تشييد المراجعات و تفنيد المكابرات شرحى است به زبان عربى بر كتاب المراجعات مرحوم سيد عبدالحسين شرفالدين عاملى، در دفاع از موضوع امامت و عقايد حقه شيعه اماميه درباره اين موضوع. نویسنده كتاب آیتالله سيد على حسینى ميلانى از علماى شيعى معاصر، مقيم قم مىباشد.
ساختار
كتاب در چهار جلد تنظيم شده و مشتمل بر مقدمهاى به قلم مؤلف و گفتارى از مركز حقائق اسلامى است و ساختار كلى آن همان ساختار كتاب شريف “المراجعات ” است با اين تفاوت كه شارح ذيل برخى از مراجعات كه در واقع بخشهاى كتاب را شكل مىدهند، فصولى را به كتاب افزوده است.
گزارش محتوا
“المراجعات ” از جمله کتابهاى با اهميّت و تأثيرگذار مرحوم سيّد عبدالحسين شرفالدين عاملى است كه با اهتمام و ذوق و شوق خاصى آن را به جوامع اسلامى و مسلمانهاى حقيقتجو و كنجكاو در حقايق و اصول ناب اسلامى ارادئه داده است.
المراجعات نتيجه ملاقاتى است كه در 1329ق. بين مؤلف و شيخ سليم بشرى مالكى مذهب، رئيس دانشگاه الازهر روى داد. موضوع بسيارى از مباحثى كه بين علامه و شيخ سليم صورت گرفت، مباحث امامت است. موضوعى كه هيچ موضوع دينى به اندازه آن پيرامونش نزاع و اختلاف و جنگ و مبارزه نشده است.
اين دو عالم بزرگ با يكديگر قرار گذاشتند به دور از هر گونه تعصّب و بدون استفاده از دلائل ضعيف، به تبيين حق بپردازند و تنها از حق و آنچه كه صحت آنها مورد اتفاق مسلمانان است، پيروى نمايند و اين ميثاق اين دو در همه مراجعهها و مناظرهها بود.اين سؤال و جوابها با خط هر يك از اين دو شخصيت انجام و مبادله شد.
با دلائل قوى و روشنى كه در خصوص هر يك از شبهات مطرح شده ارائه شد، شبهات رفع و حق، همچون صبحى نورانى روشن و آشكار گرديد. اين گفتوگوها در 112 مراجعه فراهم آمد و در دست عموم قرار گرفت.
اما پس از انتشار اين كتاب ميان مسلمانان و اقبال چشمگيرى كه نسبت بدان صورت گرفت، برخى از روى تعصب يا نادانى و گمراهى شبهاتى درباره موضوعات و مسائل مطرح شده، در آن مطرح كردند كه شارح محترم در اين كتاب به رد اين شبهات بر اساس منابع اهل سنت و شرح و بيان محتواى كتاب پرداخته است.
مباحث مطرح شده در جلد اوّل پس از سخن مؤلّف و مقدّمهاى درباره كتاب المراجعات و شخص سيّد شرفالدّين، با بحثى تحت عنوان «المبحث الأوّل: إمامة المذهب» آغاز مىشود.
مؤلف در جلد دوم، با بيان كلام سيّد شرفالدّين درباره آيات و سورههاى قرآن كريم به شرح و توضيح آنها پرداخته است. آيات و سورههاى مورد بحث در اين جلد عبارتند از:
سوره دهر، سوره آل عمران: آيۀ 103، سوره توبه: آيه 19، سوره انعام: آيه 153، سوره نساء: آيه 59، سوره نحل: آيه 43.
در جلد سوم، مؤلف به تفسير سيّد شرفالدّين حول آيه 19 سوره حديد: (هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَالشُّهّداءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ)پرداخته و در ادامه، بحثى را تحت عنوان: (الآيات النازلة في أهلالبيت وفى أعدائهم) آورده و به تفسير و شرح آياتى كه در شأن اهلبيت(ع) و دشمنان ايشان وارد شده است، پرداخته است.
مؤلّف، مبحث دوم كتاب را با عنوان: «فى الامامة العامة وهى الخلافة عن رسولاللّه(ص)» آغاز كرده و به شرح و توضيح رواياتى پيرامون اين حديث پرداخته است.
در جلد چهارم بحثى ديگر از كتاب المراجعات مطرح شده و به شرح و تفسير پارهاى ديگر از مراجعات پرداخته شده است. از جمله مباحث مطرح شده در كلام سيّد شرفالدّين عبارتند از: «حديث الغدير»، «على وارث رسولاللّه(ص)»، «على وصى النبى (صلىاللهعليه وآله وسلم)»، «كيف كانت بيعة أبى بكر؟» و….
روش نویسنده
چنانكه گفته شد، متن تشييد المراجعات ناظر به شبهاتى است كه در كتاب محمود الزاعبى مطرح شده است. از اين رو علامه ميلانى گام به گام به ذكر فقراتى از كتاب مذكور پرداخته و سپس به ردّ و ابطال دعاوى نویسنده مىپردازد. ايشان به هنگام نقل كلمات سيد شرفالدين، صاحب المراجعات، از عبارت “قال السيد” استفاده مىكند و ديدگاه زاعبى را با عبارت “قيل” نقل كرده و با عبارت “اقول” به شرح ديدگاه شرفالدين و نيز رد شبهات زاعبى مىپردازد.
