پرسش:
سلام وقت بخیر نظر اسلام درباره حفظ قرآن چیست؟ و آیا تمرکز بر تفسیر و فهم قرآن بر حفظ قرآن اولویت دارد؟ با تشکر از شما.
پاسخ:
سلام علیکم خیلی ممنون وقت شما هم به خیر .
اولاً الفاظ قرآن از جانب خود حضرت حق می باشد و کلام الهی است و همین الفاظ قرآن قابل مقایسه با هیچ حرف و سخنی نیست. خود این الفاظ و آیات قرآن هم، متبرک و نورانی هستند، هر چند نورانیت آن را ما درک نکنیم.
ثانیاً: نکته ای که باید این جا مطرح کرد این است که در شبهه ی بالا یک خلطی صورت گرفته است. توضیح مطلب از این قرار است : این نکته که ایا تمرکز برتفسیر و فهم قران برحفظ قران اولویت دارد؟ و اصل را نباید فدای فرع کرد، کاملاً صحیح است. ولی این حرف در مورد حفظ قرآن اشتباه است. به عبارت دیگر ما با حفظ قرآن زمینه ی بسیار خوبی برای رسیدن به فهم و تفسیر قرآن را مهیا می کنیم و نه تنها اصل (تفسیر و فهم قرآن) فدای فرع (حفظ آیات قرآن) نمی شود، بلکه با توجه این فرع، بستر بسیار مناسبی برای رسیدن به اصل مهیا می شود.
ثالثاً: ما هم قبول داریم که فهم قرآن و هم چنین تفسیر قرآن اصل می باشد. اما سئوال این جاست چطور می شود به این اصل رسید و چه راهی بهترین راه برای رسیدن به این اصل است؟ با دقت در مقوله حفظ قرآن می توان با قاطعیت این پاسخ را داد که بهترین راه و کوتاه ترین مسیر به سمت فهم قرآن و تفسیر آن،حفظ آیات قرآن است و برای این مطلب دلائل زیادی هست که به چند مورد اشاره میکنیم. دلیل اول: حافظ قرآن در شروع حفظ آیات، ترجمه آیات را حداقل یک بار نگاه می اندازد و روش حفظ درست آیات قرآن هم همین است که ابتدا معنی آیات دانسته شود. ترجمه و معنی کمک بسیار بزرگی به حافظ در جهت حفظ دارد و دانستن معنی و ترجمه آیات، مقدمه لازم برای حفظ می باشد.
بنابراین حافظ کل قرآن، هم با ترجمه آیات آشنا هست و هم این که حداقل یک بار (اگر بیشتر از این نباشد) ترجمه کل قرآن را خوانده است. این نکته هم کاملاً روشن است که ترجمه، کمک کننده بسیار خوبی برای فهم و تفسیر قرآن می باشد. دلیل دوم: ما در فهم و تفسیر قرآن، هم باید به الفاظ و عبارات و جمله بندی آیات توجه کنیم و هم باید توجه به ترجمه تحت اللفظی تک تک کلمات و معنای کل جمله داشته باشیم.این مطلب، حداقل های لازم برای فهم و تفسیر قرآن می باشد. طبیعتاً کسی که حافظ کل قرآن باشد هم تسلط بسیار خوبی نسبت به الفاظ قرآن خواهد داشت و هم این که نسبت به موضوعات قرآنی (مثل نماز،حج،سیاست،نبوت، ولایت و …) اشراف خوبی خواهد داشت و این شخص مشخص است که زمینه بسیار خوبی برای تفسیر و فهم قرآن خواهد داشت و این فرد موفقیتش در مقوله تفسیر بسیار بیشتر از شخص غیر حافظ است.
حاصل مطلب این که حافظ قرآن در بحث فهم و تفسیر قرآن، از شخص غیر حافظ موفق تر است و در واقع می توان گفت حفظ قرآن مقدمه ای است بسیار عالی برای رسیدن به فهم بهتر قرآن. بنابراین حفظ قرآن،خودش عمل صالح است و زمینه ساز بسیار خوبی برای عمل کردن به مفهوم قرآن می باشد.ضمنا روایات زیادی درباره فضیلت حفظ قران داریم وفوایدزیادی هم برای حفظ قران وجوودداردمانند:آرامش روح و روان وبخشش گناهان ودائم الذکر بودن حافظ قران ونورانیت فکر و بینش صحیح نسبت به مسائل ولذت انس با کلام الهی و…
