زکات په لغت کې ودې او پاکوالي ته وايي. هو! پر نشتمنو زړسوی او ورسره مرسته د انسان د مانیزې – معنوي ودې، له کنجوسۍ او حرصه د انسان د روح د پاکوالي لامل دی.
په فقهي اصطلاح کې زکات نشتمنو ته له خپل مال څخه د یوه ټاکلي مقدار ورکول دي.
زکات په قرآن کریم کې هم په لغوي مانا کې راغلی، الله تعالی جلّ جلاله وايي: «و َحناناً من ل ُدنّا و زكا ًة و كان تَقیّاً»1
او هم په اصطلاحي مانا راغلی دی، چې البته عامه مانا لري او فرضي او مستحبي دواړو مرستو ته ویل کېږي.
زکات از واجبات مالی در دین اسلام است که بر اساس آن، مسلمانان باید مقدار معینی از ۹ قلم کالا برای مصرف در زندگی فقرا و سایر امور عمومی اجتماعی بپردازند. این ۹ کالا عبارتند از نقدین (طلا و نقره)، انعام ثلاثه ( گاو، گوسفند و شتر) و غلات اربعه (گندم، جو، کشمش و خرما). مقدار پرداختی هر یک از این کالاها متفاوت بوده و در فقه تعیین شده است.
زکات از جمله مهم‌ترین واجبات است و تأکید بسیاری بر آن شده است. زکات از فروع دین شمرده شده و در منابع دینی در کنار نماز و جهاد قرار گرفته و یکی از پنج ستون دین است. در ۵۹ آیه قرآن و حدود ۲۰۰۰ روایت به زکات اشاره شده است. در قرآن در بسیاری از موارد از واژه صدقه برای اشاره به زکات استفاده شده است و در فقه، زکات را صدقه واجب می‌خوانند.
زکات دو نوع دارد: زکات بدن که همان زکات فطره است و در عید فطر پرداخت می‌شود و زکات مال که به غلات چهارگانه، دامها و سکه‌ها با شرایط خاصی تعلق می‌گیرد.
