معرفی اجمالی
مولف اثر، از میان تمام احادیث و اخبار ائمه اطهار در باب مهدویت و رجعت اهل بیت علیهالسّلام ، چهارده حدیث یا به عبارت دیگر چهارده باب را گلچین نموده است. مولف در مقدمه، هدف از نگارش را این گونه بازگو میکند: از آن جا که دولت صفویه این امکان را به وجود آورد، ایشان در ضمن ۲۵ مجلد بزرگترین دائره المعارف حدیثی شیعی را تدوین نماید، به همین جهت برای ادای شکر این نعمت، اثر را به نامه این دولت تالیف نموده است. محقق اثر سیدحسن موسوی از انگیزه تحقیق خود سخن به میان میآورد و مینویسد: کتاب، یک بار تحت عنوان چهارده حدیث، چاپ آستان قدس و بار دیگر با عنوان رجعت توسط آقای ابوذر بیدار به چاپ رسید که در هر دو چاپ تحریفاتی واقع شده است، به همین جهت درصدد برآمدم به قدر توان کتاب علامه را مورد تحقیق و بررسی قرارداده و در اختیار علاقه مندان قرار دهم.
ساختار کتاب
رجعت در فرهنگ اسلامی به معنای بازگشت گروهی از مومنان در آخرالزمان میباشد. این مسالهای است که در زمان ظهور تحقق پیدا میکند. قیام حضرت مهدی و رجعت مومنان و کافران حقیقی از حوادث بیش از قیامت است و مساله رجعت از جمله مباحثی است که غالبا در وقایع بعد از ظهور وجود مقدس امام زمان عجّلاللهفرجهالشریف مطرح میشود، به همین جهت مولف ابتداء یک مقدمه از گفتمان مهدویت که عبارت از چگونگی ولادت،غیبت، علایم ظهور و وقایع زمان ظهور بحث کرده و سپس به بازگشت ائمه علیهالسّلام و پاداش خوبان و بدان در زمان رجعت پرداخته است. با مطالبی که برای خواننده بازگو شد، میتوان به ساماندهی اثر بیشتر اطلاع پیدا کرد که با نظمی مناسب عرض شده است. روش مولف در تدوین اثر نقلی میباشد. ایشان، با نقل ۱۴ حدیث که احادیث هشتم، دوازدهم و سیزدهم از رجعت سخن میگویند و بقیه احادیث درباره علایم آخرالزمان و مسایل مهدویت میباشد. نویسنده این احادیث را همراه با سلسله اسناد آن ذکر و ترجمه کرده و در پایان برخی، توضیحاتی داده و مصادیق آنها را معلوم کرده است: نویسنده دو حدیث را نقل و آن را بر دولت صفویه که به عنوان دولتی اسلامی و زمینه ساز ظهور امام علیهالسّلام میباشد، تطبیق نموده است.
گزارش محتوا
حدیث اول به خروج گروهی از جانب مشرق اشاره میکند که طلب دین حق از مردم میکنند و مردم را به آن دعوت مینمایند و بالاخره مردم دعوت آنها را میپذیرند؛ ولی آنها به این راضی نشده تا این که حاکمیت را به پادشاه و والایی میسپارند و این حکومت پابرجاست و به کسی نمیدهند، مگر به صاحب آن (منظور امام عصر عجّلاللهفرجهالشریف) و در ادامه، احادیث به قیامهای آخرالزمان ،حروف مقطعه و امام زمان عجّلاللهفرجهالشریف، معرفی نرجس خاتون مادر امام عجّلاللهفرجهالشریف ، ولادت امام زمان علیهالسّلام ، معرفی امام و گوشه ای از روایات ایشان در خصوص معارف اسلامی، آغاز غیبت امام علیهالسّلام ، وقایع ظهور امام زمان علیهالسّلام، از جمله مساله رجعت، خبر دادن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم از امام عصر عجّلاللهفرجهالشریف، علائم ظهور امام عصر عجّلاللهفرجهالشریف ، اوصاف حضرت ولی عصر عجّلاللهفرجهالشریف در وقت قیام و احادیث دوازدهم و سیزدهم به مساله رجعت میپردازند و امام حسین علیهالسّلام اولین شخصی است که در دولت امام علیهالسّلام ، رجعت میکنند و حدیث چهاردهم به وظیفه مردم در زمان غیبت اشاره میکند.