هر کسی شأن خودش را دارد، هر مقام و جایگاهی از شئون خاص خود برخوردار است.
اگر چه ممکن است گاهی نبی و رسول، امام نیز باشد، مانند حضرت ابراهیم علیه السلام و حضرت محمد صلوات الله علیه و آله، اما شأن، مقام، جایگاه و کار نبوت و رسالت، با شأن امامت متفاوت است؛ چنان که فرمود: «إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرٌ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ – تو فقط بيم دهندهاى! و براى هر گروهى هدايت كنندهاى (امامی) هست / الرّعد، 7»؛ و فرمود: تمامی اعمال و آثار اعمال تا قیامت را نزد “امام مبین” احصا میکنم:
«إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ» (یس، 12)
– به يقين ما مردگان را زنده مىكنيم و آنچه را از پيش فرستادهاند و تمام آثار آنها را مىنويسيم؛ و همه چيز را نزد امام آشکار برشمردهايم!
*- هیچ یک از این شئون، تفویضی از سوی دیگران به دیگران نمیباشند.
خلافت و تفویض اختیارات
خلافت، یعنی جانشینی و جانشینی هیچ گاه با شأن کسی که جانشین برگزیده، منافات ندارد، چنان که خداوند متعال به فرشتگانش فرمود: «إنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً – میخواهم در زمین جانشین (نه جایگزین) قرار دهم / البقره، 30)».
فرماندۀ سپاه اسلام، شخص پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله بودند، اما اگر در جنگهایی امیرالمؤمنین علیه السلام یا اسامه را جانشین خود مینمودند، هیچ منافاتی با نبوت و خاتمیت ایشان نداشت. چنان که امروزه نیز مقام ولایت فقیه، فرمانده قوا میباشد، اما فرماندهی در ارتش، سپاه و … را تفویض مینمایند؛ و منافاتی با ولیّ فقیه بودن خودشان ندارد.
بنابراین، تفویض اختیارات در بسیاری از امور، و از سوی هر کسی به دیگری صورت میپذیرد.
امام نیز شأن خودش را دارد، مقام و جایگاه خودش را دارد، تکالیف و وظایف خودش را دارد، و البته اختیارات رسول، به جانشینش تفویض میگردد، چه در زمان حیات و چه بعد از رحلت، و این نه تنها منافاتی با “نبوت، رسالت و خاتمیت” ایشان ندارد، بلکه اساساً ربطی ندارد و این مقامات و شئون، به کسی تفویض نشده است.
مشارکت و همافزایی – پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار توسط شما؛ متشکریم.
پرسش:
میگویند: «تفویض شئون نبوت به امام، ناقض خاتمیت است»؟!
