مهدویت از دیدگاه اهل سنت: پژوهشی در تطابق باورهای مهدوی فریقین از منابع معتبر اهل سنت، اثر حسین قربانی دامنابی، کتابی است پژوهشی دربارهی تطابق باورهای مهدوی فریقین (شیعه و سنی) بر اساس منابع معتبر اهل سنت. این کتاب به زبان فارسی و عربی نگاشته شده و در سال 1398 ه ش به چاپ رسیده است.
انگیزهی تألیف
انگیزهی اصلی نویسنده از تألیف این کتاب، آنطور که در مقدمهی کتاب بیان کرده، رفع اختلاف دربارهی نام پدر حضرت مهدی(عج)، حسنی یا حسینی بودن حضرت و اینکه در آخر الزمان به دنیا میآید و یا به دنیا آمده و اکنون موجود است، میباشد.
انگیزهی دیگر نویسنده، رفع مشکل بی توجهی یا کم توجهی مدافعان حریم مکتب اهلبیت علیهمالسلام به موضوع بررسی سندی روایات اهل سنت و نحوهی رفرنس دهی به کتب آنان بوده است.
ساختار
کتاب 162 صفحه بوده و مشتمل بر یک مقدمه، پیشگفتار و هشت مبحث است.
گزارش محتوا
مقدمه
مؤلف در مقدمه، بعد از نقل دعای امام سجاد(ع) دربارهی امام مهدی(ع)، به بیان انگیزهی تألیف این کتاب و اهمیت آن پرداخته است.
پیشگفتار
مؤلف در پیشگفتار کتاب به دیگر انگیزهی تألیف کتاب اشاره کرده و سپس مزایای آن نسبت به کتب مشابه را دو مورد برشمرده است:
مزیت اول: بررسی سندی روایات، با کارهای ذیل:
جمعآوری نظر محققین علمای عامه در مورد سند روایات مورد استدلال.
استناد به بررسیهای سندی و احکام برنامهی معتبر جوامع الکلم.
ارائهی همهی طرق یک روایت با توجه به این قاعده که تعدد طرق موجب تقویت سند میشود.
بررسی جامع، کامل و دقیق رجالی در موارد بحث برانگیز و اختلافی.
مزیت دوم: تسهیل دستیابی به مصادر، با کارهای ذیل:
منطبق کردن مدارک با برنامهی معتبر الجامع الکبیر، ساخت اهل سنت.
منطبق کردن مدرک با سایت رسمی کتابخانهی مکتبه شامله، در مواردی که کتاب مورد استدلال در برنامهی الجامع الکبیر نبود.
منطبق کردن مدارک با با نسخهی الکترونیکی pdf، در مواردی که کتاب مورد استدلال نه در برنامهی الجامع الکبیر بود و نه در سایت مکتبه شامله، تا همچنان خوانندهی کتاب با داشتن یک رایانه و اینترنت، بتواند صحت مدارک را بررسی کند.
مبحث اول: تواتر روایات مهدویت
مؤلف در این مبحث، به سخن 12 نفر از علمای بزرگ اهل سنت و وهابیت در رابطه با متواتر بودن روایات مهدویت اشاره کرده است تا بدینوسیله ثابت کند که اصل مهدویت، اجماعی است و شکی در آن نیست.
آن 12 نفر عبارتند از: 1. حافظ ابوالحسن الآبری 2. شیخالاسلام وهابیان، ابن تیمیه 3. حافظ ابن کثیر دمشقی 4. علامه محمد السفارینی 5. علامه محمد البرزنجی 6. علامه محمد صدیق خان بن حسن القنوچی 7. علامه محمد بن علی الشوکانی 8. علامه محمد بن جعفر الکتانی 9. علامه ابو الطیب شمس الحق عظیم آبادی 10. علامه شیخ عبد العزیز بن عبدالله بن باز 11. علامه ابو عبدالله قرطبی 12. علامه محمد ناصر الدین ألبانی.
مبحث دوم: مهدویت در قرآن
مؤلف در این مبحث، آیات مهدوی را به دو بخش تقسیم بندی کرده است:
الف) آیاتی که به ظهور منجی در آخر الزمان اشاره دارند؛ شامل:
1. آیهی یوم الوقت المعلوم 2. آیهی آمدن بعضی از آیات خدا و عدم قبول توبه بعد از آن 3. آیات عذاب و خواری پیش از قیامت 4. آیات چیرگی دین اسلام 5. آیات نور و دیدن وعده 6. آیات جانشینی صالحان.
