کتاب «موسوعة سيرة أهلالبيت علیهمالسلام» مجموعهای است شامل زندگانی پیامبر اسلام(ص) و تمام امامان(ع) و اهل بیت پیامبر(ص)، شامل شرح و بررسی همه جنبههای اخلاقی، اجتماعی، عبادی و عرفانی و تاریخ زندگی ایشان و معرفی سیره آنان. تحقیق این مجموعه را مهدی باقر قرشی انجام داده است.
فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده و از جلد بیستوهفتم تا آخر مجموعه، فهرست منابع نیز به آخر کتاب، افزوده شده و در پاورقیها، به ذکر منابع، پرداخته شده است.
وجود دو مقدمه از محقق و مؤلف در آغاز کتاب، نثر خوب و بهروز، ابتکار عمل در موضوعات و شمول مباحث تاریخی، از مزایای ویژه این مجموعه ۴۰ جلدیست.
مطالب کتاب:
مقدمه مؤلف: اهمیت و جایگاه سیره پیامبر(ص)، توضیحاتی پیرامون نحوه چاپ مجموعه، و مطالبی پیرامون سیره اهلبیت(ع).
جلد اول و دوم: شرح و بررسی حیات پیامبر اسلام(ص) قبل و بعد از بعثت. موقعیت جغرافیایی حجاز و دوران کودکی و جوانی پیامبر(ص) معرفی پدران و اجداد ایشان.
ازدواج با خدیجه(س)، سفرهای تجاری پیامبر(ص)، داستان بعثت پیامبر(ص)، اوصاف اخلاقی پیامبر(ص)، مشکلات پیامبر(ص) در ابتدای نبوت خویش در مکه، داستان معراج، داستان هجرت پیامبر(ص) به یثرب و استقبال مردم مدینه از آن حضرت، نامهنگاری پیامبر(ص) برای پادشاهان مختلف، سیره اخلاقی و اقتصادی پیامبر اسلام(ص) و سازماندهی مسلمانان و ایجاد دولت اسلامی و ذکر نمونههایی از دعاهای آن حضرت، از جمله مباحث این بخش است.
جلد سوم تا هشتم: سیره و فضایل و زندگانی امام علی(ع). معرفی امیرالمؤمنین علی(ع) و تمجید از آباء و اجداد ایشان، داستان ولادت حضرت در درون کعبه اشاره و اسامی و القاب و کنیههای ایشان. برخی از اوصاف و فضایل اخلاقی و معنوی امام علی(ع) …. از مهمترین مباحث این جلد، بیان گوشههایی از زهد علی(ع)، علاقه خاص پیامبر(ص) به آن حضرت، عدالت علی(ع) و رسیدگی وی به حال فقرا، شجاعتها و رشادتهای علی(ع) در جنگهای صدر اسلام و بیان گوشههایی از جریان سقیفه و ماجرای غصب خلافت و بیان دوران خلافت خلفای سهگانه است.
جلد نهم، حوادث مختلف زندگی حضرت فاطمه(س) و ادوار مختلف زندگانی آن حضرت، فضایل معنوی ایشان از منظر قرآن و روایات. جریان ولادت حضرت فاطمه(س) و عصمت و عفاف آن بانو، ادعیه و عبادات ایشان، جریان عروسی فاطمه(س)، رفتار ایشان در درون منزل، معرفی ذریه فاطمه(س) و فرزندان ایشان، جنبههای علمی فاطمه(س) و سخنان ایشان در باب مسائل عبادی، اخلاقی و اعتقادی، موضعگیری فاطمه(س) در قبال غاصبین خلافت و دفاع از ولایت حضرت علی(ع) و مصائب ایشان پس از رحلت پیامبر(ص).
جلد دهم و یازدهم: ابعاد شخصیت و امامت امام حسن(ع) و حوادث مهم زندگانی آن امام.
