کتاب «هدى الطالب فى شرح المكاسب» شرح مباحث كتاب« المکاسب » شیخ مرتضی انصاری در موضوع فقه معاملات است كه سید محمدجعفر جزائری مروّج ، آن را بهرشته تحرير درآورده است. اين كتاب توسط مؤسسه دارالكتاب( جزائرى) قم براى نخستين بار در سال ۱۴۱۶ ق در هفت جلد در قطع وزيرى به چاپ رسيد. در پايان هر جلد فهرست مطالب و در پاورقى منابع مورد استفاده مؤلف ارائه شده است.
کتاب به روش فقه استدلالی نگاشته شده و متن كتاب مكاسب در بالا و نگاشتههاى مؤلف در پايين صفحات آمده است. مؤلف بيشتر قصد به چالش كشاندن ديدگاههاى شیخ مرتضی انصاری را دارد و كمتر به شرح مطالب وى پرداخته است.
– جلد چهارم
شرايط متعاقدين( بايع و مشترى) در بيع شامل بلوغ، قصد بيع در حال اختیار ، داشتن اذن از طرف مالك در صورتىكه معامله كننده عبد باشد و بخواهد بيع را به صورت فضولى انجام دهد از ديگر مباحث كتاب است. در ادامه نگارنده به بحث درباره احكام مربوط به بیع فضولی مىپردازد و صحت عقد در بيع فضولى و دلايل و شرايط آن را بيان نموده و دلايل قائلان به بطلان بيع فضولى را از آيات و روايات نقل و نقد مىنمايد. احكام بيع فضولى در صورتى كه فردى بخواهد براى خودش بيع انجام دهد و يا در صورتى كه بيع فضولى مسبوق به نهى مالك بوده باشد نيز از مباحث ديگر است. در پايان مجلّد چهارم، نگارنده به جريان داشتن بيع فضولى در بيع قولى و معاطاتى و همچنين جريان داشتن بيع فضولى در اعيان كلى و عدم جريان آن در اعيان شخصى اشاره كرده و احكام و قواعد مربوط به آنها را بيان مىكند.
