خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) و ماجرای فدک مجموعهای است از سلسله درسهای آیتالله حسینعلی منتظری که در شرح و توضیح خطبه حضرت زهرا(س)، در سال 1372ش، ایراد شده است.
استفاده از بیانی ساده و روان، بازگوکردن مطالب در سطح عموم و پرهیز از استعمال کلمات نامأنوس، از ویژگیهای این درسها است.
این کتاب، شرحی است عالمانه و محققانه بر خطبه پرآوازه و توفنده حضرت زهرا(س) که در فضای آن روز مدینه و در گوش همه تاریخ ایراد شد. تاکنون عالمان زیادی شرحهای زیبا و سودمندی بر این خطبه، نگاشتهاند و هر نگارندهای، نکات بدیع و جالبی در شرح خود داشته است. اما نویسنده اثر حاضر، علیرغم اینکه این خطبه را در حوزه علمیه قم بهعنوان درس برای دانشپژوهان به شرح گذاشته، درعینحال، تلاش کرده نموده است تا آن را در سطح فهم همگان قرار دهد و این امر، از جمله ویژگیهای اثر حاضر است که در آن، از مغلقگویی و فنی سخنگفتن، پرهیز شده تا همگان بر محتوای آن، دست یازیده و نکتهای از آن، مبهم نماند. خطبه حضرت زهرا(س)، دارای فرازهای بلند و بدیعی است که آنروزیان، توان فهم آن را نداشتند، ازاینرو در این کتاب سعی شده است با ریشهیابی لغات و با تفسیر و تفهیم ساده و روان، خواننده به عمق این بحث پرگهر راهیافته و هر جویندهای، نصیب خویش را از آن برگیرد.
نویسنده، به پیروی از استاد خود آیتالله بروجردی که در بررسی روایات و نقد اسناد، توان والایی داشت و در «معرفة الرجال» تبحری پرشکیب، این خطبه را از جهت استحکام سند، به بررسی دقیق گذاشته و از دیدگاه خاصه و عامه، آن را معتبر دانسته و در ابتدای شرح، به نحو اجمال، به قوت سند آن، اشاره کرده است و اگر در نسخ مختلف، تفاوتی در عبارات بوده، آن را متذکر گشته و علت اختلاف را نیز آورده است.
کتاب مشتمل بر شانزده درس است که در سه بخش زیر، ارائه شده است: بخش اول، خطبه حضرت زهرا(س) در مسجدالنبی(ص). بخش دوم: خطبه حضرت زهرا(س) در بستر بیماری. بخش سوم: ماجرای غصب فدک، به روایت امام جعفر صادق(ع).