جریان ولادت امام حسن(ع)، بیان برخی از فضایل امام حسن(ع) و سخاوت و عبادت ایشان، هیبت آن امام، فصاحت و بلاغت ایشان و برخی دیگر از کمالات روحی آن حضرت، بیان موضعگیری امام حسن(ع) در قبال سقیفه و احتجاجات ایشان در این زمینه و بیان گوشههایی از زندگانی امام حسن(ع) در عصر خلفا و عصر خلافت امام علی(ع) و مباحثی درباره دوران زندگی امام حسن(ع)، بهویژه در این عصر نحوه مواجهه ایشان با معاویة بن ابیسفیان در صفین و شجاعت آن حضرت.
جلد دوازدهم تا چهاردهم: ابعاد زندگی و فضایل امام حسین(ع) و حوادث مهم زندگانی ایشان، و واقعه عاشورا.
تولد امام حسین(ع) و مراسم ولادت ایشان، تربیت یافتن ایشان نزد پیامبر(ص)، امام علی(ع) و فاطمه زهرا(س) و محیط زندگانی آن حضرت. تشریح مقام و منزلت امام حسین(ع) و توضیح آیات قرآنی در اینباره، شرح ابعادی از امامت، شجاعت، علم، اخلاق و عبادت ایشان. گوشههایی از زندگانی امام حسین(ع) در عصر خلفای سهگانه و عصر امام علی(ع) و شرکت کردن آن حضرت در برخی از جنگها، بهویژه جنگ صفین.
جلد پانزدهم و شانزدهم: ابعادی از زندگانی و فضایل اخلاقی و عرفانی امام سجاد(ع).
توصیف شخصیت مادر امام سجاد(ع) و عنایات امام حسین(ع) به ایشان و کرامات نفسانی ایشان. جریان ولادت امام سجاد(ع) و القاب، کنیهها و اسماء آن امام. جنبههایی از اخلاق امام سجاد(ع) و سیره اجتماعی و خانوادگی آن امام، نمونههایی از دعاهای آن حضرت در زمینههای مختلف، ابعاد امامت و عصمت آن امام و آراء مورخان و علما و ائمه در وصف ایشان و حضور آن حضرت در کربلا و اسیری ایشان و ابعادی از عبادت، علم و موعظههای صادره از ایشان.
جلد هفدهم و هجدهم: ابعاد مختلف زندگانی امام محمد باقر(ع) و شخصیت اخلاقی و علمی آن حضرت.
جریان ولادت امام محمد باقر(ع)، تربیت یافتن آن حضرت در سایه تعالیم جد بزرگوارش و برخی از فضایل اخلاقی ایشان. معرفی برادران ایشان مانند زید شهید، حسین اصغر، عبدالله باهر، عمر الاشرف و سایر برادران، بیان دیدگاههای برخی از علما، مورخان و ائمه در مورد ابعاد مختلف شخصیت ایشان، بهویژه علم والای آن حضرت. بیان ابعادی از امامت و عصمت امام محمد باقر و کرامات نفسانی ایشان، بررسی حیات علمی آن حضرت و نهضت علمی که ایشان در زمینه حدیث، تفسیر قرآن، علم کلام، علم فقه، علم اصول فقه، مباحث اقتصادی و اخلاقی از خود بهجای گذاشتند.
جلد نوزدهم تا بیستوهفتم: ابعاد زندگانی و حیات علمی، اخلاقی و عبادی امام جعفر صادق(ع).
معرفی خاندان و خانواده امام صادق(ع) و جریان ولادت آن امام و برخی از اوصاف و کرامات اخلاقی ایشان و ابعادی از امامت و عصمت ایشان، تواضع، صبر، کرم و سخاوت و عبادت او. بیان دیدگاههای امام محمد باقر(ع) و برخی از علمای شیعه و اهلسنت و مورخین و محدثان نامداری مانند بخاری و ابن فلکان در مورد اوصاف علمی و معنوی ایشان. برخی از احتجاجات و مناظرات امام جعفر صادق(ع)، رسائل علمی و وصایای علمی و اخلاقی آن حضرت.
جلد بیستوهشتم و بیستونهم: تاریخ زندگانی امام کاظم(ع).