ب) آیاتی که به وقایع آخر الزمان و عصر ظهور اشاره دارند؛ شامل:
1. آیهی صیحهی ظهور 2. آیات محو چهره و خسف 3. آیات نزول حضرت عیسی(ع) در آخر الزمان 4. آیهی خروج دابة الارض.
مبحث سوم: وجوب وجود امام معصوم از اهلبیت(ع) در هر زمان
مؤلف در این مبحث از کتاب، با ارجاع به آیاتی که مثبت اصل امامت و استمرار امامت اهلبیت(ع) تا قیامت هستند و آنها را در کتاب دیگرش آورده، و با اشاره به احادیث ثقلین، سفینه و امان، اعتراف 9 نفر از علمای اهل سنت به دلالت این روایات بر وجود اهلبیت(ع) در زمین تا قیامت را نقل کرده است. مؤلف سپس به حدیث کمیل بن زیاد نخعی از حضرت علی(ع) و حدیث 12 خلیفه از قریش استدلال کرده است.
مبحث چهارم: ویژگیهای حضرت مهدی(عج)
در این مبحث از کتاب، مؤلف به بیان ویژگیهای حضرت مهدی(عج) مطابق باور شیعی و آنطور که در کتب اهل سنت آمده، پرداخته است که عبارتند از: 1. خلیفة الله است 2. امرش الهی است 3. حضرت عیسی(ع) پشت سرشان نماز میخوانند 4. اسمش اسم پیامبر(ص) است 5. از نسل حضرت فاطمه(س) است 6. از نسل امام حسین(ع) است. مؤلف در این مبحث به طور مفصل روایات عبدالله بودن نام پدر امام مهدی(عج) و از حسنی بودن حضرت را بررسی کرده است.
مبحث پنجم: اعتراف علمای اهل سنت به تولد مهدی شیعه
مؤلف در این مبحث، اعتراف 22 تن از عالمان اهل تسنن به ولادت حضرت مهدی(عج) فرزند امام حسن عسکری(ع) را آورده است. هدف مؤلف از بیان این مبحث، رد شبههی «عقیم بودن امام حسن عسکری(ع) و متولد نشدن مهدی شیعه» بوده است.
مبحث ششم: علمای اهل سنت: مهدی شیعه(عج) همان مهدی موعود است
در این مبحث از کتاب، مؤلف به بیان اعترافات 14 تن از علمای اهل سنت مبنی بر تولد مهدی موعود اهل تسنن و اینکه آن شخص، همان مهدی شیعه میباشد، پرداخته است.
مبحث هفتم: غیبت امام زمان(عج) در قرآن و روایات
مؤلف بیان میکند که: «بر خلاف کتب شیعه که مملو از روایات مربوط به غیبت امام زمان(عج) است، متأسفانه در کتب اهل سنت این مبحث چندان مطرح نشده، اما خالی از اشارات نیز نیست.» وی سپس به مواردی استناد میکند که عبارتند از:
1. آیات ایمان به غیب 2. آیهی غیبت کبری 3. چندین روایت دال بر غیبت 4. دو روایت معتبر در رابطه با فضیلت منتظران فرج 5. نقل ماجرای دیدار عالم اهل سنت با امام مهدی(عج) 6. حضرت عیسی(ع) پاسخ خداوند به تشکیک کنندگان مهدویت 7. اعتقاد جمهور علمای عامه بر زنده بودن حضرت خضر(ع).
مبحث هشتم: اشاره به امام مهدی(عج) در کتب مقدس یهودیان و مسیحیان
مؤلف در این مبحث، با استدلال به آیهی 105 سوره انبیاء: ((وَلَقَدْ کتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکرِ أَنَّ الْأَرْضَ یرِثُهَا عِبَادِی الصَّالِحُونَ.)) = «و ما در زبور بعد از تورات نوشتهایم که این زمین را بندگان صالح من به میراث خواهند برد.» مباحث مهدوی کتب مقدس یهودیان و مسیحیان را استدلالی قرآنی دانسته و سپس به مهمترین آنها اشاره کرده است که عبارتند از:
1. دوازده امام در تورات و شیعه شدن یهودیان به اعتراف ابن تیمیه 2. بشارت به ظهور منجی با شمشیر ذو الفقار در زبور 3. بشارت به ظهور منجی و دعوت به انتظار او در کتاب حبقوق نبی 4. بشارت به ظهور منجی و غیبت او در انجیل متا 5. بشارت به ظهور منجی و غیبت او در انجیل مَرقُس 6. بشارت به ظهور منجی و غیبت او در انجیل لوقا 7. بشارت به ظهور منجی و غیبت او در مکاشفه یوحنّا.