پرسش:
چرا امیرالمومنین و امام حسن و امام حسین تا قبل از امام صادق (ع) غدیر را عید اعلام نکردند؟ مقصودم احتجاجها نیست، بلکه اعلام عید است. (پاسخ: آیا مطمئن هستید؟!)
پاسخ:
این پرسش را دو گونه میشود مطرح نمود: یکی این که پرسیده شود: «آیا امامان قبل از ایشان نیز اعلام عید کردهاند یا خیر»؟ و یکی این است که با قاطعیت گفته شود: «تا قبل از ایشان، اعلام نکردهاند، و حالا پرسیده شود: چرا»؟!
پرسش دوم، فقط پرسش نیست، بلکه نوعی القا میباشد! یعنی ابتدا القا میکند و به صورت قطع و یقین مدعی میشود که قبل از امام صادق علیه السلام، سایر امامان اعلام نکردهاند، سپس میپرسد: «چرا»؟ و بدیهی است که چنین ادعایی، باید مبتنی بر مطالعات حدیثی و به صورت مستند بیان گردد.
الف – اگر چه احادیثی هست که در ادامه به چند نمونه اشاره خواهد شد، اما باید دقت شود که اعلام رسمی و عملی عید (هر عیدی)، دو جنبه دارد: یک جنبه آن حکومتها هستند و جنبهی دیگرش فرهنگ حاکم بر مردم. چنان که امروزه مسیحیان عید پاک دارند، اما ما نداریم و چینیها اعیاد گوناگونی دارند که ما نداریم.
●- حال آیا انتظار میرود که پس از رحلت رسول اعظم صلوات الله علیه و آله، که بیعت دو ماهه شکسته شد و اصول حاکم بر آن نقض شد و زیر پا گذاشته شد و حکومت و خلافت غصب شد، و این دوران 25 سال طول کشید، همه ساله، غدیر خم را عید اعلام کنند، در حالی که نه حکومت قائل بر آن بود و نه فرهنگ حاکم بر مردم، پذیرا بود؟!
●- آیا انتظار میرود در دوران امام حسن علیه السلام (چه شش ماه حکومت و چه 10 سال امامت)، که اسلام و حکومت معاویهای [لعنة الله علیه] حاکم بود و مردم نیز چند روز بقای بیشتر و بهرهمندی اندکی از چرب و شیرین دنیا را به اسلام، ولایت، امامت و هر عهدی که بسته بودند، ترجیح میدادند، روز غدیر خم عید اعلام شود؟!
●- آیا انتظار میرود در دوران یازده سالهی امامتِ امام حسین علیه السلام، که به حدی غریب بودند که حتی جواب سلام ایشان را نمیدادند، و سپس عدهای ایشان را تنها گذاشتند و عدهی دیگر کمر به قتل ایشان و اهل بیت و یارانشان بستند، و عدهی بسیاری نیز قلباً راضی بودند و سکوت کردند و …؛ روز غدیر خم عید اعلام شود؟!
●- آیا انتظار میرود در دوران سی و چهار سالهی امامت حضرت علی بن الحسین، امام سجاد علیه السلام، و حکومت مروانیهای کافر، ظالم، جنایتکار و فاسد و امثال حجاج که نه تنها سادات، بلکه شیعیان را قتل عام میکرد و میگفت: سر یک شیعه را بر سفره آورند تا به اشتها بیاید، و هر کسی که حتی نام اهل بیت را روی فرزندش میگذاشت، به جرم تشیع یا حتی محبت و ارادت به آنها میکشتند، روز غدیر خم یک عید دینی، مذهبی، ملی و رسمی اعلام شود؟!
●- بنابراین، نه تنها برای عید اعلام کردن سالروز غدیر خم، بلکه برای تدریس و تفسیر قرآن کریم و نیز بیان احکام و بسیاری از علوم دیگر، فرصتی هر چند محدود و باز هم تحت فشار، فقط کمی در زمان امام باقر علیه السلام، و مقداری بیشتر در زمان امام صادق علیه السلام ایجاد گردید؛ لذا بیشترین احادیث در معارف قرآنی، از اصول و تفسیر و … گرفته تا احکام و فقه، از ایشان است و برای همین به ما “شیعه جعفری” نیز میگویند، وگرنه ما همه شیعهی 12 امامی هستیم.
