جزوه «نحو متوسطه» برگرفته از کتاب درسنامه نحو متوسطه حمید محمدی
زبان قرآن، علم نحو، اثر حمید محمدی، مشتمل بر یک دوره علم نحو در سطح دوره متوسطه است.
نویسنده بر این نکته تأکید دارد که قبل از خواندن این کتاب، آشنایی با یک دوره علم نحو مقدماتی، ضروری است که این آشنایی با خواندن «نحو مقدماتی» این مجموعه (جلد چهارم زبان قرآن) و یا دیگر کتابهای درسی باید فراهم شده باشد.
در تنظیم مباحث کتاب، از دو سبک قدیم و جدید استفاده شده است که در نتیجه، دانشجویان بعد از خواندن این کتاب، با «مباحث نحوی» به هر دو سبک، آشنا میشوند. جهت تسهیل و تسریع در امر فراگیری، متن درسهای کتاب، با بیانی روان ارائه شده است و دروس از نظر کمی و کیفی، با یکدیگر متناسب میباشند.
یکی از مهمترین هدفهای خواندن علم نحو، تسلط یافتن بر ترکیب و اعراب جملههای عربی است. جهت دستیابی به این مهم، در متن درسها، بخشی از آیات قرآنی و جملات گوناگون عربی، ترکیب شده است و برای نشان دادن اهمیت این موضوع، ترکیبها در داخل کادر قرار داده شده است و نویسنده تأکید دارد که اساتید با تأکید بیشتری به ترکیب جملات مختلف اهتمام ورزند؛ چون معتقد است در راستای ترکیب است که قواعد در ذهن دانشجویان ترسیخ شده و از حفظ عادی به فهم عمیق تبدیل میگردد.
در کتاب حاضر، چند نوع تمرین آورده شده است؛ ابتدا پرسشهایی پیرامون مباحث درسها طرح شده که هدف از آن، یادآوری محتوای دروس و مروری سریع بر آنهاست.
یکی از نشانههای فهم مباحث نحوی، تسلط بر تشخیص نقشهای گوناگونی است که کلمات در جمله به خود میگیرند؛ مثل نقش فاعل، نایب فاعل، مبتدا، خبر، مفعول و…، برای به دست آوردن این تسلط، آیات و روایاتی هماهنگ با هر درس گزینش شده است که دانشجویان میبایست نقشی را که هر کلمه در جمله برعهده گرفته است را مشخص کنند.
توان بر «اعرابگذاری» کلمات عربی، یکی از اهداف آموزش علم نحو است. جهت نیل به این مقصود، تمرینهایی در کتاب تنظیم شده است تا دانشجویان، قدرت بر اعرابگذاری کلمات عربی را یافته و در نهایت، بتوانند مجلات، روزنامهها و سایر متون بیاعراب را حرکتگذاری کرده و بهراحتی بخوانند.
در گزینش متون تمرینات، کوشش شده است تا مضامینی مناسب با شرایط روحی و فکری دانشجویان داشته باشد؛ لذا از آیات و روایاتی استفاده شده است که تأثیرات مستقیم روحی و اخلاقی بر محصلین بگذارد.