مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب یکی از کتابهای ابی محمد عبدالله جمال الدین بن یوسف بن احمد بن عبدالله بن هشام انصاری مصری است. این کتاب نسخه‌های ویرایشی دیگر چون مغنی الادیب یا مغنی الاریب نیز دارد. مغنی کتابی ادبی است و نقد، حواشی و شرح‌های بسیاری دارد و در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی یا دانشنامه اسلامیکا که به زبان عربی و فارسی و انگلیسی چاپ شده‌است موجود می‌باشد.
زندگی این دانشمند بزرگ، حیاتی علمی است. «مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب» کتابی سرشار از نکات مهم ادبی است که ارزش علمی دارد و در دانشگاه و حوزه مورد توجه بوده و حتی تدریس، می‌شود و علاوه بر ارزشمندی و جایگاه مؤلف که آن را از جهات مختلفی قابل بررسی کرده‌است، این کتاب همواره مورد نقد دانشمندان ادبیات، قرار می‌گیرد.
کتاب مغنی، با یک مقدمه از محقق در بیان شرح زندگی ابن هشام و خطبه نویسنده، در اشاره به عنوان‌های ابواب، آغاز و مطالب در دو قسمت و در هشت باب تنظیم شده است.
کتاب، مشتمل بر قواعد کلی نحو و تطبیق آن‌ها بر مثال‌هایی از آیات قرآن و اشعار عرب به روشی خاص، می‌باشد و از روش‌های کتابی این فن ادبی، بوده که بنا به گفته ابن هشام برخلاف کتابهای عربی دیگر این کتاب دارای تکرار غیرلازم است.
نویسنده، وابسته به ،مکتب، نحوی خاصی نیست، زیرا در زمان او جنجال، بین مکتب‌های نحوی بصری و کوفه دیگر فروکش کرده بود و نحویان تعصبی نسبت به شخص یا مکتب خاصی نداشتند؛ از این رو، وی در آثار خود به ،نظریات، نحویان بصره و کوفه هر دو استناد کرده‌است.
