پرسش:
برخی میگویند: کاشت ناخن مصنوعی اشکالی ندارد؟ چه احکامی دارد و آیا وضو و غسل با آن صحیح است؟ لطفاً توضیح دهید.
پاسخ:
وقتی به برخی میگوییم: «چرا از خودتان فتوا میدهید و آن چه حرام شده است را حلال میخوانید؟!» میگویند: «برای جذب حداکثری!» آیا برای جذب میتوان حرام را حلال اعلام نمود؟! گناه حلال نمودن حرام خدا، به مراتب سنگینتر از عدم رعایت احکام میباشد؛ چرا که اولاً افترای به اوست و ثانیاً گناه را عادیسازی نموده و رواج میدهد!
●- قبل از بیان احکام، باید توجه شود که در شئون مختلف زندگی، اهداف، میلها، خوشآمدها و ناخوشآیندهای بسیاری وجود دارد و در هر امری چنین است.
گاه این اهداف و امیال در راستای هدف نهایی که همان محبوب و معشوق حقیقی [خداوند متعال] است قرار دارد، مثل علاقه به هر عمل صالحی که برای رضای او انجام شود، در این حالت انجام آن امور نه تنها خوب است، بلکه لازم و در مواردی واجب است. اما گاهی اهداف کوچکتر یا امیال زودگذرتر، نه با هدف نهایی مغایرت دارد و نه نقش خاصی در تقرب دارد که به آن مباحات گفته میشود، یعنی به میل خودت است، میخواهی انجام بده و میخواهی انجام نده (مثل یک سفر تفریحی). و البته انسان میتواند و نیز باید که کار مباح را نیز به گونهای انجام دهد که مورد رضایت او گردد و سبب قرب بیشترش گردد.
اما گاه اهداف یا امیال و یا خوشآمدها و ناخوشایندهایی پیش میآید که مغایر با هدف کلی و قرب به معبود، محبوب و معشوق واقعی و بندگی اوست. یعنی مانع از رشد انسان و نزدیکتر شدن مرتبه وجودیاش به کمال (خداوند متعال) میگردد، بدیهی است که باید از این گونه امور پرهیز نماید. لذا فرمود این کارها را انجام نده. یعنی «حرام» اعلام نمود.
*- گفت: «خداوند ارحم الرّاحمین است و برای دو تا تار مو کسی را به جهنم نمیبرد!» گفتم: «برای نافرمانی و ترجیح بیرون انداختن دو تار مو نسب به امر او چه؟!» مگر میشود کسی با نافرمانی و عصیان، راه جهنم را پیش گیرد و سپس بگوید: «خدا به جهنم نمیبرد؟!»
طهارت، وضو، نماز و غسل:
مسلمان و کسی که خود را بندهی او میبیند، میداند که اموری چون طهارت، نماز و غسل برای او واجب است و میداند که نماز معراج مؤمن است و احکام، آداب، بایدها و نبایدهایی دارد که از جمله آنها «وضو و غسل» میباشد و نیز میداند که اگر چیزی مانع از رسیدن آب به محل وضو و یا غسل گردد، وضو و غسلش صحیح نیست. حال چه الزامی دارد که حتماً یک مانع ایجاد کند و بعد دنبال راهکار یا بهتر بگوییم: “راه فرار و توجیه” بگردد؟! مگر این مانع چقدر میارزد؟! و یا مثلاً میداند که زن باید مقابل نامحرم زینت نکند و اگر زینت داشت، آن را بپوشاند؛ پس چه الزامی دارد کاری کند که یا او را به حرام میاندازد و یا برایش مشقتساز میگردد؟!
*- کشت ناخن، یک خواسته است، یک تمایل است، گاهی برای زیبایی است و گاهی برای عقب نماندن از مُد و به ندرت به خاطر نداشتن ناخن؛ لذا فی نفسه اشکالی ندارد؛ اما اگر مزاحم وضو، غسل و نماز است، کدام را باید ارجح شمرد و انتخاب نمود؟ هر چند امروزه لاک یا ناخن مصنوعی قابل پاک کردن سریع یا برداشت نیز در بازار موجود است.
احکام (استفتائات):
با توجه به این که موضوع کاشت ناخن، اخیراً بسیار مُد شده و مورد سؤال دوشیزگان و بانوان گرامی – که در ضمن مقید به رعایت احکام و عبادات و از جمله نماز هستند قرار گرفته است-، بخشی از احکام مربوطه ذیلاً ایفاد میگردد:
آیتالله العظمی خامنهای:
سوال: کاشت ناخن مصنوعى براى بانوان چه حكمى دارد؟
پاسخ: کاشت ناخن فى نفسه اشکال ندارد و با فرض صدق زینت، باید از نامحرم پوشانده شود.