ولادت آن امام و صفات، القاب و سجایای اخلاقی آن حضرت و گوشههایی از حیات ایشان در زمان امام صادق(ع) و جنبههای علمی و اخلاقی، نصوص امامت آن امام و علم و عصمت ایشان و دیدگاههای برخی از علما و امام صادق درباره شخصیت والای ایشان و گوشههایی از آثار فکری و علمی ایشان در تفسیر آیات قرآن در مورد عقل، بداء، علم، مکارم اخلاق و مناظرات ایشان و حوادث سیاسی و اجتماعی و فرهنگی مهم دوران آن حضرت.
جلد سیام و سیویکم: شخصیت امام رضا(ع) و زندگانی آن امام.
مباحثی درباره ولادت آن امام، القاب و کنیههای ایشان و برخی از سجایای اخلاقی امام رضا(ع). دیدگاههای برخی از نزدیکان و اصحاب آن حضرت در مورد شخصیت همهجانبه و علم و معرفت امام رضا(ع) و گوشههایی از حیات ایشان در عصر پدر گرامی آن حضرت. ارائه نصوصی از امامت و عصمت امام رضا(ع)، گزارشی از برخی احتجاجات و مناظرات امام رضا(ع)، آثار علمی بهجایمانده از امام رضا(ع)، مباحث عقیدتی واردشده از جانب آن امام و آموزههایی از فقه و تفسیر قرآن در کلام آن حضرت.
جلد سیودوم، ابعاد مختلف شخصیت و زندگانی امام جواد(ع).
جریان ولادت امام جواد(ع) و نشو و نمای آن حضرت تحت تربیت و تعالیم پدربزرگوار ایشان امام رضا(ع) و برخی از سجایای اخلاقی ایشان. بیان ابعاد امامت، عصمت و علم امام جواد(ع) و علوم و معارف وارده از آن امام، معرفی اصحاب و راویان حدیث امام جواد(ع) و بررسی اوضاع سیاسی – اجتماعی شیعه در آن عصر.
جلد سیوسوم: شخصیت و زندگانی امام هادی(ع).
معرفی اجمالی خاندان امام هادی(ع) و جریان ولادت آن حضرت و برخی از جنبههای اخلاقی شخصیت آن حضرت و امامت. علوم و معارف ناب وارده از ایشان مانند فقه، کلام، ادعیه و مناجاتهای وارده از ایشان و اصحاب و راویان حدیث آن امام بهترتیب حروف الفبا و اوضاع سیاسی – اجتماعی عصر آن امام و کیفیت شهادت ایشان.
جلد سیوچهارم: شخصیت و زندگانی امام حسن عسکری(ع).
جریان ولادت امام حسن عسکری(ع)، برخی از سجایای اخلاقی آن امام و امامت، عصمت و علم ایشان و دیدگاههای برخی از منسوبین ایشان و علمای شیعه در مورد شخصیت والای علمی و معنوی آن حضرت و گوشههایی از سخنان و علوم وارده از ایشان در زمینه تفسیر و فقه. معرفی روات حدیث و اصحاب ایشان بهترتیب حروف الفبا و اوضاع سیاسی – اجتماعی عصر آن حضرت و معرفی شخصیت حکام زمان ایشان، بهویژه متوکل عباسی، معتز و مهتدی و جریان شهادت آن حضرت.
جلد سیوپنجم: امامت و شخصیت امام زمان(عج) و غیبت و ظهور آن امام.
معرفی اسامی، القاب و کنیههای امام زمان(عج) و بشارت به تولد و ظهور آن حضرت در روایات و ابعادی از اخلاق و علوم و معارف آن حضرت. ادعیه وارده از امام زمان(عج)، رسائل (نامهها) و نمونههایی از فقه آن حضرت، دو غیبت صغری و کبرای امام زمان(عج) و حوادث مربوط به آن و جریان سفرای خاصه آن حضرت و نقل و شرح روایات متعددی درباره ظهور و غیبت ایشان.
جلد سیوششم تا سیونهم: بهترتیب، شخصیت و ابعاد مختلف زندگی حضرت زینب(س)، عباس بن علی(ع)، مسلم بن عقیل و زید بن علی(ع) و آخرین جلد، جنبههایی از مکارم اخلاق و سیره اخلاقی پیامبر(ص) و سایر معصومین(ع).