یو ډول دنننی ساتونکی د «تقوا» لنډه مانا ده. که یو انسان ددې دننني ساتونکي درلودونکي نه وي، یو دباندېنی ساتونکی به ورته ګټور نه وي.
ټولې موعظې، یادونې، امر و نهې هله ګټورېږي، چې انسان له دننه امر کوونکی یا نهې کوونکی ولري:
من لم يجعل له من نفسه واعظا، فان مواعظ الناس لن تغنى عنه شيئا
په واقع کې همدا دنننی امر ونهې کوونکی دی چې بهرنی حکم مني او انسان ته کار وراسانوي، چې بې له دې استازي،دیني مشران، او بزرګان چې هر څه ووایي، نا اورېدلي او نااغېزمن پاتېږي. د تقوی اغېزې ډېرې او درجې یې بېلابېلې دي. د تقوی مراتب پر الهي احکامو له عملي کولو پېلېږي او تر روستي پړاوه، چې په حقیقت کې الهي قرب دی، غځېږي.
د الهي تقوا د حق پوره کول، د تقوی روستۍ مرتبه ده او تر خپلې وسې وسې تقوا خپلول یې، ړومبی مرتبه ده او د دواړو ترمنځ، ډېرې مرتبې او منزلونه دي. له امام صادق روایت شوی: تقوا درې درجې لري: ړومبی تقوای بالله؛ د خلافو پرېښوول، چې د شبهاتو له پرېښوولو اوچته ده او دا خاص الخاص تقوا ده. دویمه، له الله تعالی تقوا ده چې د شبهاتو پرېښوول چې د حرامو له پرېښوو اوچته ده او دا خاصه تقوا ده او درېیمه تقوا؛ د عذاب له ډاره تقوا ده، چې د حرامو برېښوول دي او دا د عامو تقوا ده.
کتاب «تقوا» به زبان پشتو توسط آقای اجرالدین اقبال به رشته تحریر در آمده؛ این کتاب یکی از مباحث مهم دینی را مورد بحث و بررسی قرار داده است.
تقوا، اصطلاحی دینی به معنای خویشتنداری و دوری از گناهان است. قرآن تقوا را شرط نجات از آتش جهنم و قبولی اعمال دانسته که موجب نزول برکات بر شخص و رهایی او از گرفتاریها در دنیا میشود. تکرار پُرشمار این واژه در قرآن و روایات از جایگاه بالای آن حکایت میکند.
تقوا درجات مختلفی دارد و ملاک برتری انسانها نزد خدا نیز همین درجات است: دوری از گناهان، دوری از شُبهات، دوری از امور حلال غیرضروری و اشتغال قلب به خدا.
از مهمترین مفاهیم خویشاوند و همردیف با تقوا در قرآن، ایمان است. همنشینی این دو واژه در بسیاری از آیات، از استلزام میان این دو مفهوم حکایت میکند و نشان میدهد که تقوا از لوازم ایمان است.
