مِرآةُ العُقُول فی شرح اخبار آل الرسول کتابی به زبان عربی در شرح کتاب الکافی نوشته علامه مجلسی است. از ویژگی‌های این کتاب، بررسی‌های سندی در قالب جمله‌های کوتاه، شرح و گستردگی در مفاهیم مشکل روایات است.
نخستین روایت کتاب از امام باقر(ع) درباره آفرینش عقل است و این که عقل معیار پاداش و کیفر و محبوب‌ترین آفریده خداست. علامه مجلسی در شرح روایت، عقل را درلغت به معنای تعقل اشیاء و فهم آنها دانسته و در اصطلاح شش معنی برای عقل نقل کرده است و بیشتر روایات مربوط به عقل را ناظر به معنای اول دانسته که عقل به معنای قوه ادراک خیر و شر و توانایی فرق گذاشتن میان آن دو و یا ناظر به معنای دوم دانسته که عقل به معنای ملکه و حالتی نفسانی است که آدمی را به انتخاب خوبی‌ها و منافع و دوری از بدی‌ها و مضرات دعوت می کند. [۱۵][یادداشت ۲] علامه هم‌چنین معنای ششم را نظر فلاسفه دانسته که عقل جوهری مجرد و قدیم است که هیچ تعلقی به ماده در ذات و در فعل(تأثیر در دیگر موجودات) ندارد.وی این نظر را مستلزم انکار بسیاری از ضروریات مانند حدوث عالَم دین دانسته است. [۱۶] روایت پایانی کتاب نیز از امام باقر(ع) است که فرمود: دنیا به پایان نمی رسد تا این که خداوند مردی از ما اهلبیت را بر می‌انگیزد که به کتاب خداوند عمل می‌کند و با هر منکری ستیزه کند.
ویژگی‌ها
مرآةالعقول دارای امتیازاتی بوده است:
در شرح روایات به حدس‌های گوناگون مطرح‌شده در هر روایت نیز دقت شده و این احتمال‌ها در دامنۀ هر روایت به بحث گذاشته شده است.
در واکاوی روایات، برای کاستن از پیچیدگی متون حدیث، از کتابهای لغت و احادیث دیگر استفاده شده است.
در فرازهای از کتاب به چگونگی ضبط یک حدیث در نسخه‌های مختلف نیز اشاره شده است.
در این کتاب از اصطلاحات تازۀ حدیثی در ارزیابی سندهای کتاب کافی استفاده شده که بنابر تحقیق برخی از پژوهشگران به بیش از پانصد مورد می‌رسد.
شرح کتابهای العِشره، خمس و زکات و نصف کتابهای دعا و صلاة در زمان زندگانی مولف به دلیلی که مشخص نیست، ناتمام ماند اما علامه به دامادش محمدصالح خاتون‌آبادی وصیت نمود تا کار را به اتمام رساند.
