بررسی اهمیت و جایگاه علم و دانش و مسایل عقلی و نیز نکوهش نادانی و بی‌خردی در فرهنگ و آموزه‌های دین اسلام است. در این نوشتار با استناد به آیات و روایات و سیره معصومین(ع)، بشارت‌های صورت گرفته در زمینه استفاده از عقلانیت و شکوفایی عقل در دستورات و سخنان پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار، مورد بحث و بررسی قرار گرفته و نمونه‌هایی از اهمیت دادن دین اسلام به عقل و دانش و تفکر در آفاق و انفس بیان شده است. نویسنده در این زمینه به براهین و استدلال‌های متعددی در زمینه اثبات توحید و مسایل مربوط به اثبات وجود خداوند متعال اشاره نموده و آیاتی از قرآن کریم در زمینه دعوت کردن به تعقل و تفکر در این موارد را مورد بحث و بررسی اجمالی قرار داده است. وی در ادامه به مواردی از مسایل عقلی در قرآن کریم در مورد نشانه‌های قدرت الهی، اثبات عقلانی معاد و جهان آخرت، مراتب توحید، قبح عقلی بت‌پرستی و شرک، اهمیت دادن قرآن به صاحبان خرد و بیان اوصاف این قبیل از افراد اشاره نموده و ستایش این کتاب آسمانی از خردورزی و نکوهش جهل و نادانی و پیروی کورکورانه از نیاکان و گذشتگان را بررسی نموده است. تمجید از مقام عقل به عنوان حجت باطنی، رابطه بین عبودیت و عقلانیت، نسبت بین قبولی اعمال و استفاده از عقل، نشانه‌های عقل و عقلانیت و نیز آفات عقل از دیگر مندرجات مهم این نوشتار است.
