علم فرق و مذاهب یکی از دانشـهاي دیرین و دیرپاي اسـلامی است که از همان سده هاي نخستین اسـلامی پا گرفته و همچنان مورد توجه اندیشـمندان اسلامی است . یکی از عوامل پویایی و پایندگی این علم ، پیوند نزدیک آن با حیات دینی و فرهنگی جامعه اسـلامی است . هر چنـد آثار بر جاي مانده نشان می دهـد که همواره نوعی تعصب و روحیه تقابل بر این علم سایه انـداخته و داوري هاي نادرست گاه چهره اي کاملا غیر واقعی از جریان هاي فکري مخالف به نمایش گذاشـته است ، اما با این همه ، هیچ مورخ و پژوهنده تاریخ تفکر اسلامی از این علم بی نیاز نیست
بررسـی آرا و عقایـد فرقه هـاي گونـاگون از یـک جنبه دیگر نیز حـایز اهمیت است . چنـان که می دانیم ، در مباحث فکري و اعتقادي از خردورزي و نقد و تحلیل نظریه ها و آراگریزي نیست ؛ طبیعی است که هر نقـد و نظر عالمانه پیشاپیش نیازمنـد شـناخت درست آرا و مقایسه دقیق میان آنهاست . علم فرق و مـذاهب ، اگر به درستی آموخته شود ، می تواند ما را در شناخت دیدگاه هاي مختلف اعتقادي بینش و بصیرت بخشد .اما از همه مهمتر ، اینکه علم مـذاهب حتی در فهم بخش هایی از متون دینی نیز ما را یاري می رسانـد ؛ گاه ابهام هاي موجود در روایات اسـلامی را می زدایـد و گاه بر وضوح مفاهیم می افزایـد . در روایات شـیعه و سـنی بارها از فرقه هاي مختلف نام برده شـده یا عقیـده آنان نقل و نقد شده است . اصولا اهل بیت علیه السـلام در بیان معارف حقه معمولا ناظر به آراي مخالفان بوده انـد و مرز حقایق دینی از عقاید بشـري را جدا کرده اند . از زمان امام محمد باقر علیه السـلام که ائمه علیه السـلام فرصت بیان حقایق دین را پیـدا کردنـد ، جامعه اسـلامی مملو از آرا و عقایـد بیگانه بود و نحله هاي گوناگون در تفسـیر مفاهیم قرآنی هر یک به راهی می رفتند . در چنین وضعیتی ناگزیر براي روشن شدن حقیقت باید آراي ناصواب را بازگو کرد.
کتاب آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی به منظور معرفی آن دسته از فرقهها و مذاهب اسلامی تدوین شده است که در فرهنگ اسلامی نقش برجسته داشتهاند و هماینک پیروانی نیز دارند. در این کتاب پیش از معرفی مذاهب اسلامی، نخست کلیاتی همچون تعریف، موضوع، فایده و روش علم فرق و مذاهب ارائه شده است. در بحث از هر فرقه نیز ابتدا از تاریخچه پیدایش و بنیانگذار آن سخن رفته و پس از آن، اصول اعتقادی و آرای آن فرقه، و در پارهای موارد، انشعابات و شخصیتهای برجسته آن، بیان شده است. این کتاب سالها در مراکز حوزوی و دانشگاهی متن درسی دورههای مرتبط با فرق و مذاهب اسلامی بوده است. تسلط نویسنده بر موضوعات مورد بحث، نگاه منصفانه به تمامی ِفرَق، بررسی علمی و مستند و به دور از سوگیری و نیز حجم مناسب کتاب و قلم شیوا و روان از جمله مزایای این کتاب است.