سوال: اگر كسى ناخن مصنوعى بكارد، براى وضو و غسلش چه باید بكند؟
پاسخ: در صورت كاشت ناخن، براى وضو و غسل باید مانع ـ ولو با صرف هزینه ممكن ـ برطرف گردد و چنانچه میداند امكان برطرفکردن آن نیست و یا رفع آن با مشقّت غیر قابل تحمّل همراه بوده و یا ضرر قابل توجهى دارد، در وقت نماز باید وضو یا غسل را انجام دهد سپس مبادرت به این كار كند و وضو و غسلهاى بعدى را باید بهصورت جبیره انجام دهد (یعنى با دست مرطوب مانع را مسح نماید)؛ اما در صورتى که امکان برطرف کردن آن ـ ولو در روزهای بعد ـ باشد و برطرف نكند، وضو و غسل جبیره باطل خواهد بود.
آیت الله العظمی سیستانی:
سوال: برخی خانمها ناخنهایشان را به قصد آرایش از حد طبیعی بلندتر میكنند و چون گاهی اوقات آنها میشكنند، طبیبان روكشی تجویز میكنند كه تا پاسی از روز روی ناخنها میماند و با علم به این كه آن روكش و یا لاك و “مانیكور” مانع از رسیدن آب به هنگام غسل و وضو به ناخنهاست آیا استفاده خانمها از چنان روكش، لاك و یا مانیكور جایز است و وضو و غسل با آن چطور است؟
پاسخ: غسل و وضو با چنان چیزی كه مانع از وصول آب میشود صحیح نیست و ناگزیر باید آنها را برای انجام غسل و وضوی صحیح زایل و پاك كرد و قصد آرایش، مجوّز چنان كاری نمیشود.
آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:
سوال: كاشتن ناخن برای زنان چه حكمی دارد؟
پاسخ: كاشتن ناخن به صورتی كه برای وضو و غسل نتوانند آن را بردارند اشكال دارد ولی چنانچه شخصی مرتكب این عمل شده باشد، در صورت امكان، ناخن مصنوعی را بردارد و وضو و غسل به نحو معمول انجام شود و در صورت عدم امكان برداشتن ناخن، با همان حال وضو و غسل به عنوان جبیره انجام شود و احتیاطاً تیمّم هم كند.
آیت الله العظمی مکارم شیرازی:
سوال: لطفا بفرمایید کاشت ناخن توسط بانوان چه حکمی دارد و آیا میتوان با این نوع ناخن وضو گرفت و غسل کرد و نماز خواند؟
پاسخ: کاشت ناخن مانع رسیدن آب به عضو میشود و وضو و غسل با آن باطل است.
آیت الله العظمی نوری همدانی:
سوال: آیا کاشت ناخن مصنوعی جایز است؟
پاسخ: جایز نیست.
آیت الله العظمی وحید خراسانی:
سوال: آیا کاشت ناخن مصنوعی جایز است؟
پاسخ: چون زیرش آب نمیرود جایز نیست.
مرحوم آیت الله العظمی بهجت رحمة الله علیه – برای کسانی که با اجازه مرجع زنده، در تقلید ایشان باقی ماندهاند:
سوال: اخیرا افرادى كه فاقد ناخن هستند، به وسیله پیشرفت علم پزشكى مىتوانند ناخن مصنوعى بكارند؛ حكم شرعى كاشتن ناخن مصنوعى را بیان فرمایید.
پاسخ: شخصى كه اصلاً ناخن ندارد و مىخواهد ناخن مصنوعى بكارد، آن ناخن جزو بدن او نمىشود، چون رشد و نموّ ندارد و از اوّل این كاشتن جایز نیست، چون اضطرار ندارد.
سوال: در هر حال اگر كسى ناخن مصنوعى بكارد، وظیفهاش در وضو و غسل چیست؟
پاسخ: در وضو و غسل اشكال پیدا مىشود و در داخل وقت نماز، ضایع نمودن امر واجب محسوب مىشود و قبل از وقت نماز هم خلاف احتیاط است؛ ولى اگر این كار را كرد و هنگام وضو یا غسل امكان بیرون آوردنِ آن نبود، باید در مسح و غسل عمل به جبیره كند.
