درسنامه فهم حدیث تألیف عبدالهادی مسعودی (متولد 1343ش)، به شیوه علمی و روشمند به موضوع فهم حدیث و موانع آن پرداخته است. آنگونه که نویسنده در پیشگفتار کتاب متذکر شده، این کتاب تفاوت فراوانی با کتاب دیگرش «روش فهم حدیث» ندارد، اما حجم و زبان و نگارش آن دگرگون شده تا فراگیری آن در یک نیمسال برای دانشجویان میسر شود.
این اثر، گامی است در یافتن این روش‌‌ها و استخراج آن‌ها از دل شرح‌ها، حاشیه‌ها و تعلیقه‌های کوچک و بزرگ عالمان دینی. این نوشته مسیر فهم حدیث را از آغازین مرحله تا واپسین گام آن را نشان می‌دهد؛ اما به هیچ روی، کسی را از خواندن هماره حدیث بی‌نیاز نمی‌کند و جایگزین تلاش ذهنی پژوهشگر در تعامل با متن نیست. توصیه مؤلف، آموختن روش و تطبیق همزمان آن بر متون روایی است. از این‌رو، کتاب به صورت درسنامه تدوین گردیده و در هر درس، پژوهش‌ها و تمرین‌هایی خواسته شده تا فهم حدیث که یک مهارت برخاسته از آگاهی و کاربرد است به تدریج میسر شود.
بخش‌های سه‌گانه این کتاب عبارت‌اند از: کلیات، سیر فهم حدیث و موانع فهم حدیث. بخش اول در سه درس، بخش دوم در ده درس و بخش سوم در دو درس و در مجموع در پانزده درس تدوین شده است.
نویسنده معتقد است که پس از طی مراحل متعدد فهم حدیث و پیمودن مسیر درونی آن، به مرحله سنجش این فهم با اطلاعات مرتبط می‌رسیم. در این آخرین گام، معنای فهمیده شده از حدیث را با دانش بشری می‌سنجیم و از دستاوردهای دانشمندان برای فهم بهتر و محک‌زدن آنچه فهمیده‌ایم، بهره می‌بریم. این سنجش و بهره‌گیری، دو خاستگاه متفاوت دارد: نخست دانش‌های بشری مانند علم طب و اقتصاد و بسیاری از علوم انسانی جدید همچون روان‌شناسی و جامعه‌شناسی و سیاست و حقوق، و دوم شرح و تفسیرهای عالمان و محدثان متخصص در حوزه حدیث و دیگر دانش‌های دینی مرتبط و استفاده کننده از حدیث مانند تفسیر قرآن، فقه و اخلاق. فرآورده‌های هر یک از این دو حوزه، در فهم ما از حدیث تأثیر دارند. اما چگونگی این تأثیرگذاری و شدت و ضعف آن یکسان نیست.
موانع فهم حدیث، در دو مرحله فهم متن و فهم مقصود گوینده حدیث تبیین شده است. برای فهم متن باید به کتب لغت کهن و معتبر مراجعه کرد، لذا در پیوست اول کتاب شانزده منبع ارزشمند در این رابطه به اختصار معرفی شده است. سپس در پیوست دیگری ده کتاب غریب الحدیث که با شرح واژه‌های نامأنوس فهم متن حدیث را آسان می‌کنند معرفی شده است.