احادیث، قبل از امام صادق علیه السلام:
هر چند اگر هیچ امامی به جز امام حسن عسکری علیه السلام، به عنوان آخرین امامی که با مردم تماس نزدیک داشتند، غدیر خم را عید اعلام نکرده باشند و فقط ایشان فرموده باشند، “حجت” است، چرا که یک امام معصوم چنین فرمودهاند و دیگر قبل از امام صادق علیه السلام یا بعد از ایشان، موضوعیتی ندارد؛ اما توجه به احادیث زیر لازم و مفید خواهد بود:
پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله:
«يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ أَفْضَلُ أَعْيَادِ أُمَّتِي هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي أَمَرَنِيَ اللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ فِيهِ بِنَصْبِ أَخِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَماً لِأُمَّتِي يَهْتَدُونَ بِهِ مِنْ بَعْدِي وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي أَكْمَلَ اللَّهُ فِيهِ الدِّينَ وَ أَتَمَّ عَلَى أُمَّتِي فِيهِ النِّعْمَةَ وَ رَضِيَ لَهُمُ الْإِسْلَامَ دِيناً… » (الأمالي( للصدوق)، النص، ص: 125)
ترجمه: بهترين (برترین) عيدهاى امتم، روز غدير خم است و آن روزى است كه خداى تعالى مرا فرمان داد برادرم على بن ابى طالب را نصب كنم براى امامت امتم تا پس از من به او رهبرى شوند و آن روزى است كه خدا دين را در آن كامل كرد و تمام كرد در آن نعمت را بر امتم و اسلام را دين پسنديده آنها ساخت… .
●- حال آیا انتظار میرود حاکمان و مردمانی که اصل بیعتشان را نقض کردند و امر خدا و رسول را زیر پا گذاشتند، به این بیان وقعی نهند و روز غدیر خم را عید اعلام کنند؟!
امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام:
اما، امیرالمؤمنین، حضرت امام علی علیه السلام، پس از آن که به خلافت رسیدند و حکومت را در دست گرفتند، تمام همّت خود را به حد امکان، صرف احیای اسلام ناب و سنت رسول الله صلوات الله علیه و آله، نمودند که از جمله آنها، “عید” اعلام کردن روز “غدیر خم” میباشد.
ایشان که نماز جمعه را اقامه مینمودند، در خطبهای که غدیر خم مصادف با روز جمعه شده بود، فرمودند:
«وَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى جَمَعَ لَكُمْ مَعْشَرَ الْمُؤْمِنِينَ فِي هَذَا الْيَوْمِ عِيدَيْنِ عَظِيمَيْنِ كَبِيرَيْنِ …ثم قال: وَ لَا يَقْبَلُ تَوْحِيدَهُ إِلَّا بِالاعْتِرَافِ لِنَبِيِّهِ صلي الله عليه وآله بِنُبُوَّتِهِ وَ لَا يَقْبَلُ دِيناً إِلَّا بِوَلَايَةِ مَنْ أَمَرَ بِوَلَايَتِهِ وَ لَا يَنْتَظِمُ أَسْبَابُ طَاعَتِهِ إِلَّا بِالتَّمَسُّكِ بِعِصَمِهِ وَ عِصَمِ أَهْلِ وَلَايَتِهِ …» (بحار الأنوار (ط – بيروت)، ج94، ص: 112)
ترجمه: خداوند در این روز، دو عید بزرگ را برای شما جمع کرده است (مقصود همزمانی روز جمعه و غدیر است). سپس فرمودند: توحید و ایمان به یگانگى خداوند پذیرفته نمىشود مگر با اعتراف به نبوت پیامبرش محمد(ص) و دین و شریعت محمد(ص) پذیرفته نمىشود مگر با قبول ولایت امر كسى كه خدا فرمان ولایتش را داده است؛ و همه این امور سامان نمىپذیرد مگر بعد از توسل و تمسك به اهل ولایت … .
●●●- بنابراین، اولین نفر از اهل عصمت علیهم السلام که روز غدیر خم را عید اعلام نمودند، شخص شریف پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله میباشد، و دومین نفر، اولین و سید اوصیاء، حضرت امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام میباشند؛ لذا اگر هیچ بیان دیگری به جز همین دو اعلام نباشد، حجت است، چه رسد به فرمایشات امام صادق و دیگر ائمه اطهار علیهم السلام.
